Notatka Ludowego Komisarza Obrony ZSRR i Naczelnika Sztabu Generalnego o proponowanych przekształceniach organizacyjnych w okręgach wojskowych z 4.07.1940 r.

Notatka Ludowego Komisarza Obrony ZSRR i Naczelnika Sztabu Generalnego przekazana w Politbiuro CK WKP(b) sekretarzowi generalnemu J.W. Stalinowi i Przewodniczącemu Rady Komisarzy Ludowych ZSRR W.M. Mołotowowi o proponowanych przekształceniach organizacyjnych w okręgach wojskowych z 4.07.1940 r.
Siemion Timoszenko, Boris Szaposznikow

Przekład: Wikiźródła (lista tłumaczy na stronie historii).

W związku z poprzednimi zarządzeniami o wejściu naszych wojsk do Krajów Nadbałtyckich i oswobodzenia Besarabii i północnej części Bukowiny były wykonane znaczne przemieszczenia wojsk zarówno w okręgach wewnętrznych jak i między okręgami. Spowodowało to zatrzymanie przekształceń organizacyjnych zarządzonych w Leningradzkim, Białoruskim, Kijowskim i Odeskim okręgach wojskowych. Spowolnienie zostało również formowanie korpusów zmechanizowanych w w/w okręgach.

Obecnie uważamy za pilne zakończenie poprzednich organizacyjnych zarządzeń w Białoruskim , Kijowskim i Odeskim okręgach wojskowych oraz przystąpienie do formowania korpusów zmechanizowanych w tych okręgach na podstawie wcześniej zatwierdzonych planów.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że szybko zmieniająca się sytuacja na Zachodzie powoduje konieczność rozpatrzenia i przyjęcia dodatkowych zarządzeń w celu wzmocnienia zachodnich okręgów wojskowych (Białoruski OW i Kijowski OW) i ogólnego wzmocnienia Sił Zbrojnych ZSRR.

W tym celu przedstawiamy pod Wasze rozpatrzenie następujące propozycje.

1. O dowodzeniu wojskami
W celu zabezpieczenia dowodzenia wojskami znajdującymi się w Krajach Nadbałtyckich i przybliżeniu organów dowodzeniu do wojsk należy pilnie rozpatrzyć istotne zmiany w organizacji okręgów wojskowych.
Dla tego uważamy za celowe:
a. terytorium Estonii i wojska znajdujące się na jej terytorium włączyć w skład Leningradzkiego Okręgu Wojskowego. Dla skutecznego dowodzenia tymi wojskami dowództwo 8 armii należy przenieść do Tallina. Dowództwo 8 Armii stacjonowało w Nowogrodzie, a obecnie znajduje się w miejscowości Juriew.
b. Na terytorium Łotwy i Litwy z dodaniem rejonów Siewierza, Idricy, Wielkich Łuków, Nowo – Sokolników i Newla dotychczas wchodzących w skład Kalinińskiego Okręgu Wojskowego należy wystawić nowy Nadbałtycki Okręg Wojskowy z dyslokacją dowództwa okręgu w Rydze.
c. W związku z powstaniem Nadbałtyckiego Okręgu Wojskowego znaczenie oraz dalsze istnienie Kalinińskiego okręgu wojskowego jest niecelowe. Dlatego Kaliniński Okręg Wojskowy należy rozwiązać, jego dowództwo przekazać na formowanie dowództwa Nadbałtyckiego Okręgu Wojskowego. Terytorium, jednostki wojskowe i instytucje wchodzące w skład Kalinińskiego Okręgu Wojskowego przekazać: obwód smoleński i jego jednostki – w skład Białoruskiego Specjalnego Okręgu Wojskowego, wschodnie części obwodu kalinińskiego i jego jednostki – w skład Moskiewskiego Okręgu Wojskowego.
d. W związku z tym że Białoruski Okręg Wojskowy będzie składał się nie tylko z terytorium Białorusi ale i obwodu smoleńskiego, Białoruski Okręg Wojskowy należy przemianować na Zachodni Specjalny Okręg Wojskowy.
e. Nowe terytorium Besarabii i północnej części Bukowiny należy włączyć: północną część Bukowiny w skład Kijowskiego Specjalnego Okręgu Wojskowego, a terytorium Besarabii w skład Odeskiego Okręgu Wojskowego.

2. Zapytania organizacyjne
Jak pokazało doświadczenie, istniejąca organizacja 12-tysięcznych dywizji zdała egzamin. Dlatego uważamy za celowe przejście na 12-tysięczny etat: trzech dywizji strzeleckich 14-tysięcznego etatu znajdujących się w Estonii, Litwie i Łotwie i trzech dywizji strzeleckich 9- tysięcznego etatu znajdujących się w Leningradzkim Okręgu Wojskowym i na półwyspie Sachalin. Pozwoli to mieć dywizje jednolitej organizacji 12- tysięcznego etatu. 15 dywizji Dalekiego Wschodu należy pozostawić na wzmocnionym etacie po 12,5 tys. ludzi. Ogólna liczebność dywizji znajdująca się obecnie na stanie jest niewystarczająca. Czystych dywizji strzeleckich nie wliczając dywizji pancernych i zmotoryzowanych przeznaczonych głównie do działań zaczepnych, manewru i organizacji kontrataków, my będziemy mieć 148, z nich 22 dywizje na Dalekim Wschodzie i Zabajkalu, 10 dywizji górskich i zostaje na Zachodzie 116 dywizji, co jest liczbą niedostateczną.

Decyzją Głównej Rady Wojennej z 13.11.1938 r. zalecono formowanie w okresie wojny 30 nowych dywizji strzeleckich, jednak te nowe formowania mogą być wprowadzone do walki nie wcześniej niż po 3 miesiącach, tymczasem front będzie potrzebował wzmocnienia nowymi dywizjami od pierwszych miesięcy wojny.

Dlatego uważamy za celowe w związku z niedostateczną liczbą istniejących 177 dywizji wliczając w to dywizje pancerne i zmotoryzowane, wystawić jeszcze 23 dywizje po 3 tysiące ludzi w każdej, jako dywizje drugiego rzutu z miesięcznym okresem mobilizacyjnej gotowości i doprowadzić w tej sytuacji liczbę dywizji do 200.

Oprócz tego – należy pozostawić w mocy decyzje Głównej Rady Wojennej o formowaniu w ciągu 3 miesięcy wojny 30 nowych dywizji oraz poczynić przygotowania do wystawienie w końcu pierwszego roku wojny jeszcze 30 nowych dywizji, co pozwoli w końcu pierwszego roku wojny dysponować w Armii Czerwonej 260 dywizjami. Jeśli przyjąć, że Niemcy po 8 miesiącach wojny rozwinęli do 240 dywizji i mają z nich na Zachodzie do 160 dywizji, należy przyjąć, że proponowane wzmocnienia liczebności dywizji w końcu pierwszego roku wojny wydają się minimalnymi.

Formowanie nowych 23 dywizji 3- tysięcznego etatu proponujemy rozdzielić:

Kijowski specjalny okręg wojskowy – 3
Białoruski – 2
Północnokaukaski – 4
Moskiewski – 4
Orłowski – 2
Charkowski – 3
Nadwołżański – 2
Uralski – 2
Archangielski – 1
Razem – 23 dywizje.

3. O dyslokacji wojsk
W związku z pilnym wzmocnieniem wojsk w zachodnich okręgach, wejściem naszych wojsk na terytorium Estonii, Litwy i Łotwy, zajęciem Besarabii i północnej części Bukowiny pilne jest ustanowienie nowego rozdzielnia jednostek po okręgach wojskowych i przydzielenie im nowej dyslokacji.

Nowa dyslokacja wojsk lądowych pozostawia bez zmian etat Frontu Dalekowschodniego, Zabajkalskiego, Zakaukaskiego, Środkowo – Azjatyckiego i wszystkich wewnętrznych okręgów wojskowych z wyłączeniem przeznaczonych dla wzmocnienia Nadbałtyckiego, Zachodniego i Kijowskiego okręgów wojskowych.

W tym celu proponujemy zatwierdzić następujące rozdzielenie wojsk lądowych:
a. w Leningradzki Okręgu Wojskowym będziemy dysponować:

13 dywizjami strzeleckimi 12-tysięcznego etatu
1 dywizją strzelecką 6- tysięcznego etatu
1 korpusem zmechanizowanym
3 brygadami pancernymi
6 pułkami artylerii korpuśnej
3 pułkami artylerii RND.

Z ukazanego składu na terytorium Estonii znajdować się będą 3 dywizje strzeleckie i 1 brygada pancerna. Z aktualnego stanu okręgu zostanie skreślonych 8 dywizji strzeleckich, 4 pułki artylerii korpuśnej i 3 pułki artylerii RND. Z liczby 8 skreślonych dywizji – 7 zostanie przetransportowanych do Zachodniego specjalnego okręgu wojskowego i 1 dywizja zostanie przekształcona w dywizję zmotoryzowaną.

Razem w LOW będzie 17 dywizji, z nich 14 strzeleckich, 2 pancerne i 1 zmotoryzowana. Dla ubezpieczenia wysp Dago i Ozylia proponujemy sformować z Iżerskiego pułku strzeleckiego Knigisepskiego rejonu umocnionego samodzielnej brygady strzeleckiej liczebności 8000 ludzi zebranych z etatów Floty Czerwonej, włączyć w/w brygadę w skład obrony brzegowej Floty Czerwonej.
b. w Nadbałtycki okręgu wojskowym będziemy dysponować:

11 dywizjami strzeleckimi 12- tysięcznego etatu,
1 korpusem zmechanizowanym
2 brygadami pancernymi
5 pulkami artylerii korpuśnej
4 pulkami artylerii RND.

Razem w Nadbałtyckim okręgu wojskowym będzie 14 dywizji, z nich 11 strzeleckich, 2 pancerne i 1 zmotoryzowana. Do okręgu zostanie przerzuconych: 7 dywizji strzeleckich z Białoruskiego OW, 2 dywizje strzeleckie z Kalinińskiego OW, 1 dywizja zmotoryzowana z Moskiewskiego OW, 1 dywizja strzelecka z Charkowskiego OW, 1 dywizja strzelecka z Archangielskiego OW, 2 dywizje pancerne formowane w Białoruskim OW.
c. w Zachodnim specjalnym okręgu wojskowym będziemy dysponować:

20 dywizjami strzeleckim 12-tysięcznego etatu,
2 dywizjami strzeleckimi 6-tysięcznego etatu,
1 korpusem pancernym,
4 brygadami pancernymi,
3 dywizjami kawalerii,
10 pułkami artylerii korpuśnej,
10 pulkami artylerii RND.

Skład okręgu zostanie zwiększony o 4 dywizje 12-tysięcznego etatu, 2 dywizje 6-tysiecznego etatu, 2 pułki artylerii korpuśnej, 8 pułków artylerii RND.

Zachodni okręg wojskowy w związku z przekazaniem 7 dywizji do Nadbałtyckiego Okręgu Wojskowego zostanie wzmocniony przez 7 dywizji strzeleckich Leningradzkiego OW, 2 dywizje strzeleckie Północno –Kaukaskiego OW, 1 dywizje strzelecką Moskiewskiego OW, 1 dywizję strzelecką Orłowskiego OW, 1 dywizję strzelecką Nadwołżańskiego OW, 1 dywizje strzelecką Uralskiego OW i 1 dywizje strzelecką Kalinińskiego OW.

Razem w składzie Zachodniego okręgu wojskowego, wliczając formowane 2 dywizje 3-tysiecznego etatu będzie 27 dywizji, z nich 24 dywizje strzeleckie, 2 pancerne, 1 zmotoryzowana.
d. w Kijowskim Specjalnym Okręgu Wojskowym będziemy dysponować:

18 dywizji strzeleckich 12-tysięcznego etatu
2 dywizje strzeleckie 6-tysięcznego etatu
2 dywizje górskie 9-tysięcznego etatu
2 korpusy pancerne
3 brygady pancerne
4 dywizje kawalerii
14 pułków artylerii korpuśnej
10 pułków artylerii RND.

W takiej sytuacji liczebność dywizji strzeleckich pozostaje bez zmian. 1 brygada pancerna i 1 dywizja kawalerii przechodzą w skład Odeskiego OW.

Razem w składzie Kijowskiego Specjalnego Okręgu Wojskowego wliczając podlegające formowaniu 3 dywizje strzeleckie 3- tysięcznego etatu będzie 31 dywizji, z nich 25 strzeleckich, 4 pancerne i 2 zmotoryzowane.
e. w Odeskim okręgu wojskowym będziemy dysponować:

8 dywizjami strzeleckimi 12-tysięcznego etatu
2 dywizjami strzeleckimi 6-tysięcznego etatu
1 korpusem pancernym
1 dywizją kawalerii
1 brygadą pancerną
2 pułkami artylerii korpuśnej
2 pułkami RND.

W takiej sytuacji stan okręgu zwiększy się o 1 dywizje strzelecką, 1 brygadę pancerną i 1 dywizje kawalerii, zmniejszy się o 4 pułki artylerii RND.

Razem w Odeskim Okręgu Wojskowym będzie 13 dywizji, z nich 10 strzeleckich, 2 pancerne i 1 zmotoryzowana.

Planowane wzmocnienie zachodnich okręgów wojskowych dokonane będzie oprócz zmniejszenia liczebności Leningradzkiego OW, który przedstawiono wyżej, także kosztem zmniejszenia liczebności wojsk następujących okręgów:
a. Północnokaukaskiego Okręgu Wojskowego o 4 dywizje 12-tysięcznego etatu.
b. Charkowskiego Okręgu Wojskowego o 1 dywizje 12-tysięczną, 1 dywizje 6-tysięczną.
c. Moskiewskiego Okręgu Wojskowego o 2 dywizje strzeleckie 12-tysięcznego etatu.
d. Orłowskiego, Nadwołżańskiego, Uralskiego, Kalinińskiego i Archangielskiego okręgów wojskowych – po 1 dywizji 12-tysięcznej na każdy okręg.
W odniesieniu do organizacji pozostałych rodzajów wojsk proponuje pilnie wprowadzić w życie wcześniejsze zarządzenia i rozmieścić je w odpowiednich punktach rozkwaterowania.

Dyslokacja Lotnictwa.
Proponuje następujące rozdzielenie pułków lotniczych Wojskowych Sił Powietrznych po okręgach wojskowych:
1. Archangielski OW: 1 pułk SB, 1 pułk myśliwski. Razem – 2 pułki
2. Leningradzki OW: 1 pułk TB, 1 pułk DB, 9 pułków SB, 1 pułk L-SZ, 8 pułków myśliwskich. Razem – 20 pułków.
3. Nadbałtycki OW: 1 pułk DB, 5 pułków SB, 1 pułk L-SZ, 7 pułków myśliwskich. Razem – 14 pułków.
4. Białoruski OW: 1 pułk TB, 2 pulki DB, 10 pułków SB, 1 pułk BB, 1 pułk L-SZ, 8 pułków myśliwskich. Razem – 23 pułki.
5. Kijowski OW: 1 pułk TB, 2 pułki DB, 5 pułków SB, 2 pułki L-SZ, 1 pułk LB, 14 pułków myśliwskich. Razem – 25 pułków.
6. Odeski OW: 3 pułki DB, 3 pułki SB, 1 pułk LB, 6 pułków myśliwskich. Razem – 13 pułków.
7. Moskiewski OW: 2 pułki SB, 1 pułk BB, 5 pułków myśliwskich. Razem – 8 pułków.
8. Orłowski OW: 2 pułki DB, 2 pułki SB. Razem – 4 pułki.
9. Charkowski OW: 1 pułk SB, 2 pułki BB, 2 pułki LB. Razem – 5 pułków.
10. Północno – Kaukaski OW: 1 pułk TB, 1 pułk DB. Razem – 2 pułki.
11. Zakaukaski OW: 4 pułki DB, 2 pułki SB, 9 pułków myśliwskich. Razem – 15 pułków.
12. Środkowo – Azjatycki OW: 1 pułk SB, 1 pułk L-SZ, 1 pułk myśliwski. Razem – 3 pułki.
13. Syberyjski OW: 1 pułk SB, 1 pułk L-SZ. Razem – 2 pułki.
14. Zabajkalski OW: 1 pułk DB, 5 pułków SB, 1 pułk L-SZ, 8 pułków myśliwskich. Razem – 15 pułków.
15. Front Dalekowschodni: 4 pulki DB, 5 pułków SB, 4 pułki L-SZ, 11 pułków myśliwskich. Razem – 27 pułków.
16 RAZEM: 4 pułki TB, 21 pułków DB, 52 pułki SB, 4 pułki BB, 12 pułków L-SZ, 4 pułki LB, 78 pułków myśliwskich. Razem 178 pułków lotniczych.
Oprócz tego w składzie Frontu Dalekowschodniego znajdują się 3 pułki mieszane lotnictwa.

4. Liczebności Armii Czerwonej.
Ogólna liczebność Armii Czerwonej zatwierdzona przy organizacji korpusów zmechanizowanych wynosi 3 410 000 ludzi.

W przedziałach powyższej liczebności znajduje się artyleria korpuśna i artyleria RND Zakaukaskiego i Odeskiego OW znajdująca się na etatach wojennych i Białoruskiego, Kijowskiego, Północnokaukaskiego OW znajdująca się na etatach wzmocnionych, czyli 80 % etatu wojennego.

Na wzmocnionym etacie znajdują się również wojska łączności i jednostki drogowe mające na stanie 20800 ludzi ponad etat pokojowy.

Zwiększona liczebność artylerii korpuśnej i artylerii RND dotyczy przede wszystkim rozbudowy parków artyleryjskich w pulkach artylerii, postawienia baterii na etatach wojennych oraz wzmocnienia tyłowych organów pułków artylerii. Jest możliwe przeniesienie w/w artylerii na etaty pokojowe, przy pozostawieniu na etatach wzmocnionych 18 pułków artylerii korpuśnej znajdujących się blisko granicy w Leningradzkim, Nadbałtyckim, Zachodnim i Kijowskim okręgach wojskowych i 2 pułków artylerii na etatach wojennych znajdujących się w obronie wybrzeża (Murmańsk, Archangielsk).

Ukazane zarządzenie da zmniejszenie liczebności – 51 200 ludzi.

Także celowe jest zmniejszenie liczebności wojsk łączności i jednostkach drogowych – 20 800 ludzi, tak jak dokonaliśmy skrócenia etatów w łączności polowej i robotach drogowo – eksploatacyjnych.

W taki sposób dzięki odpowiednim zarządzeniom uzyskamy rezerwę 72 000 porcji, co zabezpieczy zarządzenia organizacyjne na formowanie 23 dywizji i przejście 3 dywizji z etatu 9-tysięcznego na 12-tysięczny.

Proszę zatwierdzić:
a. zakończyć przeprowadzenie zarządzeń organizacyjnych przy formowaniu korpusów zmechanizowanych tymczasowo wstrzymanych w Białoruskim, Kijowskim i Odeskim okręgach wojskowych.
b. sformować Nadbałtycki Okręg Wojskowy, włączyć w jego skład terytorium Litwy, Łotwy i zachodnich rejonów Kalinińskiego Okręgu Wojskowego.
c. rozformować Kaliniński Okręg Wojskowy, przekazując obwód smoleński w skład Białoruskiego Okręgu Wojskowego, a wschodnią część obwodu kalinińskiego w skład Moskiewskiego Okręgu Wojskowego.
d. przemianować Białoruski Specjalny Okręg Wojskowy w Zachodni Specjalny Okręg Wojskowy. e. włączyć północną część Bukowiny w Kijowski Specjalny Okręg Wojskowy, a Besarabię w skład Odeskiego Okręgu Wojskowego.
f. zatwierdzić postulowaną dyslokację i rozdzielenie wojsk po okręgach wojskowych.
g. formowanie 23 dywizji strzeleckich po 3-tysiące ludzi w każdej i samodzielnej brygady strzeleckiej dla ochrony wysp Dago i Ozylia.
h. zobowiązać Ludowy Komisariat Komunikacji Drogowej do wydzielenia dla przewozów wojsk w okresie miesięcy lipca i sierpnia 120 000 jednostek transportowych, w tym 60 000 platform.

Podpisali:
Ludowy Komisarz Obrony – Timoszenko
Szef Sztabu Generalnego – Szaposznikow

Informacje o tekście

Przekład może być udostępniony na innej licencji niż tekst oryginalny.
Oryginał	Ten tekst nie jest objęty majątkowymi prawami autorskimi lub prawa te wygasły. Jest zatem w domenie publicznej. Więcej informacji na stronie dyskusji.
Przekład	Tekst udostępniony jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0. Dodatkowe informacje o autorach i źródle znajdują się na stronie dyskusji.