Strona:Żywot i pisma Stanisława Nigra Chrościeskiego humanisty i lekarza poznańskiego wieku XVI-go.pdf/9

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

(curia) przy ulicy »Rybaki«[1]. Niemniej wzmagał się majątek ruchomy w pieniądzach, klejnotach, łańcuchach, pasach i naczyniach. Tylko zdrowie nie zawsze dopisywało znakomitemu lekarzowi. Zatem już w r. 1561 przed sądem właściwym zeznał testament, jako »chory na ciele, lecz zdrów na umyśle«[2].
W r. 1570 przed Wielkanocą znowu był obłożnie chory; z tego powodu powtórnie swem mieniem rozporządził, unieważniwszy pierwszą swą wolę[3]. Wnet jednak, bo już w sierpniu tego samego roku, cofnął i to drugie rozporządzenie[4].

W r. 1578 wreszcie trzeci sporządził testament[5]. Pamiętał on w swych rozporządzeniach, świadczących o znacznej fortunie, zarówno o żonie Ewie z domu Litosławskiej, herbu Jelita[6], jak o dzieciach, trzech córkach i dwóch synach; z tych Jan wstąpił w ślady ojca, poświęcił się również studyum medycyny i słuchał wykładów uniwersyteckich w Krakowie i Padwie, a w latach późniejszych jako lekarz poznański rozgłosem dorównał niemal ojcu i piastował również godność burmistrza[7].

  1. Por. str. 9, uw. 2. (Przypis własny Wikiźródeł tutaj przypis 26.)
  2. Tutoria puerorum Doctoris Stanislai. Coram iudicio bannito opportuno Civitatis Posnan. constitutus personaliter Egregius D. Stanislaus Niger, physices doctor, civis Posnanien., etsi corpore valetudinarius, mente tamen sanus ac perfectae rationis compos etc. Actum Sabbatho post festum assumptionis Mariae proximo A. D. 1561; wypisał dla mnie również p. dr. Erzepki z A. C. Wymieniono w tym testamencie troje dzieci: Teodozyę, Jana i Łukasza i zaznaczono ich tenera ac iuvenilis aetas. W dyplomie królewskim z r. 1566 spotykamy jeszcze jedną córkę, Zofię; przyszła więc na świat między r 1561 a 1566. W testamencie z r. 1570 oprócz tych czworo dzieci wspomniana jest córka Łucya; urodziła się zatem między r. 1566 a 1570. W testamencie z r. 1578 również o tych pięciu dzieciach, trzech córkach i dwóch synach, jest mowa. Najstarsza córka, Teodozya, była już naówczas żoną Stanisława Piotrowskiego.
  3. Liber testamentorum Civitatis Posnaniensis 1569—1598, własność Towarzystwa przyj. nauk w Poznaniu, nr. katal. 216, str. 15b—17a. Wypisów z tej księgi dokonał również p. dr. Erzepki.
  4. Liber testamentorum etc., str. 19v.—20r.
  5. Liber testamentorum etc., str. 83r.—84r. Testamenty te zawierają sporo zajmujących szczegółów, których w tym związku podać niepodobna; nastąpi to na innem miejscu.
  6. Imię żony Ewa w testamencie z r. 1578. Rodzice jej wymienieni w dyplomie królewskim z r. 1566: nobiles bonique viri Stanislaus Litoslawski de familia Jelitorum et Elizabeth Budkowna Kidalowska gentis Tubarum.
  7. Zob. Janocki III, 34, artykuł w Encyklopedyi Orgelbranda V, 521 (według Janockiego), Gąsiorowski, Zbiór wiadomości do histor. sztuki lekarskiej I. (1839) 294 n. — W r. 1583 pojawiło się dzieło: De morbis puerorum tractatus locupletissimi.... opera Iohannis Chrosczieyoioskij, Venetiis, apud Paulum Meietum, bibliop. Pat. Nazwisko w tytule błędnie wydrukowane; w przedmowie do Senatu poznańskiego podpisał się autor: