Strona:Ernest Renan - Żywot Jezusa.djvu/263

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

ludowej. Baczne oko byłoby już może wtedy spostrzegło zawiązek tych opowiadań, które chciały mu przypisać nadnaturalne pochodzenie, czy to wskutek odziedziczonych idei starożytnych, że człowiek niezwykły nie może być owocem połączenia się dwóch płci, czy też wskutek złego zrozumienia jednego rozdziału Izajasza[1], gdzie się doczytywano, że Mesyasz miał się narodzić z dziewicy; czy też wskutek pewnych wyobrażeń o »Tchnieniu bożem«, które sobie przedstawiano jako boską osobę a zarazem jako pierwiastek płodności[2].

Może już o dzieciństwie jego krążyły legendy, które w biografi służyć miały za dowód, że się w nim spełnił ideał mesyanistyczny[3], albo powiedzmy lepiej, że spełniły się przepowiednie, które wedle ówczesnej egzegezy alegorycznej miały się odnosić do przyjścia Mesyasza? Innym razem głoszono, że już od kolebki łączyły go stosunki z wielkimi ludźmi owych czasów, z Janem Chrzcicielem, z Herodem Wielkim, z chaldejskimi astrologami, którzy, jak powiadano, udali się wtedy w podróż do Jerozolimy[4], aby odwiedzić pewnego starca Symeona i staruszkę Annę, których świątobliwość długo żyła w pamięci ludu[5]. Bardzo nieścisła chronologia sta-
  1. Mat. I, 22—23 »A oto się wszystko stało, aby się wypełniło, co powiedziano od Pana przez Proroka, mówiącego: Oto Panna będzie brzemienna i porodzi syna a nazowią imię jego Emmanuel, co się wykłada: Bóg z nami«. (Izajasz VII. 14).
  2. Genesis I, 2: »A ziemia była niekształtna i próżna i ciemność była nad przepaścią, a Duch Boży unaszał się nad wodami«. W kwestyi podobnych pojęć Egipcyan patrz u Herodota III, 28; Pomp. Mel. I, 9; Plutarch, Quaest. Symp. VIII, I, 3; De Isid. et Osir. 43.
  3. Mat. I, 15, 23; Izajasz VII, 14 i nast.
  4. Mat. II, 1 i nast.
  5. Łukasz II, 25 i nast.