Słownik etymologiczny języka polskiego/ćma
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
ćma, ćmić, zaćmienie, ciemny, ciemnia, ciemność, ciemnica (‘więzienie’, od 13. w., stąd dawne niem. Temnitze, ‘więzienie’, Temlitz, węg. tömlöcz), pociemku, ciemnawo, ociemniały; częstotliwe dawniej zawsze z i, zacimiać; pomijamy złożenia; są i urobienia z -r, ciemrza, ciemrzyć się, ciemrak. Prasłowo, powszechne; cerk. t’ma, t’mnica, rus. tiomnyj, tiemrjawa, czes. tma, temný. Lit. temti, ‘ciemnieć’, tamsa, ‘ćma’, tamsus, ‘ciemny’, timsras, o ‘gniadym koniu’; ind. tamas- i tamisra- ‘ćma’, timira-, ‘ciemny’, awest. temah-, ‘ćma’, łac. tenebrae, ‘ćma’, temere, ‘na oślep’, niem. Dämmerung, ‘zmierzch’. Ćma znaczy u nas już tylko ‘motyla nocnego’, w biblji itd. tylko ‘ciemność’, ‘ciemnicę’. Inne ćma, w 15. w., znaczyło albo ‘legjon, 6666’ albo ‘10000’, ćma ciem, ‘myrias myriadum’, jeszcze w tłumaczeniach biblijnych; tak samo w cerk., starorus. Czy tu nie wpływ wschodni, gdzie tuman i ‘mgła’, i ‘10000’? Ćmuk, ćmok, ‘upiór’.
