Słownik etymologiczny języka polskiego/raczyć

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

raczyć, ‘chcieć’, czasownik »grzeczności«: »racz Pan usiąść«; szczególniej w 16. wieku rozwielmożony, np. »raczy chorować«, »raczył umrzeć«, zamiast: ‘choruje’, ‘umarł’, co wyśmiał Ł. Górnicki w pisemku Raczył; ‘cenić, poważać’; raczyć się, ‘nawzajem sobie oddawać przy poczęstunku’; raczej, ‘bardziej’. Prasłowiańskie; pierwotne k ocalało w cerk. raknąti, ‘zachcieć’, raczij, ‘milszy’. Brak w lit.; niem. ruohhan, ruhen, geruhen (‘raczyć’), Ruhe (?). W 16. wieku, np. u Reja, zamiast raczej często radszej, np.: »radszej wierz patronowi memu«, »każdy niż w złocie, radszej w sławie«, »chcieli go radszej królem mieć, niż...«; jest nawet i radszy: »niczymbych nie radszy był jako Diogenesem«; to pomieszano z radziej, radszy od rad (p.); raczej jedynie poprawne, radszej mylne; podobnie u Biernata radniej, ‘raczej’; »z niecnoty się radniej chełpi«, »radniej zginę«.