Przejdź do zawartości

Słownik etymologiczny języka polskiego/gorzki

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

gorzki, drugi stopień (o ‘smaku’) gorzczejszy (w 16. i 17. wieku), gorzkość, gorycz (jak słodycz, Barycz; rzeczowniki na -y przybierają -nja: dobrynja, goryń, lub -cz), goryczka, o roślinach wszelakich (np. ‘sporysz’ nazywają r. 1472 gorycz, goryczel!, goryczka żytnia), tak i gorycznik; dalej gorczyca, ‘sinapis’, gorczyczka, ‘musztarda’, »gorczyczne ziarno«. Gorzki wymawiają oddawna i piszą przez ż, gorżki, odróżniają od niego gorkiego, t.j. ‘gorącego’ (ludowe: »modluł się gorko«) ależ to to samo, bo gorzki smak przezwano od pieczenia, palenia, gorzenia na języku, por. ślinogorz; pień gor- rozwinął się więc szerzej niż żar-, ale znaczenie to samo w istocie. ‘Gentiana’ przezywają źródła 15. i 16. wieku: gorczyca, gorczyczka, goryczka, goryczki i, z czeska, horzec. Z czasowników przytaczamy jeszcze gorzknieć, zgorzkniały, i rozgoryczyć, rozgoryczony; dalej: gorzkawy. Prasłowo; cerk. gorĭk, goresť, ‘gorycz’, rus. gorkij, gorczica (z pols.), ogorcziť, serb. gorcziti, czes. horzký, horczice, horzknouti.