Strona:Dezydery Chłapowski - O rolnictwie.pdf/138

potrzebuje święta byle piątku nie znało“ jest bardzo dobitne i trafne, ale nam należy mieć je więcéj na pamięci. Trzeba wyznaczyć godziny, o których pewna ilość pokarmu powinna być bydłu daną, i ściśle dopilnować, żeby o tym czasie tyle a niewięcéj, jak wyznaczono, dane zostało. Przypilnowawszy wciąż przez czas niejaki, ludzi się do regularności włoży i ta stanie się u nich zbawiennym nałogiem. Ale przestrzegam, że gniewem i chałasem tego dopiąć nie można, tylko jedynie spokojnym i wytrwałym dozorem. Ten dozór jest najpotrzebniejszy przy zmianach paszy; osobliwie kiedy się z latowéj na zimową przechodzi, należy z początku dobrze uważać, zeby bydło z przeznaczonéj na raz ilości pokarmu, nic nie zostawiło; jeżeli téj ilości ciągiem nie wyżarło, należy resztę wybrać, wyrzucić, lub mniéj przebiernemu bydłu założyć. Bydle zdrowe każde założenie wciąż wyźreć powinno, i tyle tylko ile w jednym ciągu poźre, na jedno założenie mu dać należy.
 Jakiego czasu bydle do pożarcia jednego założenia potrzebuje, doświadczenie jedynie gospodarza nauczyć może; zależy to z resztą od rodzaju inwentarza i od pokarmu. Im pokarm lepszy, to jest im więcéj pożywnych części