Słownik etymologiczny języka polskiego/krowa

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

krowa, krowi, krowiniec, krówsko; przestawione z *korwa (w rus. pełnogłos: korowa); oboczna prapolska forma karwa ocalała w nazwach miejscowych: Karwin, Karwodrza (Kawodrza) obok Krowodrza; Karwicki obok Krowicki; krowieniec dziś jeszcze u Kaszubów karwińc; nakoniec dorobiono do karwa: karw, dla ‘wołu’ (częste u Reja, mianowicie dla ‘starego, leniwego wołu’; pogardą trąci), Prusowie od nas pożyczyli (kurwis; Litwin ‘wołu’ jautis zowie, od ‘wprzęgu’, ind. jaumi, ‘wprzęgam’); i lit. karwe, ‘krowa’, pożyczka od Słowian (u Prusów klente, nasza klępa?). Bydlę rogate, więc nazwa ta sama co w łacińsk. cervus, niem. Hirsch (nordyjskie dawne hiortr), grec. keraos, ‘rogaty’. Ruś zowie ‘kołacz weselny’ korowajem, od kształtu, skoro na korowaju »byczki« i »huski« ulepia; korowaj (u Bułgarów krawaj, ‘ciasto obrzędowe’, w niezliczonych co do kształtu odmiankach) pieką z nadzwyczajną obrzędowością (są osobne pieśni korowajowe), bez korowaju obchodzi się tylko wdowa, idąca powtórnie zamąż. Nazwa, nie rzecz, nam już obca, chyba ją w połaci wschodniej od Rusi znają. Krówka nazwa wszelakich owadów, chrząszczy, i roślin niektórych.