Strona:Geopolityka.pdf/70

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
Myśl geopolityczna na świecie

Mackinder rozwinął swoją koncepcję w lutym 1919 r. Wówczas w swojej książce Democratic Ideals and Reality („Demokratyczne ideały i rzeczywistość”) zastąpił pojęcie Pivot Area określeniem Heartland („Serce Lądu”, „Śródlądzie”)[1] sytuując go w środkowo-północnej części Światowej Wyspy tak, że obejmował także Europę Środkowo-Wschodnią aż po Łabę. Mackinder pisał, że jak dotąd żadnej z ekspansji wychodzących z Heartlandu nie udało się na trwałe uzyskać panowania nad światem. Argumentował iż potencjał tego rejonu jest na to zbyt słaby. Jego zdaniem, tylko wtedy gdy mocarstwo kontynentalne, władające Heartlandem zdoła podporządkować sobie Inner Crescent będzie zdolne do hegemonii globalnej. Wówczas żadne z mocarstw morskich nie będzie w stanie mu zagrozić. Brytyjski geopolityk przestrzegał przed uzależnieniem ZSRS od Niemiec. Jego zdaniem, dawałoby to Niemcom światową supremację[2].

Mackinder stworzył najsłynniejsze dotąd prawo geopolityczne: „Kto panuje nad Wschodnią Europą, panuje nad Heartlandem; kto

  1. W przypadku tłumaczenia tego pojęcia na język polski, podobnie jak w odniesieniu do innych specjalistycznych określeń, w polskiej geopolityce istnieją spory. Chodzi bowiem o takie przełożenie, aby najlepiej oddać intencje autorów. Stąd w niniejszej pracy autor obok tłumaczeń posługuje się także terminami oryginalnymi.
  2. W oryg. Who rules the East Europe, commands The Heartland; who rules the Heartland, commands the World-Island; who rules the Word-Island, controls the World. H. J. Mackinder, Democratic Ideals and Realisty, Washington DC 1996, s. XVIII. O J.H. Mackinderze zob. R. Domke, John Halford Mackinder (1861-1947): zarys biografii naukowej, „Geopolityka” 2009, nr 1(3), s. 33-41.