goryczne: u Beatryczy są one objawicielami tajemnic bożych.
W. 139. Poeta jest w takim zachwycie, że już nie opisuje giestu, jakim Beatrycze podniosła z twarzy swej zasłonę.
Dalszy pochód. Przemiany mistyczne.
W. 2. Dziesięcioletnie pragnienie. Beatrycze umarła 1290 r.
W. 13. kiedy w mniejszych jasnościach ochłonę. Olśniony blaskiem Beatryczy Dante krzepi wzrok, zwróciwszy go na mniejsze jasności.
W. 24. Zanim zawrócił kierownik rydwana, tj. cały pochód już skręcał na prawo, gdy dyszel wozu był jeszcze obrócony w pierwotnym kierunku
W. 29. Dante postępuje z tej strony, gdzie koło zakreślało mniejszy łuk, tj. z prawej.
W. 38. W okół rośliny. Drzewo ogołocone z liści jest symbolem cesarstwa rzymskiego w epoce apostołów, ogołoconego z cnót. W rzeczywistości jest to rajskie drzewo poznania złego i dobrego. Jest szersze ku górze, jak owo z p. XX, w. 133, na oznaczenie nietykalności monarchii.
W. 43. Błogosławiony ty Gryfie. W wykładzie politycznym: Chrystus nie tylko nic nie ujął cesarstwu, ale owszem zalecał posłuszeństwo, mówiąc: Oddajcie co cesarskiego, cesarzowi. Inni, np. Gwelfowie z ataków na tę uświęconą władzę doznali porażki. W wykładzie moralno-religijnym: Chrystus nie uczestniczył w grzechu pierworodnym, jak pierwsi rodzice.
W. 43. Ktoś inny wił się. W oryg. torse, inni czytają torce, uogólniając aluzję poety.
W. 48. Sprawiedliwości siemię tak się chowa, nb. w nieuszczuplaniu uświęconej władzy.
W. 51. I to co z niego, do gałęzi troczył, tj. dyszel drewniany. Chrystus wiąże dyszel Ko-
