Pamiętniki włościanina
| Dane tekstu >>> | ||
| Autor | ||
| Tytuł | Pamiętniki włościanina | |
| Podtytuł | Od pańszczyzny do dni dzisiejszych | |
| Redaktor | Jan Słomka (młodszy) | |
| Wydawca | Wydawnictwo Towarzystwa Szkoły Ludowej | |
| Data wyd. | 1929 | |
| Druk | Krakowska Drukarnia Nakładowa | |
| Miejsce wyd. | Kraków | |
| Źródło | Skany na Commons | |
| Inne | Cały tekst | |
| ||
| Indeks stron | ||
|
WYDAWNICTWO TOWARZYSTWA SZKOŁY LUDOWEJ
JAN SŁOMKA
B. WÓJT W DZIKOWIE
PAMIĘTNIKI
WŁOŚCIANINA
OD PAŃSZCZYZNY DO DNI DZISIEJSZYCH
Z PRZEDMOWAMI:
PROF. DR. FRANCISZKA BUJAKA
i
PROF. DR. WACŁAWA SOBIESKIEGO
DO DRUKU PRZYGOTOWAŁ
JAN SŁOMKA, MŁODSZY
WYDANIE II.
 NAKŁAD TOW. SZKOŁY LUDOWEJ
W KRAKOWIE, UL. ŚW. ANNY L. 5.
KRAKOWSKA DRUKARNIA NAKŁADOWA W KRAKOWIE.
SPIS RZECZY.
Przedmowa do I wydania, napisana przez prof. uniw. dr. Franciszka Bujaka.[1] od str. 1 — 22 Wieś rodzinna i pochodzenie rodziny. Przesiedlanie się chłopów z Królestwa Polskiego do Galicji. Wspomnienia z r. 1846. Śmierć ojca. Szkółka w Dzikowie. Lata wyrostka. Uwolnienie od wojska. Początek gospodarki. Powstanie w r. 1863. od str. 23 — 46 Dzików za pańszczyzny. Wygląd wsi w czasie popańszczyźnianym. Domy mieszkalne. Sprzęty domowe i naczynia kuchenne. Pierwszy zegar. Pościel. Opał. Oświetlenie. Ubiór. Włosy. Pranie. Pożywienie. Studnie. od str. 47 — 77 Uprawa gruntu. Wartość gruntu. Narzędzia rolnicze. Nasiona i kolejne następstwo płodów. Ogrodnictwo i warzywnictwo. Kwiaty w oknach i ogródkach. Pszczelnictwo. Pastwisko. Hodowla i ceny koni, krów, trzody i drobiu. Głody za pańszczyzny i niedostatek chleba w czasie popańszczyźnianym. Drogi. Wylewy. Pożary. Klimat dawniejszy. od str. 78 — 114 Służba gospodarska i najemnicy dzienni. Flisactwo. Bandosy. Przemytnictwo. Furmanienie. Rzemiosła i przemysł domowy: tkactwo, sukiennictwo, krawiectwo, kuśnierstwo, szewstwo i rymarstwo, wyrób kapeluszy słomkowych, kowalstwo i kołodziejstwo, bednarstwo, koszykarstwo, garncarstwo i strycharstwo, młynarstwo, olejarnie, garbarnie, maziarnie, miśkarze, druciarze, uwagi o rzemiosłach i przemyśle domowym. od str. 115 — 120 Handel na wsi. Jarmarczenie. Handel miastowy. Początki handlu chłopskiego. Obrót pieniężny. Lichwa. Upadek gospodarstw chłopskich. Upadek mieszczan. Upadek dworów. Żydzi. od str. 151 — 178 Dawniejsze życie towarzyskie wśród chłopów. Schadzki sąsiedzkie. Zabawy niedzielne. Wesela: swaty, spraszanie na wesela, rózgowiny, orszak ślubny, w karczmie i na gospodzie, zwyczaje i obrzędy weselne. Muzyka. Chrzciny. Przezwiska. Figle i zakłady. Pijaństwo na zabawach i przy różnych okolicznościach. Misje przeciw pijaństwu. od str. 179 — 218 Wychowanie dzieci. Dzieci na pastwisku. Zahartowanie i siła dawniejszych ludzi. Choroby: kołtun, ograszka, utrącenie, cholera, wszy. Brak przepisów zdrowotnych. Pierwszy szpital. Leczenie. Skon. Pogrzeb. Wiara w strachy, czary, zabobony, gusła. Praktyki religijne. Odpusty. Moralność. od str. 219 — 261 Gromada. Wójt. Władza wójta. Pobór rekrutów. Służba wojskowa. Deputowani i sprawy powiatowe. Mandatarjusze. Urzędy powiatowe. Zmiany od r. 1867. Gmina po r. 1867. Stosunek do dworu. Stan oświaty w czasie popańszczyźnianym. Szkoły w Tarnobrzegu. Życie polityczne, pierwszy ruch wyborczy. Opowiadania z przeszłości i uświadomienie narodowe. od str. 262 — 294 Dalszy bieg życia. Dokupywanie gruntu. Pożyczki. Cegielnia. Wapniarnia i walka konkurencyjna. Kółko rolnicze. Podatki. Podróże do Krakowa na Ruś, do Królestwa Polskiego i inne. Kształcenie dzieci. Jak doszedłem do majątku i znaczenia między ludźmi. od str. 295 — 330 Udział w życiu obywatelskiem. Dorobek gminny od r. 1867. Kasa oszczędności i pożyczek w Tarnobrzegu. Towarzystwo przemysłowo-handlowe „Bazar“. Inne towarzystwa i instytucje w Tarnobrzegu. Pomnik Bartosza Głowackiego. Koronacja obrazu Najśw. Marji Panny Dzikowskiej. Dar narodowy dla poety Ferdynanda Kurasia. Wspomnienia o ludziach. od str. 331 — 419 Wybuch wojny światowej. Pochód wojsk austrjackich na Lublin. Bitwy. Cofanie się Austrjaków, wkroczenie Rosjan do Tarnobrzega. Powrót Austrjaków i zachowanie się ich. Wielkie zniszczenie po trzech miesiącach wojny. Z mego pobytu w Wiedniu: podróż, wspomnienia i spostrzeżenia z Wiednia, powrót do domu. Tarnobrzeg i okolice po roku wojny. Ratowanie ludności dotkniętej klęskami wojennemi. Dalsze wypadki wojenne i sprawy polskie. Upadek Rosji, pogrom państw centralnych i powstanie niepodległej Polski. od str. 420 — 483 Upadek rządów austrjackich w Tarnobrzegu. Wiec 6 listopada, 1918 r., „republika tarnobrzeska“. Rozbrajanie posterunków żandarmerji. Obalanie urzędów gminnych. Napady na dwory i żydów. Udaremniona odsiecz Lwowa. Pierwsze wybory sejmowe. Ruch bolszewicki. Uspokojenie ludności. Wojna w r. 1920. Urzędy w niepodległej Polsce. Pieniądz i ceny towarów. Stosunki gospodarcze rolnictwo, przemysł, handel, kasy oszczędności i pożyczek. Życie gminne. Życie społeczne i polityczne. Szkolnictwo. Kościół. Rok 1927: świętokradztwo, pożar zamku w Dzikowie. Krzyż Zasługi. od str. 420 — 483 Teraźniejszość a niedawna przeszłość. Przyczyny postępu: zniesienie pańszczyzny, zaprowadzenie hipoteki, autonomja krajowa, regulacja rzek, lepsze narzędzia rolnicze, ulepszona komunikacja, parcelacja, wychodźtwo zarobkowe, oświata, towarzystwa, trzeźwość, nieubłagana konieczność. Jak się postęp odbywał. Zmiany w stroju zabawach. Zmiany spowodowane przez wojnę światową i powstanie Państwa Polskiego. Co było w przeszłości dobre. Co dotychczas ludowi najbardziej szkodzi. Co jest największym skarbem człowieka. Zakończenie. od str. 505 — 524 Przypisy: Z przeszłości Dzikowa i Tarnobrzega. Bitwa pod Komorowem. Dawniejsze urządzenia gminne i władz miejscowych w b. Galicji. Urządzenia wojskowe w b. Galicji. Oświata pozaszkolna w Dzikowie. Uroczystości narodowe w powiecie tarnobrzeskim. Rok 1809 pod Sandomierzem.
|
