Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 1 Mowy.djvu/197

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

mnie lud Rzymski od pierwszego stycznia mówiącego o sprawach Rzeczypospolitej przeciw niecnym ludziom słyszeć chciał: te są najpiękniejsze i najokazalsze igrzyska, które jako edyl[1] ludowi Rzymskiemu sprawić obiecuję. Upominam, głośno oświadczam i zapowiadam: ci co zwykli składać pieniądze, do składu przyjmować, brać, obiecywać, ci co za pośredników w przekupowaniu sądów używać się dają, ci co w tem ze swą przemożnością lub bezwstydem popisują się, niech w tej sprawie swe ręce i myśli od tego niegodziwego przestępstwa powstrzymają.

XIII. Hortensiusz będzie wtenczas konsulem z najwyższą mocą i władzą, ja zaś będę edylem, to jest mało co więcej niż prywatnym człowiekiem; mimo to jednak, rzecz którą przełożyć obiecuję, jest tak przyjemna i pożądana ludowi Rzymskiemu, że sam nawet konsul przy mnie mniej znaczącym, jeśliby tak być mogło, od prywatnego człowieka zdawać się będzie. O wszystkiem nie tylko się wspomni, ale nawet przez przytoczenie pewnych przykładów dowodnie się wykaże, co w dziesięciu latach[2], odkąd władza sądownicza do senatu przeniesiona została, w sprawach sądowych zdrożnego i niegodziwego się zdarzyło. Dowie się odemnie lud Rzymski, czem się to działo że, kiedy stan rycerski sądził, to jest przez lat prawie pięćdziesiąt bez przerwy[3], najmniejsze nawet podejrzenie na człowieka stanu rycerskiego w sądzie zasiadającego o wzięte za wyrok pieniądze nie padło; czem się to działo że, po przeniesieniu władzy sądowniczej do stanu senatorskiego, i po odjęciu ludowi Rzymskiemu mocy nad każdym z nas, Kw. Kalidiusz[4] po swem skazaniu

  1. Wiadomo że obowiązkiem edylów było sprawić ludowi igrzyska, co zwano edilitatis munus.
  2. Sylla odjął sądownictwo stanowi rycerskiemu 81 roku przed Chr., a zatem przed jedenastu laty.
  3. K. Semproniusz Grachus dodał trzystu senatorom sprawującym władzę sądowniczą tyluż obywateli ze stanu rycerskiego roku 122 przed Chr.; a zatem stan rycerski zostawał w ciągiem posiadaniu władzy sądowniczej przez lat czterdzieści jeden.
  4. Na jego wniesienie jako trybuna ludu roku 99 przed Chr., Kw. Metellus Numidicus, który nie chcąc zaprzysiądz prawa rolnego L. Saturnina, przez cały senat zaprzysiężonego, na wygnanie ustąpił, z wygnania był przywołany. Zapozwany o zdzierstwa w Hiszpanii, gdzie był potem pretorem, wyrokiem przekupionego sądu skazany został. Dowiedziawszy się że summa, za którą sąd