Strona:Gniezno i Trzemeszno.djvu/44

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

Fara św. Trójcy, ma część prezbiteryum ostrołukowo sklepioną.
Na pagórku zwanym Krzyżackim stoi kościołek św. Jana, Bożogrobców. Zakonników tych sprowadzili tu z Miechowa, osadzili i uposażyli w roku 1243, książęta Wielkopolscy Przemysław i Bolesław. Mieli oni obowiązek żywić ubogich i opiekować się żakami szkolnemi. Na to fundacya 9 wsi przeznaczyła[1]. Dzisiejszy budynek kościelny odznacza się bogatemi ornamentami stylu ostrołukowego z wieku XV, z przechodu w renesans. Zworniki rzeźbione w prezbiteryum, żyły sklepienia różami ozdobne; jako kroksztyny użyte głowy, pelikany, potwory i zwoje.
Św. Krzyż, na pagórku nad jeziorem. Maleńki kościołek stoi malowniczo wśród mogił rozruconych po dzikich zaroślach. Wewnątrz go nie oglądałem.

Pomijając nowy zbór protestancki ze stropem, i kościoły św. Piotra i św. Wawrzeńca ubrane basztowemi wierzami, nadmienię o wspomnionej już świątyni św. Jerzego, o której zapisano podanie: że fundamenta i szczęty ścian z pogańskiej jeszcze dotrwały bóżnicy. Budowla dzisiejsza pochodzi z roku 1782.

  1. Legendy o tej świątyni czytaj w Przyj. ludu X. 65; widok kościoła, tamże str. 73.