Słownik etymologiczny języka polskiego/kopać
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Strona w Wikisłowniku
| |
kopać, kopnąć, w znaczeniu dwojakiem: ‘kopnąć nogą, wierzgnąć’, i ‘kopać ziemię, grzebać’, jednakiego zresztą pochodzenia (nie zlałyż się w słow. kopatí dwa różne słowa, np. grec. skaptō, ‘grzebię’, i koptō, ‘uderzam’). Pierwotne znaczenie było: ‘grzebać’ (nieraz wyłączne, np. w cerk., rus. kopat’ sia, ‘ryć się’ itp., bułg., itd.), czego i obce języki dowodzą, lit. kapoti, kapas (p. kopa), prus. enkopts, ‘pochowany (zakopany)’, grec, skaptō, skapetos, ‘łopata’, łac. scapula, ‘łopatka (człowieka)’. Liczne złożenia: wykopać, zakopać (Zakopianie w Zakopanem), dokopać się czego, podkopać (podkopy), przykopa (i z niemożliwą, a jednak częstą po narzeczach przestawką: krzypopa), okopać (okopy), skopać (kogo nogami), przekopać (przekop, słynny tatarski Perekop na Krymie). Liczne urobienia: kopalny i kopalnia z dalszemi: kopalniowy itd.; kopacz (rzadziej kopnik) i kopaczka, o ludziach i narzędziach (‘łopatka’); kopanica i kopanina (‘nowizna, karczowisko’, rzadko kopanik, np. w Köpenick pod Berlinem; i dla ‘płozów u sań’); kopań i kopanka, ‘niecka’ (rus. kopań, ‘dół wodny’, słowień. kopanja, ‘koryto’, u nas i nazwa osobowa, Kopania); czasownik kopsnąć, kopsać, ‘kopnąć’, »dać kopsa« (u innych Słowian, kopysati cerkiewne, ‘wykopywać’, — co do przyrostka por. kołysać; rus. koposziť, ‘ryć’, ‘guzdrać się’, koposzit’ sia, ‘roić się’). P. kopja, kopyto.
