Strona:Historya Stefana na Czarncy Czarnieckiego.pdf/139

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

cnota i prace jego nie były bez nadgrody, Tykocin z przyległościami, sławny zamkiem który Zygmunt August zbudował, a Czarniecki zdobył go na Szwedach i wziął od króla jako chleb zasłużonych, w dziedziczne dobra na tymże sejmie był zamieniony.

Gdy projekt ten był podany od tronu, kilku się znalazło takich, którzy nie mogąc uwłoczyć zasługom męża tego, sprzeciwiali się szczodrobliwości króla pod pozorem publicznego dobra, jakoby przez nadanie dziedzictwem starostwa tykocińskiego, traciła rzeczpospolita chleb zasłużonych, mniej sposobów mając na potem nadgradzania zasług; a niepamiętni na to, iż niemasz takiej nadgrody któraby wyrównywała zasługom ocalającego kraj, ziomków, króla i swobody narodu, odwoływali się do innych sposobów hojności królewskiej, obstając przy tem, aby zamiast dziedzictwa, prawem emfiteutycznem toż starostwo nadane było Czarnieckiemu. Ale król powstając z tronu: „Jeżeli (rzecze) zdaje się wam, iż cnota i zasługi wodza mniej warte są tego, aby Czarniecki otrzymał dziedzictwem Tykocin, przeto cokolwiek zasług moich liczyć mogę w tej rzeczypospolitej, łączę je razem aby wyrównały nadgrodzie; a jeżeli i tak mało jest, zlane na was dobrodziejstwa przodków moich domu jagielońskiego, przydaję do tej szali. Oddajcież mi wet za wet[1].“ Te słowa zamknęły usta sprzeciwiającym się. Tykocin ustąpiony dziedzictwem Czarnieckiemu przez konstytucyą[2], a przywilej królew-

  1. Kochowski Climactere II. na karcie 503.
  2. Pod tytułem: Gratitudo meritorum wielmożnego wojewody ruskiego, w następujące słowa: „Dobrze są wszystkiemu światu wiadome wielmożnego Stefana na Czarncy Czarnieckiego wojewody ziem ruskich odważne dzieła, i zasługi, które przez wszystek swój wiek począwszy od młodszych lat swoich, aż do teraźniejszego czasu, nam i rzeczypospolitej wyświadczał. Osobliwym jednak sposobem pod czas tych przeszłych zamięszanych czasów, do ratowania ojczyzny i wydźwignienia jej z tak ciężkich terminów, swojem concurrit męstwem i odwagą. Którego lubo sama nieśmiertelna sława ad seram posteritatem transferet nomen, aby jednak i my tak odważnych jego zasług niezdaliśmy się być ingrati, i owszem one ojcowskim przyjmując afektem: dobra nasze starostwo tykocińskie ze wszystkimi dworami, folwarkami, wsiami i przynależytościami do tych dóbr należącemi.... za zgodą