Strona:Dr H. Lieberman - Wojna i pokój.djvu/4

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.




1). „OSTATNIA WOJNA“.

W roku 1914 nikt nie przewidywał, że wojna światowa szaleć będzie lata całe. Generalne sztaby wojenne liczyły się z tem, że na samym początku wojny wymierzone będą silne a gwałtowne uderzenia, które odrazu rozstrzygną o dalszym przebiegu walk i szansach zwycięstwa. Kiedy jednak wbrew tym przewidywaniom, wojna się przedłużała, a ludy, w rzeź powszechną wpędzone, zaczęły tracić cierpliwość, usiłowano podtrzymać ducha wojennego zapewnieniem, że wojna światowa jest ostatnią wojną, że po jej zakończeniu wszystkie narody uciemiężone będą wolne, że zostanie ugruntowaną międzynarodowa sprawiedliwość i że odtąd nikt więcej nie będzie śmiał targnąć się na święte prawa wyzwolonych narodów i na krwią okupione granice państw, ustalone zgodnie z zasadami sprawiedliwości.

Wojna przeminęła, a dzisiaj żaden rząd ani działacz polityczny nie miałby odwagi ponowić owego uroczystego zapewnienia, że wojna światowa była ostatnią wojną. Obecnie stoi pod bronią w Europie przynajmniej o jeden miljon żołnierzy więcej, aniżeli przed wojną światową. Naprężenie stosunków między narodami i państwami jest również

3