Pamiętniki (Pasek)/Rok pański 1676

Dodaj linki
Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Jan Chryzostom Pasek
Tytuł Pamiętniki
Rozdział Rok pański 1676
Redaktor Jan Czubek
Wydawca Polska Akademja Umiejętności
Data wyd. 1929
Druk Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Inne Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
›››
Rok pański 1676.

W Skrzypiowie i tego roku mieszkałem. Do Krakowa przywieziono krola ciało Michała; przywieziono też i Kazimierza ze Francyej choć z nami nie chciał życia swego kończyć, a po staremu po śmierci do nas przyjechał. Miły krolu, to widzisz, że to przecię dulcis locus patriae[1]; wzgardziłeś dobrowolnie ojczyzną, ktora cię wychowała i dotrzymowała zawsze miłości i wiary, a kości twoje pragnęły, żeby się do niej powrociły i w niej sprochniały! Wielkiej tedy nowaliej doczekał się Krakow, trzech razem krolow polskich inter moenia[2] przyjmować, dwoch simul et semel[3] na jednym katafalku, trzeciego widzieć na majestacie. Bo nasz elekt Ioannes Tertius[4], ognawszy in parte[5] ojczyzny ściany od nieprzyjacioł koronnych i widząc, że też już deklarowaną zasłużył od Rzpltej koronę, wjeżdża do Krakowa dnia 29 stycznia, z wielkiem aplauzem i radością przyjęty. Nawet i ci, co przeciwko tej elekcyej mowili, uznali taką serc swoich transfiguracyą[6], że się wszyscy z jego cieszyli panowania, widząc, że pan rozumny, dobry, wojenny, pracowity i szczęśliwy; nie było tedy malkontentow tak, jako za Michała, co sam P. Bog ordynował.
 Był tedy pogrzeb obudwu razem krolow na zamku krakowskim dnia 31 stycznia; obudwu trumny, pole siebie stojące, na jednym wozie wieziono, obudwu na jednym katafalku wedle siebie postawiono, ceremonie spolne odprawiano. Krol Jan Trzeci wszystkim ceremoniom assystował devotissime[7]. Jednak nie w jednym ich grobie chowano, Kazimirza w kaplicy Zygmunta[8], ojca jego, Michała zaś w kącie, po prawej ręce w kościoł wchodząc, w kaplicy, nie wiem, ktorego krola.
 Po ceremoniach pogrzebowych dnia trzeciego, to jest 2-da Februarii[9], w dzień Najświętszej Panny Gromnicznej, była koronacya krola J-oMści, Jana Trzeciego, ktory quam felicissime, diutissime regnet[10] na chwałę Majestatu boskiego i obronę Rzpltej chrześcijańskiej! Quarta Februarii[11] zaczął się sejm coronationis[12], przez ktory, ledwie nie przez wszystek, musiałem się bawić w Krakowie, mając sprawę z Niemcami o wiolencye, poczynione w Smogorzowie. Otrzymałem poenam colli[13] na Chrzanowskim[14], kapitanie, i Demeku, poruczniku; w kajdankach chodzili.
 Wakanse porozdawano: buławę wielką książęciu Dymitrowi Wiśniowieckiemu[15], małą zaś Jabłonowskiemu[16], pieczęć małą biskupowi warmińskiemu[17], laskę mniejszą Sieniawskiemu[18].
 Pod Wojniłowem[19] była potrzeba z ordą; potym oboz pod Żurawnem[20] od Turkow i ordy w obleżeniu[21], aż nasi radzi nieradzi musieli straktować[22] z nieprzyjacielem. Stanęły tedy traktaty z Turkami: pozwolono im Podole i Ukrainę. Aleć to traktaty niedługowieczne z nieprzyjacielem takim, ktory zawsze chciwy apetyt ma na pożarcie ubogiej ojczyzny naszej.





  1. ↑ słodka ziemia ojczysta
  2. ↑ w murach
  3. ↑ razem i obok
  4. ↑ Jan Trzeci.
  5. ↑ w części
  6. ↑ przemianę
  7. ↑ jak najpobożniej
  8. ↑ t. j. w kaplicy Wazów.
  9. ↑ 2-go lutego
  10. ↑ oby jak najszczęśliwiej i najdłużej panował!
  11. ↑ Czwartego lutego.
  12. ↑ koronacyjny
  13. ↑ karę gardła (śmierci)
  14. ↑ Samuel Chrzanowski, wtenczas już obersztlejtnant, obrońca Trembowli. Sprawa z Niemcami, t. j. z żołnierzami cudzoziemskiego zaciągu, przedstawiona na podstawie aktów urzędowych w rozprawie: Jan Czubek, Jan Chryz. z Gosławic Pasek w oświetleniu archiwalnem (Rozpr. Wydz. Filol. Ak. Um., t. XXVIII) str. 49 nstp. Chrzanowski żył po tym wyroku jeszcze lat 12.
  15. ↑ Dymitr Wiśniowiecki (1628 — 1682), wojew. bełzki; 1668 hetman polny; 1678 wojew. krakowski; 1680 kasztelan krak.
  16. ↑ Stanislaw Jan Jabłonowski (1634 — 1702), wojew. ruski; 1693 kasztelan krakowski.
  17. ↑ Stefan Wydżga.
  18. ↑ Mikołaj Hieronim Sieniawski, strażnik koronny, wojew. wołyński, marsz. nadw. kor., um. 1684.
  19. ↑ Wojniłów — m-ko w wojew. stanisławowskiem.
  20. ↑ Żurawno — m-ko nad Dniestrem, niedaleko ujścia Świcy, w wojew. stanisławowskiem.
  21. ↑ od 24 września do 17 października
  22. ↑ ułożyć się





Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Jan Chryzostom Pasek.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Pamiętniki_(Pasek)/Rok_pański_1676&oldid=2160112”