Paryż (Napierski)/całość

	<<< Dane tekstu >>>
Autor	Stefan Napierski
Tytuł	Paryż
Pochodzenie	Obrazy z podróży
Wydawca	Dom Książki Polskiej
Data wyd.	1933
Druk	Drukarnia Wł. Łazarskiego
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Commons
Inne	Pobierz jako: EPUB • PDF • MOBI ; Cały zbiór; Pobierz jako: EPUB • PDF • MOBI
	Indeks stron

›››

Paryż.

I

PARYŻ JESIENNY

W młodości! ach, co mówię: przed dwoma jeszcze laty
Wzruszyłby mnie ten widok na stolicę świata,
Na jej dachy wyniosłe, szyfrowe i srebrne,
Na morze dachów, jak fal skamienionych,
Żaluzje staroświeckie i zdaleka bledsze,
I chmury błąkające się pośród kominów nieruchomych.
Pasma dymu, chwiane czyjemiś ustami na wietrze,
Ustami, których niegdyś byłem spragniony,
Miłością nieziemską zatruty.
Ale tutaj połóż kres, tutaj
Wstrzymaj się u kraty
Okna.
Serce twoje tyle jest starsze, pokój jemu!
Wkrótce dachy poczną moknąć
I lśnić o wieczorze, podobne oku czarnemu,
Ślepnącemu od łez.
A w dali zygzak, którego nie czekasz, znak krwawy,
Pragnie cię zbudzić do młodości! do uczucia! do sławy!
Że ważyć się będą, jak liście wilgotne, znów niecierpliwe słowa.
Gdy się wychylisz: trawy suche na wietrze
Przez jesienne najczystsze powietrze
Chwieją się... Przecie możesz raz jeszcze spróbować.

II

WIECZÓR W PARYŻU

Wszystko jest dobre
Miasta po których błądzisz pozbawiony wiary
Pachnące cedrem szelestem gazu mandarynkami
Płaszcz zamyślenia jak szara chmura
Miasto łagodnej oddali z wieczora
Perłowy brzeg morza w trąbce dłoni
Spływają u stóp bałwany gnane oddechem
Za mgłą łez nie ujrzysz wielkich oczu okrętów
Jak ryby łagodne krążą oczy po fali
Po napiętych niebiesko linach nerwach gnanych pośpiechem
Strunach stalowych drgających piosenką żelazną z wieczora
Muzyko! Zegar cyka i gaśnie
Jak blada latarnia zielono
Powracasz pijany Wszystko jest dobre
Wieczór zapadający się zwolna jak kielich kwiatu
Widzisz ostre zarysy wskazówki zabójczego zegara
Gdy łagodnie jak matka morduje realność

III

PODEJRZANA ULICZKA

Naga tancerka, czyżby z bronzu? Pusta
wewnątrz, odlana! Och, zarys jej w lustrach,
pokrytych mgłą. Na ułamanym marmurze konsoli
powykręcane bibeloty, strasznie! Powoli
przemieniają mnie w widmo! Zapatrzę
się w blask naftowy lampy. Na teatrze
pocznie się dramat rzeczy grać. Dekoracje
przemień. Uciekaj póki się nie zbudzi
ich wrogość, przestrzeń obca, raz na zawsze
dopóki nie uwięzi, między ludzi
idź!
W czapkach na bakier, tak miękkich,
jak gołąb, w szalach barwionych, barwnych, z głębi
akordeonów, na prostych stołkach, przy blacie
nagim: a na tej desce plama,
głęboka czerwień. Nie krew to, likier! W dramacie
krwi niema! Humor, pięść, łuna różana
nad miastem szarem, róża u apasza
w klapie, tłuczone szkło. To uliczka nasza,
gdzie powracamy w zachód malowany
złotem nad Sacré Coeur, jak w bramy
szczęścia, gdzie powracamy zawsze.

IV

PARYŻ-TRIUMF

Zamiast wedrzeć się przemocą
Do pałacu z różu szarego i mgły
Za żaluzje gdzie skrywa się szczęście i kłamstwo
W jesienny dzień płynący: klęknę
Łagodnie uśpionym leżeć
Na chłodnych płytach bazyliki
Serca Jezusowego ponad nią
Dymy się ważą jak sztandar
Wzywający ptaki do odlotu

V

TRÓJKĄT SZCZĘŚCIA — TO PARYŻ

Miasto ze szkła

z żelaza z kwiatów z betonu z różu ze szronu

Kelner w spękanych lakierkach

pod takt nieprawdziwej muzyki

Deputowani w bawełnianych rękawiczkach

drepcą Deszczyk kropi

Przed mostami pochylając kominy zwolna przejeżdzają parowce

Wielki przemysłowiec wraca do smrodliwego hoteliku łacińskiej dzielnicy

Na rzece zamulonej wyładowują kamienie

To jak me serce ciężkie którego nie zmienię

Dzisiaj w dzień mglisty wspominam ze szczęścia mnie boli

Zdaleka widzę różowiejący obelisk

Jak w mieście garnizonowem pod kryjącym się księżycem

łypają białkami żołnierze

W białych rękawiczkach z ciężkim karabinem mierzonym krokiem

ront tam z powrotem

Banici

zużywając resztkę sił

jeżdżą konno po opustoszałych alejach

O ziemio! Melodjo bez złudzeń!

Pies dziecko gramofon — to trójkąt szczęścia

Latarnie we mgle

Aureola

jak srogi ból wniebowzięcia

VI

PORY DNIA — PARYŻ

Gdy naiwnie słucham Chopina

chleb poranny chrupiąc

co niedziela gra trąbka zwołująca wartę

w przedsionku parlamentu

Uśmiech na wargach rozkwita róża o sercu z djamentu

jak lśniący miecza błysk aureola

nad głową posągu

Liryczne opryszki w zaułkach

wyciągają torebki amerykankom

a za zwrot żądają pocałunku

(Dlatego reemigracja

nie od giełdy zależna od sentymentu

przekracza wszelkie nadzieje)

Na głowie Republiki z ślepego kamienia

stroszą się szare wróble symbol zwinnie brudząc

Na oknie cień mój w słońcu

zasłuchany w niebo zielonkawe

w najczystszy skrzypiec ton posłuszny gwiazdom

W południe farbą cuchnący murarze

przechodzą białe ślady stóp na brukach

jak apostołów

nałożenie wapna

każde pociągnięcie pędzla jest wezwaniem do nowego porządku

Poprzez ekran zachwytu oglądam ludzi

ich ruchy usta we mnie rewolucjonista się trudzi

przeszywający cienie płomieniem

Ptaków lot na powietrzu dżdżystem

nad Panteonem jest jak głos elegji

Ciepłe na dłoniach łzy oceany słone

łez przez źrenice złote zadziwione

ryby płyną

na widnokręgu żagle się kołyszą

na błękitnej emalji powleczonej martwem złotem

W szlafroku różowym na balkonie

kobieta ponad ubogim ogródkiem W święto

żółte niebo przedmieść gryzie jak chlor

Na rozmokłej grudzie urlopowani

uderzają piłkę rakietkami

Szybkobiegacze o wysmukłych nogach

Z za drzew bieleją dziewczęta

z poza drzew ciemniejących oplecionych w bluszcze

palce widm

Zmrok granatowy długo się ociąga

jak śmierć kropla o migdałowym posmaku

Zamknięty w mętnem olbrzymiem akwarjum dnia

wszędzie natykam się na zielonkawych sobowtórów

każda twarz powleczona fosforem

gaśnie jak zjawa o sinym świcie

Nierealności! i ten czar okropny

który mnie chwyta unosi i dławi

jak szczęśliwego topielca

Gdybyż nie samotność

jak łatwy i mały świat

„PARYŻ” —

Karolowi Szymanowskiemu,

wielkiemu europejczykowi.

1928 — 1932

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Stefan Marek Eiger.