Strona:Józef Łepkowski - Cerkwie i osady ruskie w obwodzie Sandeckim w Galicyi.djvu/4

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

nadający cerkwi parochialnéj w Andrzejówce młyn, domyślać się pozwala, że wtedy Milik był filią do Andrzejówki. Przywiléj jednak Franciszka Krasińskiego potwierdzali następcy jego (Grzegórz kard. Radziwiłł 1596 roku, Konstanty Szaniawski 1721, Andrzéj St. Kostka Załuski 1751, Kajetan Sołtyk 1773[1]), a więc widać że znów Milik w 18 wieku był samoistną parochią. W cerkwi obrazy ikonostasu ze starych przemalowane, dzwonek lany r. 1614, drugi z datą RΨKU (1728).

Parochia Milik wraz z filią w Andrzejówce liczy 873 dusz.

Jadąc z Muszyny drogą rzegestowską brzegiem Popradu, na pagórku w ślicznéj okolicy wśród lip ujrzysz starodawny kościołek drewniany we wsi Andrzejówce. Kościołek ten pewno najstarszy ze wszystkich cerkwi w sandeckiém był pierwiastkowo parafialnym, a teraz excurrenda do Milika. Już w przywileju Wład. Jagiełły, którym r. 1391 Janowi biskupowi krak. nadaje dobra Muszynę, widzimy Andrzejówkę między wyliczonemi tam wsiami[2]. Mały drewniany kościołek Andrzejowski zdobi starogotycka wieżyczka z XIV lub XV wieku, co pozwala mniemać że był na obrządek łaciński zbudowany, gdyż cerkwie noszą cechę bizanckiego stylu. Że zaś wnosząc z szeregu dat osiedlin ruskich w kluczu biskupim, osady te powstały z kolonistów z żupaństwa szaryskiego przesmykiem górskim doliny Popradu od wsi Lipnika, Stariny, Legniowy tu postępujących; więc wypadłoby iż Andrzejówka, owa brama przez którą Rusini szli z Szarysza w sandeckie, jest najstarszą tutaj ich osadą, a mimo to dopiero w XV najwcześniéj wieku z rąk łacinników w ręce Rusinów przeszła. Stólecie tedy XV można wziaść za datę pojawienia się tutaj Rusi, chociaż to twierdzenie nie wyłącza mniemania, że i przed tą datą kilka osad ruskich w sandeckiém być mogło, osobliwie w bliskiéj okolicy wsi Szlachtowy i Jaworek. W Andrzejówce jest sołtystwo a podanie osadę za najstarszą z ruskich (w Podtatrzu) podaje.

W cerkiewce prócz szczętów staroniemieckich obrazów z XV wieku, godne uwagi bizanckie z tegoż wieku na ikonostasie zamieszczone, jako: Apostołowie, Chrystus, N. M. Panna, Ś. Mikołaj i złożenie Chrystusa do grobu. Prócz dzwonu odlanego roku 1691 i dzwonka z datą 1484, jest tu jeszcze dziwny przyrząd do dzwonienia, złożony z łuku żelaznéj obręczy, w który uderza się młotkiem z pałeczkami na dwóch jego ramionach.

Archivum fary w Miliku dostarcza następnych notat o Andrzejówce: erekcya niewiadoma, a w inwentarzu z roku 1799 zapisano o niéj tylko, iż się datuje ab immemorabili tempore. Roku 1575 biskup krak. Franci-

  1. Nadania te tyczą się głównie sołtystwa, z którego biskupi płacić polecają: czynszu tynfów 36, płatowego tynfu 1, siekiernego złp. 1, zającowego groszy p. 19, młynnego tynf. 8, kwartowego tynf. 33 rocznie; a to z dwóch łanów.
  2. Patrz pod Muszyną.