Rozrywki Naukowe/Trwałość wrażeń w oku
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Rozrywki Naukowe |
| Wydawca | Jan Fiszer |
| Data wyd. | 1910 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Tłumacz | Jan Harabaszewski |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Doświadczenie, które można wykonać z rysunkiem fig. 126 dotyczy zasady trwałości wrażeń w oku i zasady barw dopełniających się.
Wpatruj się przez jakiś czas uporczywie w małego djabełka białego, narysowanego na tle czarnym, szczególnie utkwij wzrok w pasku czarnym pośrodku, dopóki nie odczujesz pewnego znużenia w oku (trwa to z pół minuty), teraz zwróć wzrok ku sufitowi, w kilka sekund (czasami w 15—20) sylwetka djabła zjawi się zupełnie wyraźnie i to z kilkoma nawrotami.
Doświadczenie zyskuje w wykonaniu w pełni światła żywego. Stwierdzaliśmy nieraz, że wtedy udaje się doskonale. Jeżeli przypatrywać się djabełkowi, pomalowanemu na czarno, dobrze oświetlonemu, wtedy zobaczyć można na suficie sylwetkę, silnie odcinającą się na tle zielonym, barwie dopełniającej do czerwonej.
Można zaprowadzić różne zmiany w doświadczeniu. Tak, przypatrując się kokardzie białej, czarnej, zielonej, zobaczymy dopełniający obraz czarny, biały, czerwony. Gdy mamy osoby, namalowane zielono na tle czerwonym, ukażą się nam one czerwone na tle zielonym.
Zamknij lewe oko ręką lewą, w prawą weź tę książkę i trzymaj w wyciągniętej ręce przed otwartym prawym okiem. Przypatruj się jednym okiem czarnemu krzyżykowi (fig. 127) i przysuwaj powoli do twarzy rysunek; nadejdzie chwila, kiedy oko nie będzie widziało czarnego krążka. Po bliższym przysunięciu znów ukażą się dwa obrazy — krzyż i krążek. Trzeba oko otwarte utrzymywać na prostopadłej, poprowadzonej do środka krzyża.
Doświadczenie wykazuje, że w oku jest mała przestrzeń nieczuła na działanie promienia świetlnego, albo światło działa na nią bardzo słabo. Jest to miejsce, w którym nerw wzrokowy przenika do oka. Fizycy i fizjologowie zowią je, jak wskazuje tytuł „punctum caecum“, punktem ślepym.
Figura 128 przedstawia doświadczenie bardzo ciekawe i łatwe do wykonania. Z karty papieru dość grubego zrób cylinder, trzymając w lewej ręce, przyłóż do oka prawego, jak lunetę. Oczy mają być otwarte. Gdy przyglądać się będziesz przedmiotowi w odległości 4 metrów, naprzykład małemu posążkowi, tylko lewe oko będzie widziało przedmiot i zdawać ci się będzie, że widzi przedmiot przez otwór w ręce (fig. 128 u góry).
W pudełku prostokątnym z drzewa w jeden z jego boków wbij gwóźdź albo pręcik metalowy długości 0,08 metra. Do końca tego pręcika przymocuj woskiem lub smołą monetę na płask, obok niej przyklej wprost do boku pudełka drugą mniejszą monetę.
Jeżeli teraz obydwom monetom przypatrywać się będziesz przez otwór średnicy 0,001 metra, wycięty w ekranie z kartonu, nie zdołasz odróżnić jednej monety od drugiej (fig. 129). Obydwie wydadzą ci się jednakowej wielkości.
