Słownik etymologiczny języka polskiego/kocieł

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

kocieł, mylnie kocioł, skoro ruchome ie nie przechodzi nigdy w io; kociołek zamiast kociełek, a to zamiast kotłek, kociełka; kotlarz, kocielnik; kotlina; zakotłowało się. Prasłowiańska pożyczka z goc. katils, cerk. kotĭł (lit. we wszystkich narzeczach katiłas); goc. z łaciń. catillus, zdrobniałego z catinus, ‘miska’, krewnego z grec. kotylē. Kotliną zwano i ‘podłą miedź-monetę’. Kotły, rodzaj ‘bębna’, ale nie cylindrowaty, lecz półkule z skórą naciągniętą na obrębie, co zwisały po obu bokach siodła u bębenisty hetmańskiego; »w kotły, bębny uderzyli«; kotły takie chowano i po kościołach i cechach, a bywały nieraz ogromne. Kocieł miedziany odgrywał niegdyś znaczną rolę, był skarbem przednim. Jako imię odmieniano je już w 17. wieku: Kocieł (znany na Litwie ród), Kocieła (przenigdy Kotła!; podobnie dziś odmieniamy Gołąb, Gołąba, w przeciwieństwie do gołębia).