Słownik etymologiczny języka polskiego/kraść

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

kraść, kradę (dziś tylko kradnę), kradać; liczne złożenia : u-, wy-, na-, za- i podkrad(yw)ać się; rzeczowniki: kradźba (dawne i rzadkie); stale kradzież (dawniej rodz. męskiego, żeńskie od 16. w.), kradzieżny, kradziectwo (od 1450 do 1550), kradziestwo (biblja); przysłówki: ukradkiem, kradomie, kradmo i kradmie (15. wiek). Wywód słowa zależy od d: jeżeli to tworzy czas teraźniejszy tylko (jak w będę, idę, kładę), toć kra- zestawimy z łotew. krat, kraju, ‘zbieram, skupiam’ (a tu wkońcu i kryć należy: kradzież niby ‘ukrycie’); jeśli jednak d pniowe, to nasuwałoby się lit. skrosti, skrodżu, ‘rozłupywać, wywnętrzać’, i pachłoby to jawnym ‘rozbojem’, ‘chąśbą’, gdy poprzednie byłoby ‘nocną, tajoną rzeczą’. Złożone: świętokrajca z świętokradca, i dalsze od tegoż pochodne.