Słownik etymologiczny języka polskiego/kość
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
kość, rymuje do: ość; kostka do gry i ‘pestka owocowa’; kościany; kościsty; kościotrup; kostnica (kośnica), ‘trupiarnia’; kościen, drugi przypadek kosna (z kostna), ‘laska z kością’ (por. ościen, osna); kostur; kostnieć i kośnieć; koszczywał albo żywokost, ‘consolida’, ‘zraszczająca kości’ (koszczywał od łac. costus wywodzą, czes. kostiwal, ależ to raczej tłumaczenie niem. Beinwall); kościogryz i inne złożenia. Do kości, ‘gry hazardownej’, odnosi się: kostyra, później kostera (‘gracz’ i ‘gra’), kosternik, kosterować, kosterstwo, całkiem w znaczeniu dzisiejszego ‘szulerstwa’, ale to tylko w 16. wieku; w 17. wieku twierdził już Potocki: »Polacy tą się grą nie bawią, woźnicom i hajdukom plugastwo zostawią«. Rzuty kości zwały się z niemiecka: es, tuz, dryja, kwater, cynk, zys; dzielono wedle nich i stany: średni był dryjakwater. Słowo bardzo rozgałęzione, nie ma odpowiednika w litewszczyznie; zestawiają je z łac. costa, ‘ziobro’. Dla spiczastości kości urabiają od jej nazwy inne, dla wszelakich ‘ościstych, ostrych, szczecinowatych przedmiotów’ (kościen), roślin itd. P. kostrzewa; pokost. Kostucha żartobliwie o ‘śmierci’.
