tu rozwiązywania konfliktów w stosunkach międzynarodowych. Roschau wskazywał, że siła nie stanowi ideologii, lecz w pewnym stopniu jest jej antynomią, gdyż w sytuacjach krytycznych ideologia zawsze musi ustąpić pod jej naporem. W tym ujęciu wojna stawała się nie tylko jednym z wielu możliwych, ale wręcz podstawowych narządzi realizacji polityki państwa[1].
W Rosji prekursorzy geopolityki reprezentowali przede wszystkim kręgi wojskowe. Już w początkach rozwoju rosyjskiej myśli geopolitycznej obecne było w nich przeciwstawianie potęgi morskiej i lądowej. Ta forma refleksji w rosyjskiej myśli geopolitycznej jest obecna jest aż do dziś. W geopolityce często na określenie tych dwóch przeciwstawnych poglądów używa się określeń: tellurokracja i talassokracja. Pierwsze pojęcie odnosi się do dominacji mocarstw lądowych, drugie do dominacji mocarstw morskich. Cały ten paradygmat oparty jest na antynomii Lądu i Morza, z którym utożsamiane są nie tylko poszczególne państwa i bloki państw, ale także konkretna aksjologia. Determinuje to postrzeganie świata przez prymat tylko dwóch cywilizacji: morskiej i lądowej[2].
Do teoretyków nurtu morskocentrycznego (talassokratycznego) w badaniach i myśli geopolitycznej możemy zaliczyć takich badaczy, jak wiceadmirał Wasyl Gołowin (1776-1831), który wysuwał koncepcję preponderancji państw morskich w globalnej rywalizacji państw. Teoretyczne podwaliny pod geopolitykę jako osobną dzie-
- ↑ A. Wolff-Powęska, Doktryna..., s. 64-65; Por. A. L. Roschau, Grundsätze der Realpolitik angewender auf die staatlichen Zustände Deustchlands, Berlin 1853.
- ↑ Por. A. Dugin, Osnowy geopolityki. Geopoliticzeskoje buduszczeje Rossii, Moskwa 2000; L. Sykulski, Geopolityka. Słownik…, s. 97 (terminy: talassokracja, tellurokracja).
