Strona:Dezydery Chłapowski - O rolnictwie.pdf/12

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

piasek znajduje się w niéj w rozmaitych stosunkach. W pomniejszającym się coraz stosunku piasku, nazywamy ją: gliną cegielną, dachówkową, gliną garncarską, bolus i nareszcie gliną porcelanową.

§. 8.

Glina niełatwo wodę przepuszcza, im tęższa, tém trudniéj; ale skoro ją raz przyjmie, tém mocniéj zatrzymuje; daléj, im jest tęższą, tém większą ilość wody przyjmie i tém pewniéj ją zatrzyma. Wyrachowano, że najtłustsza glina może sześć razy tyle wody wciągnąć w siebie, ile sama waży; ale skoro będzie dobrze skruszoną, tylko półtora razy więcéj od swego ciężaru wody zatrzymać potrafi.
Im ściślejsza glina, tém więcéj do skruszenia wymaga pracy. Mróz może się znacznie do tego skruszenia przyczynić, ponieważ woda, w glinie się znajdująca marznąc, powiększa swoją objętość i rozpycha części gliniaste. Na poparcie téj prawdy, nie wchodząc nawet w przyczyny fizyczne rozdenności wody przez mróz, odwołuję się na znajome każdemu doświadczenie, iż woda w jakiémkolwiek bądź naczyniu, marznąc, toż naczynie rozsadza. Butelka, szklanka, garnek w którym woda zamarzła, pękają. Z téj więc