Strona:Adam Fischer - Ex oriente lux.pdf/8

w bardzo drobnej części pierwotny ich wygląd. Rodzaj tego zniekształcenia określił bliżej inny zwolennik szkoły antropologicznej Antti Aarne w swem studyum p. t. Vergleichende Märchenforschungen (Mémoires de la Société Finno-Ougrienne, XXV, Helsingfors 1908). Wedle wywodów jego powstały baśnie ludowe w pewnym określonym czasie i pewnej określonej okolicy i stąd rozszerzyły się z biegiem lat i zmieniły swą pierwotną formę. Przekształcenia dokonywują się na podstawie pewnych stałych przerw myślenia i twórczej wyobraźni, a mianowicie: 1) szczegóły mniej ważne zatracają się, 2) zdarzenia lub przedmioty podwajają się, 3) wtrąca się nowe motywy lub znaczenie zmienia umyślnie.
 Aarne twierdzi więc, że przez porównawczą, geograficzno-historyczną metodę można rekonstruować pierwotną postać jakiejkolwiek baśni, wyjaśnić jej ojczyznę, drogę wędrówki a nawet czas powstania. Nadzieje te wydają mi się zupełnie złudne. Najwyżej zgromadzi się szereg pokrewnych motywów i systematycznie ułoży w grupy, ale czy potrafimy rozpoznać wśród niezliczonych odmian wersye starsze od nowszych, wydaje mi się rzeczą niezmiernie wątpliwą. Czy pierwotna forma ma być bardziej czy mniej logiczna, możnaby nad tem długą toczyć dyskusyę. Psychologiczna analiza, któraby umiała nawet ojczyznę wykazać, również nie prowadzi do żadnych rezultatów, albo też do wyników przeciwnych nowej