Strona:Benedykt Fuliński - Z historii naturalnej dzika.djvu/1

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.


Dr BENEDYKT FULIŃSKI, Prof. Politechniki Lwowskiej


Z HISTORII NATURALNEJ DZIKA


Rząd parzystokopytnych ssaków, reprezentowany na ziemi przez bardzo wiele rodzajów i gatunków, obejmuje również rodzinę świniowatych (Suidae), która wraz z rodziną hipopotamów (Hippopotamidae) stanowi osobliwy podrząd parzystokopytnych nieprzeżuwających. Podrząd ten w dawniejszych epokach rozwoju ziemi, bogaty w najrozmaitsze gatunki, przedstawia dziś tylko końcowe gałęzie niegdyś obficie rozrosłego pnia rodowodowego. Przedstawiciele tego podrzędu ustępują miejsca swoim wcale bliskim krewniakom, przeżuwaczom, które do obecnie panujących na ziemi czynników siedliskowych są bardziej dostosowane. Dzik zatem jako reprezentant rodziny świniowatych jest zwierzęciem ulegającym także miarowo powolnej zagładzie.
W współczesnej nam fazie rozwoju ziemi żyjące gatunki rodziny świniowatych dzielimy na dwie podrodziny: na świnie (Suinae) i na pekary albo dwupępkowe (Dicotylinae). Świnie zamieszkują Azję, Afrykę i Europę czyli Stary Świat, dwupępkowe zaś Amerykę. Wspomniana ostatnio podrodzina odznacza się tym, że w tylnej części grzbietu znajduje się gruczoł, który wydziela ciecz oleistą o woni piżma. Gruczoł ten uważany jest za pozostałość drugiego pępka, skąd nazwa tej podrodziny.
Podrodzina świń obejmuje dziś sześć jeszcze rodzajów. Są nimi: 1) Świneczka (Porcula Hodgs), 2) Gulak (Potamochoerus Gray), 3) Jeleniak (Babirussa Frisch), 4) Guziec (Phacochoerus Cuv.), 5) Puszczak (Hylochoerus Thom.) i 6) Świnia (Sus Linn.).
Rodzaj Świneczka (Porcula Hodgs.), mniejsza od naszego zająca, żyje na obszarach porosłych trawą i krzakami, południowych stoków Himalajskich. Rodzaj Gulak (Potamochoerus Gray) odznacza się tym, że między oczyma a nosem występuje kostny wyrostek w postaci guli.