Strona:Dezydery Chłapowski - O rolnictwie.pdf/38

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

przez różne z nim czynione zmiany i doświadczenia w tym stopniu jego formę wydoskonalono, iż dzisiejszy skład pługa, podług wyrachowania matematycznego, jest w gospodarstwie poprawném najkorzystniejszy.

§. 45.

Aby pług był dobrym, powinien łączyć w sobie następujące własności:
1) powinien krajać rolę pionowo (prostopadle) do takiéj głębokości, do jakiéj orać chcemy;
2) ukroić potém tęż rolę poziomo w takiéj szerokości, jaką ma być skiba;
3) przewrócić tę skibę, krusząc ją.
Pierwsze uskutecznia krój,
drugie lemiesz (w Poznańskiem zwany łopata),
trzecie odkładnia.
Zadaniem dobrego pługa będzie tedy ścisłe wykonanie tych trzech działań, z użyciem do tego najmniejszéj siły pociągowéj.
Zbyteczną rzeczą byłoby opisywać tu różne lub mało pomiędzy sobą się różniące pługi rozmaitych krajów, ale nadmienić w ogóle nie zaszkodzi niektóre ich podobieństwa pomiędzy sobą. I tak pług francuzki, niemiecki i wielkopolski są z małemi bardzo odmianami podobne