Strona:Autobiografia Salomona Majmona cz. 2.pdf/21

mić go w pewnej mierze z duchem owych pism. Kto w książce niniejszej szuka tylko wydarzeń, albo chciałby ją czytać, jak się czyta romans, zechce uprzejmie opuścić kilka arkuszy, które wszelako nie wydadzą się pozbawionemi wagi w oczach myśliciela.

 Rabbi Mojżesz Ben Majmon był z urodzenia Hiszpanem, pochodził z rodziny rabinów i żył w 12-em stuleciu, gdy Maurowie kwitnęli jeszcze w Hiszpanii. Hiszpania i Francja znajdowały się wówczas w odwrotnym wprost stosunku do siebie, niż obecnie. Tam kwitnęły sztuki i nauki. Dobrobyt polityczny i oświata sięgały bardzo wysokiego stopnia. Tu (jako i w innych krajach chrześciańskich) panowały największa polityczna dezorganizacja, ciemnota i dzikość obyczajów. W Hiszpanii były w owym czasie najsłynniejsze akademie i uniwersytety. Uczoność była na wszelkie możliwe sposoby popierana i krzewiona. Żydom nie tylko zapewniono z ramienia rządu wolności obywatelskie i obronę prawną, ale podnoszono ich do urzędów i dostojeństw, a naogół uczyniono ich uczestnikami powszechnego dobrobytu i oświaty. Zajmowali się oni wszelkiego rodzaju rzemiosłami i przemysłami i przykładali się do sztuk i nauk z powodzeniem. Natomiast we Francyi i innych krajach chrześcijańskich położenie żydów było bardzo nędzne. Ich ciemnota i przesądy religijne wzięły górę nad zdrowym rozumem ludzkim, a sztuki i nauki nie tylko znajdowały się u nich w pogardzie, ale nadomiar, jako wedle ich mniemania rzekomo przeciwne religii budziły poprostu wstręt w całem ich środowisku. Przeto uczeni żydowscy przykładali się głównie do studjów nad talmudem i na tem polu okazywali moc największą. Oczywista, pociągnęło to za sobą nieporozumienia