Strona:Geopolityka.pdf/59

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
Geopolityka. Skrypt dla początkujących

skiej. Za niemiecką geopolityką postrzegał państwo jako organizm, zmuszony do nieustannej walki o przetrwanie. Z dwóch podstawowych teorii dominujących w początkowej fazie rozwoju geopolityki: teorii organicznej i determinizmu geograficznego, stanowczo odrzucał tę ostatnią. Dostrzegał rolę człowieka i stawiał ją wyżej od wpływu geografii, której jednak nie deprecjonował. Był przedstawicielem francuskiej szkoły posybilizmu w geopolityce, podobnie jak np. Jacques Ancel czy Jean Brunhes, która przedkłada wolę człowieka nad czysty determinizm geograficzny. Ojciec francuskiej geopolityki zajmował się także szeroko geostrategią. Za głównego przeciwnika geopolitycznego Francji uznawał Niemcy i jego dorobek naukowy był w dużej mierze nacechowany dążeniem do stworzenia naukowych argumentów, umożliwiających osłabienie wschodniego sąsiada Francji[1].

Jacques Ancel (1879-1943) był pierwszym badaczem, który we Francji posłużył się terminem geopolityka. Przeciwstawiał go geografii politycznej, którą uznawał za statyczną, nie dostrzegającą „dynamiki przestrzeni” i skoncentrowaną na sprawach wewnętrznych. Jednym z głównych problemów badawczych, które podejmował to polemika z agresywnymi, ekspansjonistycznie nastawionymi tezami geopolityki niemieckiej. W tym samym duchu prowadził swoje badania André Chéradame (1871-1948) który twierdził za Halfordem Mackinderem, że kluczem do panowania nad światem jest opanowanie przez jakieś globalne mocarstwo Europy Środkowej. Jego zdaniem, gdyby Niemcy, które uznawał za naj-

  1. Z. Lach, J. Skrzyp, Geopolityka i geostrategia…, s. 23-24.