Strona:Dziewosłęb.djvu/39

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wsie nasze osadzano, jest on jednak poświadczony i to jeszcze w wiekach średnich (r. 1485) w czysto polskiej wsi Maszkienicy w okolicy Brzeska[1], a przy ceremoniale weselnym różdżka zielona jest zwykłą na Rusi i tu ma swą odrębną nazwę derewce, gilce albo wilce[2], domniemywać się przeto należy, że jest to także dawny zwyczaj słowiański. W kieleckiem i na Kaszubach gałęź tę zastępuje laska[3], podobnie jak w zwyczajach longobardzkich. W licznych opisach naszych wesel u ludu, zebranych czy to w zbiorze Kolberga, czy w czasopismach folklorystycznych lub specyalnych monografiach wszędzie starosta weselny, dziewosłęb czy marszałek otrzymuje tę różdżkę zwaną pospolicie wieńcem, zwykle ją kupuje u drużek, zanosi do komory, a po ślubie oddaje pani młodej jakby na znak dopełnionej umowy[4]. Nie wszystko w tych dzisiejszych zwyczajach ludowych występuje z taką wyrazistością, aby można było odtworzyć całą ceremonię prawną przy oddawaniu różdżki, lecz przecież w tych niewyraźnych śladach kryją się okruchy dawnych symbolów i zwyczajów prawnych, przez upływ czasu, przyjęcie chrześcijaństwa i postęp kultury znacznie już zamąconych lub zniekształconych. W Polsce symbole te przechodziły jednak pewną ewolucyę odrębną. Jak już wyżej wspominaliśmy, w wielu okolicach zawiesza lud na owej różdżce przy ślubach wianek panny młodej, a w naszych zapiskach sądo-

  1. Ibid. nr. 525 Nie zbyt ściśle pod względem prawnym ocenił znaczenie różdżki lub laski Matusiak l. c. str. 29 poczytując ją jużto jako symbol władzy nad członkiem rodu, jużto jej oddanie tłomacząc jako symbol uwolnienia młodej z dawnego związku rodowego. Tłomaczenia tego symbolu przez folklorystów zwłaszcza rosyjskich, jakie zestawił Piprek l. c. str. 183 i 184, są zupełnie fantastyczne i nie naukowe
  2. Także i u Czechów, Słowaków i Bułgarów, Piprek l. c. str. 182.
  3. Matusiak l. c. str. 18 i 19.
  4. Matyás, Wesele stalowskie l. c. str. 241.