Słownik etymologiczny języka polskiego/krzyk

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

krzyk, krzyczeć, krzyknąć, krzykać, krzykacz, krzykała, krzykliwy; pomijam złożenia z wy-, o-, na-, itd.; znamy tylko pień krik-, bez równoznacznego klik-, ogólnego w cerk., na Rusi całej (rus. klikať, kliczu, małorus. kłyczu) i na Bałkanie. Ale jeszcze na początku 15. wieku znaliśmy klicz, o ‘zawołaniu herbowem’ (cerk. klicz, rus. klik, ‘krzyk’, kliczką psa wołają, klikusza, ‘kobieta histeryczna’), a w nazwach miejscowych mamy Dziewoklucz, zamiast dawnego Dziewoklicz (o ‘krzyku gwałconej’), i Żaboklicz. Por. lit. klykti, klykauti, o wszelakiem ‘kwiczeniu’, krykszti, o ‘wrzasku’. Z licznych odpowiedników w dalszych językach (z nagłosowem s-, z g zamiast k końcowego, np. grec. krigē, ‘kaczka’, staro-angiel. scrie, ‘drozd’) najciekawsze byłoby łac. crimen (stąd nasz kryminał), ‘gonienie z krzykiem za złoczyńcą na gorącym uczynku’ (nastojcie! p. niestety; ceter).