Strona:Abramowski-braterstwo-solidarnosc-wspoldzialanie.pdf/82

Czysty dochód roczny wynosi 12 mln fr. Dla regulowania tych olbrzymich operacji handlowych związek posiada własny bank, który zarazem służy rozmaitym stowarzyszeniom ludowym, nie należącym do związku, spożywczym, wytwórczym, budowlanym, a także organizacjom zawodowym robotniczym. Przyjmuje on od stowarzyszeń wkłady, płacąc o 1 procent więcej aniżeli banki prywatne, i pożycza im na hipotekę, biorąc procent w tym samym stosunku mniejszy. Zyski, które otrzymują się z tych operacji pożyczkowych, są dzielone pomiędzy stowarzyszenia należące do związku; te zaś, które korzystają z banku nie należąc do związku, otrzymują połowę dywidendy. W roku 1903 obrót banku wynosił 2 miliardy 227 mln fr., zysk czysty pół miliona fr.
 Rozporządzając tak znacznymi kapitałami i rozległym rynkiem zbytu pięciomilionowej ludności członków kooperatyw połączonych, związek angielski mógł przystąpić do planowego organizowania produkcji kooperatywnej. Postawiono jako zadanie do wypełnienia, aby wszystko, co kooperatywy spożywcze potrzebują, dostarczały im fabryki i gospodarstwa związku tych kooperatyw; ażeby nic nie brać od przemysłu kapitalistycznego. Plan ten jest wykonywany z powodzeniem olbrzymim. Mąkę dostarczają dwa wielkie młyny w Dunston i w Londynie. Młyn w Dunston, pierwszy, który związek postawił jeszcze w 1883 r., wywołał przeciwko sobie zmowę właścicieli młynów; postanowiono nie dawać kooperatywom mąki, jeżeli młyn związkowy nie będzie zaniechany. To zmusiło związek do prędszego ukończenia budowy i do rozszerzenia skali produkcji. Zbudowano go w dogodnym porcie rzecznym; okręty z Ameryki, napełnione zbożem, przychodzą tam bezpośrednio i wyładowują na miejscu; kolej żelazna dochodzi do samego młyna i zabiera mąkę. Młyn działa bez przerwy w dzień i w nocy, obsługiwany przez dwie wielkie maszyny parowe. Praca nocna jest o 25 procent drożej opłacana; praca niedzielna o 50 procent drożej. Młyn w Londynie, postawiony w 1900 r., wielka, sześciopiętrowa budowla, jest tak samo dobrze umieszczony w porcie Tamizy i połączony z koleją żelazną; dostarcza na godzinę 12 worków mąki po 280 funtów. Oba te młyny wyprodukowały w 1903 r. mąki na 27 milionów franków.
 Inne artykuły spożywcze, mianowicie konserwy, ciasta, czekolada, kakao itd., są dostarczane przez wielkie fabryki w Crumpsall,