Gwiazdki Zuchowe/całość
| <<< Dane tekstu | ||
| Autor | ||
| Tytuł | Gwiazdki Zuchowe | |
| Wydawca | Harcerskie Biuro Wydawnicze „Na Tropie” | |
| Data wyd. | 1939 | |
| Miejsce wyd. | Warszawa | |
| Źródło | Skany na Commons | |
| Inne | Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
| |
| ||
| Indeks stron | ||
|
Gwiazdki Zuchowe
Harcerskie Biuro Wydawnicze „NA TROPIE”
S-ka z o. o.
Rok 1939
|
Często się pewnie zastanawiacie, w jaki sposób harcerka może pracować dla Polski, gdy ma niewiele lat i prócz dobrej woli i ogromnej chęci dokonania czegoś wielkiego, niczym więcej nie rozporządza.
A czyż nie wiecie, Druhny, że wszędzie: w kraju, czy poza jego granicami, najważniejsza służba harcerska dla Polski — to praca dla swego otoczenia.
Popatrzcie uważnie: ile wokół Was znajduje się polskich dzieci, którymi się nikt nie zajmuje, a które pod wpływem obcego środowiska, skazane są na szybkie wynarodowienie, utratę języka ojczystego.
Oto tu właśnie będzie Wasza służba dla Polski, której tak pragniecie i nie możecie jej dla siebie znaleźć. Bo zajęcie się dziećmi, których nauczycie dobrze mówić, modlić się i śpiewać po polsku, którym opowiadać będziecie o Polsce — to też służba ważna i odpowiedzialna.
W niej właśnie chcemy Wam dopomóc.
Spróbujcie zgromadzić dzieci polskie ze swego otoczenia i bawcie się z nimi, a potem, w porozumieniu z Waszą władzą harcerską, zorganizujcie małą gromadkę zuchów — a jeśli się Wam uda, to nawet całą gromadę. Zacznijcie z nią pracować. Nie będzie to trudne, bo programy „gwiazdek” i sprawności zuchowych dopomogą Wam w opracowaniu zbiórek.
Ale musicie się z nimi dobrze zapoznać, przemyśleć plan Waszych zajęć z dziećmi, by zbiórki były ciekawe, żywe i wesołe. By z każdej z nich dzieci wyniosły coś nowego, dobrego i wesołego, by nie chciały jej kończyć, a każdej następnej oczekiwały z bijącym serduszkiem...
Prawo, obietnica zuchów, „gwiazdki” i sprawności, które zuchy będą zdobywały — nauczą dzieci poprzez opowiadania, baśnie, inscenizacje, gry, piosenki, ćwiczenia, wielu, wielu pożytecznych rzeczy, a przede wszystkim dopomogą im zasłużyć na miano „zucha”, które będzie ich dumą i największą nagrodą.
Program, zawarty w tej broszurce, pomyślany jest na 3 lata, a porządne przepracowanie każdej „gwiazdki” wymaga okresu od 6 do 10 miesięcy pracy z dziećmi.
— Czyż więc nie szkoda czasu, który ucieka i dzieci, które na Was czekają?
— Pójdźcie do nich z naszą „radosną szkołą” wychowania zuchowego i nauczcie je prawdziwie kochać Boga i Polskę!...
|
PRAWO ZUCHÓW I OBIETNICA
OBIETNICA
Obiecuję być dobrym zuchem... PRAWO ZUCHÓW
I. Zuch kocha Boga i Polskę. |
Program „gwiazdek“ i sprawności zuchowych ma pomóc i ułatwić prowadzenie pracy i organizowanie zajęć z dziećmi.
Trzeba poznać dzieci i warunki, w jakich one żyją, by obmyślić sposób ich organizowania, a następnie — rozpocząć wychowanie — przez zabawę.
Wymagania, stawiane dziecku w gwiazdkach zuchowych, dopomogą nam osiągnąć to, co w naszej pracy z nimi ma być najważniejsze: wzbogacić język ojczysty, rozszerzyć jego wiadomości o Polsce, wzbudzić dumę z przynależenia do Narodu Polskiego i urabiać typ dzielnego zucha, który potrafi na swój sposób Polsce służyć.
Przy I gwiazdce — dziecko stara się dobrze mówić po polsku,
Przy II gwiazdce — uczy się czytać i pisać po polsku,
Przy III gwiazdce — już umie czytać i pisać po polsku.
W ten sposób każde dziecko w wieku od lat 6—11 może gwiazdki zuchowe zdobyć, a przez nie urabiać swój charakter.
Wymagania w załączonych programach gwiazdek zuchowych podajemy drukiem tłustym — a omówienie każdego punktu drukiem zwykłym.
Gwiazdkę pierwszą może otrzymać po 3—6 miesięcznym należeniu do gromady dziewczynka, która:
1) Jest pożyteczna w domu, stara się wyręczać matkę, ojca i rodzeństwo. Zuch opowiadając o tym, co robi w domu, powinien równocześnie mówić ładnie, poprawnie po polsku.
2) Jest grzeczna i usłużna dla wszystkich. W tym punkcie należy położyć nacisk na uczynność i związać go częściowo z p. 1.
3) Jest zawsze uśmiechnięta i wesoła.
4) Pamięta o pacierzu. Należy położyć nacisk i wymagać, by zuch mówił pacierz zawsze po polsku.
5) Opiekuje się ptakami w zimie. Ten punkt można zastąpić opieką nad innymi zwierzętami.
6) Zna godło gromadki, barwę i nazwę swej gromady.
Gromada obiera sobie godło, którego cechy może naśladować w grach, zabawach, ćwiczeniach, opowiadaniach, tańcach i inscenizacjach.
W ten sposób wprowadzenie godła powinno stanowić temat pierwszego roku pracy.
Godło jest widomym znakiem gromady. Wykonane może być różnie, zależnie od pomysłowości drużynowej i zuchów. Barwa i nazwy gromadek winny wiązać się z godłem. Stosowanie godła dostarcza wielu możliwości i do majsterkowania np. godło, chorągiewki szóstek, strój.
7) Umie stawać na zbiórkę i składać ukłon zuchowy. Szyk ustawienia się w gromadzie na zbiórkę może być dowolny. Dobrze, jeśli jest też związany z godłem. Ukłon zuchowy oddaje się przez podniesienie do ramienia prawej dłoni i postawę zuchową.
8) Zna ogólną oznakę zuchową i pozdrowienie. Oznaką zuchów jest słoneczko. Dostaje ją zuch po złożeniu I obietnicy. Nosi się ją na berecie. Po przejściu do drużyny harcerskiej — na krawacie.
9) Zna nazwisko drużynowej i zastępowej (lub szóstkowej).
10) Umie hymn narodowy. Zna chorągiew barwną i herbową, banderę marynarki wojennej i handlowej, znaki lotnictwa polskiego.
Hymn narodowy „Jeszcze Polska...“ (wystarczy, jeśli zuchy śpiewają 1 zwrotkę). Wiadomości o banderach i znakach lotnictwa należy utrwalać przez gry np. wyścigi łodzi i samolotów różnych państw, „czyj był przelatujący samolot“ itp. (Samoloty i łodzie dzieci majstrują same z papieru, kory, pudełek).
11) Dba o czystość ciała. Ma czyste ręce i paznokcie, myje co dzień zęby. Punkt ten jest wdrażaniem do nawyków kultury życia codziennego. Kontrola może być nawet w formie zabawowej, np. „pociąg czystości“ (stacja „brudne ręce“, „nie obcięte paznokcie“).
12) Maszeruje przy śpiewie, umie bawić się w 3 gry bieżne, 3 z piłką i 3 ze śpiewem. Punkt „maszeruje przy śpiewie“ należy wykorzystać, aby nauczyć kilku polskich piosenek (mogą to być ludowe, wojskowe, zuchowe), to samo tyczy się 3 gier ze śpiewem. W grach trzeba zwrócić uwagę na uspołecznienie i osiąganie sprawności fizycznej.
13) Złapie w górę rzuconą piłeczkę lub odbitą od ściany z odległości 3 kroków, stosując 8 utrudnień. Należy to potraktować jako ćwiczenia oka i ręki. Wobec tego można piłeczkę zastąpić woreczkiem z grochem, łukiem itp.
Gwiazdkę II może otrzymać w 9 miesięcy po uzyskaniu gwiazdki I dziewczynka, która:
1) Jest użyteczna w domu i szkole, umie zachować się na ulicy i wśród obcych.
2) Umie bawić się i pracować zgodnie (nie kłóci się, nie skarży, nie obraża).
3) Nie trzeba jej rozkazu powtarzać.
Trzy pierwsze punkty wskazują w jakim kierunku ma zuch pracować nad sobą i przeciwdziałają niektórym wadom wieku dziecięcego.
4) Opiekuje się zwierzęciem albo hoduje roślinę. Zwierzę może nie być własnością dziecka. Pożądane jest, aby zuchy hodowały rośliny.
5) Umie na pamięć prawo zuchowe.
6) Opowie z przeczytanej książki o dziewczynce, która zasługuje na miano zucha. Jeśli zuch jeszcze niedość biegle czyta po polsku, to może opowiadać o bohaterze książki, którą czytał w obcym języku lub tej, którą czytała gromadzie drużynowa. Opowiadanie powinno wykazać, że dziecko mówi po polsku oraz rozumie, kim jest zuch, (zuch II gwiazdki powinien umieć przeczytać chociażby krótką powiastkę polską).
7) Zna musztrę zuchową. Sprawnie wykonuje rozkazy wydawane w języku polskim.
8) Narysuje ilustrację do kroniki lub kącika zuchów. Zna kilka piosenek zuchowych. Ilustracja jest formą wypowiedzenia się zucha. Zuch podpisuje rysunek po polsku. Piosenki mają być nie tylko zuchowe, ale i ludowe, dziecinne, o Polsce.
9) Wie kto stoi na czele Państwa.
Wie, jak się nazywa Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, w jakim mieście mieszka i wie również, jak się nazywa i gdzie mieszka prezydent danego państwa. Opowie legendę, lub zdarzenie z historii Polski.
10) Ubiera się szybko i sprawnie. Utrzymuje w porządku włosy, dba o czystość i całość swoich książek i zeszytów.
11) Ceruje i przyszywa guziki, dba o to, aby zawsze mieć ubranie czyste i całe. Dwa ostatnie punkty stosuje podczas zdobywania sprawności „porządnickiej“.
12) Umie bawić się w 10 gier ruchowych i 5 towarzyskich. Skacze przez krótki sznur (skakanka) ośmioma sposobami. W ten sposób dziecko pokonywa pewne trudności i wykazuje usprawnienie fizyczne.
13) Wybuduje w piasku lub śniegu chatę, lub fortecę, albo grotę.
Budowa nie koniecznie musi być w piasku lub śniegu, może być z innych materiałów np. tektury, pudełek, klocków. Punkt ten przeprowadza się przy zdobywaniu sprawności „krasnoludka“ lub „majster-klepki“.
14) Zdobyła sprawności: szafarki, porządnickiej, wskazidrogi, krasnoludka. Sprawności te przerabia się przy zdobywaniu II gwiazdki. W czasie ich przeprowadzania należy pracować nad poszczególnymi, najlepiej odpowiadającymi danej sprawności punktami wymagań do II gw. Do sprawności należy dostosować gry, ćwiczenia, majsterkowanie, piosenki, opowiadania lub czytanie. Sprawności „szafarki“, „porządnickiej“ i „wskazidrogi“ wyrabiają cechy zucha — zaradność, użyteczność, samodzielność.
Jeżeli danym dzieciom nie odpowiada sprawność krasnoludka, można ją zastąpić inną np. „majster-klepki“, lub „zabawkarki“. Sprawność ta jest jednak bardzo odpowiednia zarówno dla zuchów w kraju, jak i za granicą, gdyż zdobywając ją przyzwyczajają się do dobrych uczynków, uczą się wypowiadać po polsku wiersze i bajki, mają okazję do majsterkowania, gier i inscenizacji.
Gwiazdkę III może uzyskać w 9 miesięcy po otrzymaniu gwiazdki II dziewczynka, która:
1) Jest dzielnym i pożytecznym zuchem w swojej gromadzie.
2) Jest punktualna i dotrzymuje obietnicy.
Te dwa pierwsze punkty są najważniejsze przy wyrabianiu się typu zucha.
3) Tańczy taniec gromady. Stara się zapamiętać usłyszane ładne piosenki. Zna wszystkie piosenki swojej gromady, zainscenizuje jedną z nich. Ten punkt daje możność nauczenia tańców i piosenek polskich.
4) Opisze w kronice ciekawe zdarzenie z życia zuchów.
Zamiast tego można napisać list do zuchów w Polsce. W ten sposób drużynowa sprawdza, czy zuch w dostatecznym stopniu potrafi napisać po polsku to, co myśli. Może to być praca zbiorowa pod kierunkiem drużynowej.
5) Wskaże miejsce historyczne w najbliższej okolicy. Opowie o jakimś czynie harcerek lub harcerzy w okresie walk o niepodległość.
O ile w danej okolicy nie ma miejsca związanego z historią Polski, to wystarczy, jeżeli wskaże na mapie kilka miast polskich i powie z czego one słyną. Opowiadanie o czynach harcerek lub harcerzy można też zastąpić opowiadaniem o dzieciach lwowskich. Poza tym opowie o jednym z bohaterów polskich np. Marszałku Piłsudskim, Kościuszce, Czarnieckim, Sobieskim, kr. Jadwidze.
6) Wie jak dbać o zdrowie na wycieczce. Np. nie pije wody, je w porach oznaczonych, nie siada na wilgotnej ziemi.
7) Opatrzy skaleczony palec, stłuczone kolano, zatamuje krwotok z nosa. Zwrócić uwagę na higienę opatrunku.
8) Umie posłużyć choremu. Np. odliczy krople, poda na łyżce lekarstwo, zręcznie i cicho spełnia prośbę chorego.
9) Szanuje swoje i cudze rzeczy. Wymagania te łączą się z punktem 10 i 11 gwiazdki II.
10) Skacze przez długi sznur (wywijadło) ośmioma sposobami, gra w dwa ognie. Brała udział w grach w terenie. Wykaże sprawność w grach ćwiczących: zmysły, zręczność, orientację, pamięć, uwagę itp.
Jest to wykazanie usprawnienia fizycznego zdobytego w czasie pracy zuchowej. Grę w dwa ognie można zastąpić inną grą.
11) Przedstawi przedmiot własnej roboty. Zuch może wykonać w czasie zbiórek gromady, poświęconych na majsterkowanie, przybory do gier i ćwiczeń, lub urządzić kącik. Zajęcia te wiążą się ze zdobywaniem sprawności takich jak: „zabawkarka“, „majster-klepka“.
12) Zdobyła sprawność: „sygnalistki“, „tropicielki“, „małej szwaczki“, „przyjaciółki zwierząt domowych“ lub „przyjaciółki roślin“.
Powyższe sprawności są zasadnicze w okresie zdobywania III gwiazdki.
Jeśli która ze sprawności nie da się przeprowadzić na danym terenie, należy ją zastąpić inną, ale wyrabiającą w zuchach te same cechy np. „przyjaciółkę zwierząt“ można zastąpić — „przyjaciółką ptaków“, „przyjaciółką lasu“ — „gęsiarki“, „opiekunką królików“ czy innych zwierząt. Sprawność „małej szwaczki“ — sprawnością „majster-klepki“ lub „dobrej siostrzyczki“. Odnośnie do sprawności tropicielki zaznaczyć należy, że wszędzie można znaleźć kawałek niezabrukowanej ziemi (skwer, park, parcela niezabudowana), a nawet na bruku czyli asfalcie rozpoznać można ślady ludzi, zwierząt i pojazdów po deszczu, na śniegu, błocie itp.
Sprawności obowiązujące przy II gwiazdce.
I. Porządnicka.
1. Zamiecie pokój lub kuchnię bez wszelkiego kurzu, poukłada rozrzucone rzeczy. 2. Zetrze kurz i ustawi meble tak, jak stać powinny. 3. Starannie pościele swoje łóżeczko, porządnie ułoży swoje rzeczy. 4. Czyści swoje ubranie i buciki. 5. Uszoruje drobny przedmiot, np. stołeczek, ławeczkę.
II. Szafarka.
1. Nakryje do śniadania i obiadu. 2. Dopilnuje, aby się woda zagotowała i zasypie herbatę. 3. Poda podwieczorek lub śniadanie i zmyje po nim (najwyżej 4 osoby).
III. Wskazidroga.
1. Wskaże najbliższe od swojego mieszkania sklepy: 2 spożywcze, 1 z materiałami piśmiennymi, galanteryjny, bławatny, jadłodajnię, księgarnię i warsztat szewcki. 2. Zaprowadzi do najbliższego kościoła, lekarza, apteki, straży ogniowej i na pocztę. 3. Umie zaprowadzić do siedziby miejscowych władz harcerskich i do swojej drużynowej. 4. Wskaże strony świata w punkcie swego zamieszkania. 5. Posługuje się kompasem przy wyznaczaniu północy, południa, wschodu i zachodu.
IV. Krasnoludek.
1. Codziennie w ciągu miesiąca spełniła czyn krasnoludka. 2. Podpatrzyła kiełkowanie roślinki, rozkwitnięcie kwiatka, powrót ptaszków. 3. Zna kilka bajek, opowie jedną z nich, wypowie wiersz o krasnoludkach. 4. Przebierze się w strój krasnoludka, naprędce zrobiony przez siebie.
Sprawności obowiązujące przy III gwiazdce.
I. Sygnalistka.
1. Posługuje się znakami umówionymi swojej gromady, znakami ręką i gwizdkiem. 2. Zna zawołania gromady, jej znaki umówione i pismo tajne gromadki. 3. Zna sygnały spotykane w najbliższej okolicy, np. sygnały regulujące ruch uliczny w mieście; albo sygnały kolejowe, drogowe, rzeczne itp. 4. Zapamięta polecenie z 10 wyrazów i po 5 minutach powtórzy je dokładnie.
II. Mała szwaczka.
1. Przedstawi obrębioną chusteczkę, ścierkę, uszyty woreczek lub chorągiewkę. 2. Uszyje i ozdobi kołnierzyk lub chlebak. 3. Wyszywa sznureczkiem, znaczy łańcuszkiem lub krzyżykami na kanwie. 4. Obszywa koroneczką, umie robić łatki, ceruje, przyszywa guziki.
III. Majster-klepka.
1. Wykona dwie zabawki i przedstawi trzy naprawione przez siebie. 2. Umie skleić stłuczony spodeczek, kubek itp. 3. Zrobi drobny przedmiot z drzewa. 4. Wklei kartki zniszczonej książki. 5. Naprawi pantofle gimnastyczne.
IV. Przyjaciółka zwierząt domowych.
1. Posiada jakieś zwierzę lub ma możność obserwowania go codziennie. 2. Opowie jak to zwierzę spędza dzień, to jest, jak się układa na spoczynek, jak śpi, jak szuka pożywienia, jak się bawi, kogo z otoczenia najwięcej lubi. 3. Bawi się ze swym wychowankiem, karmi go, dba o utrzymanie go w czystości. 4. Wie, gdzie mieszka najbliżej weterynarz. 5. Narysuje swoje zwierzę i jego trop.
V. Przyjaciółka roślin.
1. Posiada wyhodowaną przez siebie roślinkę w doniczce lub w gruncie. 2. Wie jak rośnie, kwitnie, owocuje. 3. Zna jej potrzeby, umie wytworzyć najlepsze warunki dla jej rozwoju (podlewanie, przesadzanie itp.) 4. Chroni roślinkę od szkodników. 5. Narysuje i opisze swoją roślinkę.
VI. Tropicielka.
1. Umie posługiwać się znakami harcerskimi i grać w zająca. 2. Rozpozna ślady, pozostawione przez człowieka, konia, psa, krowę, kurę. 3. Wprawnie bawi się w jedną z gier ćwiczących w tropieniu, np. szukanie skarbu, zbieranie bawełny.
1. Chłopiec okrętowy.
1. Jest odważna i zwinna; gra sprawnie w obronę portu, podróż okrętem, oraz w kilka gier, ćwiczących zręczność i siłę, zmysł wzroku i słuchu. 2. Wdrapuje się na trzymetrowy maszt, chodzi po kładce z paczkami (na plecach, na głowie i ręku), przeskakuje przez rów. 3. Myje się zimną wodą, kąpie się i brodzi po wodzie, gra w kilka gier wodnych. 4. Buduje porty, tamy itp. 5. Zna banderę wojenną i handlową marynarki polskiej. 6. Odróżni zasadnicze rodzaje łodzi i okrętów (kajak, łódź wiosłowa, żaglówka, motorówka, statek handlowy, okręt wojenny), oraz najgłówniejsze części okrętu (rufa, dziób, burta, pokład, kajuta, mostek kapitański). 7. Wie, w jakim kierunku od miejsca zamieszkania znajduje się Gdynia i jakie są zasadnicze urządzenia portowe. 8. Zbierze kolekcję widoków z nad polskiego morza. 9. Odbyła krótką jazdę na wodzie i opowie o przeżytych wrażeniach. 10. Umie łączyć i zwijać linę, rzucać rzutką (w celu przycumowania łodzi), szorować pokład i ugotować prostą potrawę.
2. Marynarz.
1. Posiada sprawność chłopca okrętowego. 2. Jest odważna, zręczna i silna. 3. Umie pływać i nurkować, skacze do wody. 4. Chodzi wprawnie po równoważni z obciążeniem i bez, po drabinkach i maszcie. 5. Umie posługiwać się lornetką, kompasem, zakańcza linę, wciąga na linie ciężary na pokład. Zna węzeł marynarski i jego zastosowanie. 6. Zna sygnały morskie świetlne i głosowe (na lądzie, na okrętach, syrenę), oraz sygnał ratowniczy SOS. 7. Zna dawną banderę polską oraz bandery kilku państw obcych. 8. Wskaże na mapie port Gdynię, wybrzeże polskie, poda jego długość i opowie na zbiórce historię Gdyni. 9. Wie, z jakimi państwami utrzymujemy stosunki handlowe morskie i zna główne produkty wywozu i przywozu. 10. Rozumie znaczenie morza dla Polski. 11. Zna mundury marynarskie oraz zasadnicze oznaki szarż. 12. Przeczyta dowolnie wybraną książkę podróżniczą morską. 13. Zbuduje model łodzi lub okrętu (materiał dowolny). 14. Umie śpiewać dwie piosenki marynarskie. Tańczy taniec marynarzy. 15. Odbyła co najmniej dwugodzinną podróż łodzią lub statkiem.
3. Robinson.
1. Ma swoją kryjówkę, urządzi ją i ozdobi. 2. Zna okolice w promieniu 200 kroków od swojej kryjówki (ścieżki, mrowisko, ciekawe drzewa itp.). 3. Sporządzi sobie strój leśny (broń i piszczałkę lub fujarkę, gwizdek itp.). 4. Umie podawać sygnały. 5. Rozpali ognisko i umie na nim ugotować jedną potrawę z produktów przez siebie wybranych.
4. Leśny duszek.
1. Ma swój dom na drzewie w lesie. 2. Zna okolicę w promieniu 200 kroków od swego drzewa i umie po niej oprowadzać. 3. Zna kilku mieszkańców lasu, stara się poznawać ich zwyczaje, odróżnia ich głosy, naśladuje głos jednego z nich. Wskaże nową dziuplę lub gniazdo służące za mieszkanie jednemu ze zwierząt leśnych. 4. Zna kilka pospolitych drzew liściastych i iglastych, rosnących w lasach polskich. Pokaże krzewy, poziomki, borówki, czarne jagody, wie jak kwitną i jakie owoce wydają. 5. Zna kilka gatunków grzybów jadalnych. Wie jak wygląda muchomor, wskaże go w naturze. 6. Zna leśne kwiatki, np. dzwonki, konwalie, storczyki, sasanki i inne bardziej znane kwiaty. 7. Przedstawi zerwany przez siebie liść paproci i opowie legendę o kwiecie paproci. 8. Opowie słownie wygląd lasu w różnych porach roku. Opowie bajkę lub wypowie wierszyk osnuty na tle lasu. Zrobi strój leśnego duszka.
5. Ziemny ludek.
1. Razem z innymi zuchami wybuduje miasto albo wieś lalek, przyczym sama zrobi przynajmniej jeden domek z ogródkiem. Buduje jaskinie, groty, fortece itd. 2. Z gliny lub plasteliny ulepi mieszkańców swych budowli. 3. Robi ładne babki z piasku. 4. Wykopie dołek do śmieci. 5. Opowie, do czego używa się gliny, piasku. 6. Wie, co się wydobywa w polskich kopalniach.
6. Śnieżka.
1. Zbuduje pałac królowej zimy. 2. Lepi bałwany ze śniegu i bawi się w śnieżki. 3. Jeździ na saneczkach i umie nimi kierować. 4. Odróżnia w śniegu ślady człowieka skaczącego, idącego, biegnącego. 5. Opiekuje się wróbelkami lub innymi ptaszkami, mieszkającymi koło domu. 6. Opisze zimę albo dzień zimowy, zilustruje swój opis.
7. Wesołek.
1. Zuch posiadający sprawność Wesołka jest pogodny. 2. Umie rozweselić gromadę zabawą, śpiewem, dowcipem, anegdotą, tańcem. 3. Zagra do tańca na organkach, cymbałkach lub grzebieniu, albo też narysuje coś wesołego. 4. Wypowie kilka wierszyków treści wesołej. 5. Podpatrzy wesołą scenę z życia gromady i potrafi ją zainscenizować.
8. Zgaduj-zgadula.
1. Rozwiązuje z łatwością zagadki, szarady, rebusy z pism dziecięcych. 2. Układa zagadki i rebusy. 3. Otrzymała przynajmniej jedną nagrodę lub wyróżnienie za dobre rozwiązanie łamigłówki z pisemka. 4. Zna kilka sztuczek rachunkowych, np. odgaduje pomyślaną liczbę, układa magiczne kwadraty itp.
9. Koszałek-Opałek.
1. Opowie jak powstała jego gromada i skąd pochodzi jej nazwa. 2. Interesująco opowie i opisze ciekawe zdarzenie z życia gromady. 3. Ilustruje kronikę gromady sposobem dowolnym (ołówkiem, kredką, farbą). 4. Dba o estetyczny wygląd kroniki. 5. Interesuje się ciągłością jej prowadzenia. 6. Jest stałym czytelnikiem biblioteki szkolnej lub zuchowej. 7. Czytuje pisemko zuchowe. 8. Utrzymuje w ciągu roku korespondencję z zuchem innej gromady.
10. Korespondentka.
1. Lubi pisać listy i prowadzi w ciągu roku korespondencję z zuchem innej gromady w kraju lub za granicą. Odpowiada na listy nie zwlekając. 2. Zna poprawną formę listu do koleżanki, osób z rodziny, swojej nauczycielki. 3. Sporządzi estetycznie arkusz papieru listowego i kopertę. 4. Umie wysyłać wszelkie rodzaje listów w kraju i za granicę (zwyczajny, polecony, ekspress, lotniczy, depesze). 5. Czyta stale pisemko dla dzieci. 6. Poda sprawozdanie z życia zuchów do pism zuchowych lub dziecięcych. 7. Zredaguje ogłoszenie do gazety.
11. Rysowniczka.
1. Ładnie narysuje i pokoloruje ilustrację do powiastki. 2. Zrobi wycinankę. 3. Starannie narysuje godło swojej gromady. 4. Ozdabia kronikę i chętnie wykonuje rysunki potrzebne gromadzie.
12. Zabawkarka.
1. Przedstawi ładną zabawkę własnego pomysłu. 2. Przedstawi trzy przedmioty zrobione przez siebie z gliny lub plasteliny. 3. Przedstawi 6—8 ozdób na choinkę zrobionych przez siebie. 4. Robi wycinanki.
13. Opiekunka królików.
1. Przedstawi okaz przez siebie wyhodowany. 2. Utrzymuje w porządku mieszkanie królików. 3. Zna pokarmy zdrowe i szkodliwe. 4. Umie przenosić i przewozić króliki.
14. Opiekunka drobiu.
1. Przedstawi przynajmniej 1 sztukę drobiu wyhodowanego przez siebie. 2. Umie karmić drób i wie, co najchętniej jada. 3. Utrzymuje w porządku pomieszczenie dla drobiu. 4. Umie przechowywać i opakowywać jajka do drogi. 5. Obłaskawiła swoich wychowanków i opowie jak dzień spędzają.
15. Gęsiarka.
1. Pasie gęsi, nie puszcza ich w szkodę. 2. Odnosi się do nich po przyjacielsku. Nie pozwoli ich krzywdzić, wie kiedy i jak podskubywać. 3. Dba o czystość pomieszczenia swego stada. 4. Opiekuje się gąsiętami. 5. Opowie zaobserwowane zdarzenie z życia swego stada. 6. Zna kilka piosenek i opowiadań o gęsiach.
16. Pasterka.
1. Pasie krowy i cielęta tak, by się dobrze najadły i nie wchodziły w szkodę. 2. Odnosi się do bydła po przyjacielsku, nie pozwala go krzywdzić (dręczyć, bić), wie, jaki jest najlepszy sposób wiązania bydła w oborze i na pastwisku. 3. Wie, jakie znaczenie ma czystość w życiu zwierząt, oczyści krowę, sprzątnie stoisko, pościele czysto w oborze. 4. Wyręcza starszych w karmieniu krowy i cielęcia. 5. Potrafi wezwać pomocy w razie nagłej choroby zwierzęcia (wzdęcie, udławienie itp.). 6. Oswoi cielę, przyzwyczai do przychodzenia na głos. 7. Umie piosenkę pastuszą.
17. Przyjaciółka zwierząt dzikich.
1. Obserwuje stale dane zwierzę, zna jego obyczaje i warunki życia. 2. Umie pomóc w razie potrzeby. 3. Przedstawi dzienniczek prowadzony najmniej w ciągu miesiąca, w którym zapisywała spostrzeżenia. 4. Narysuje zwierzę i jego trop. 5. Zna jego wrogów w świecie zwierzęcym.
18. Przyjaciółka ptaków.
1. Zna osiem najpospolitszych gatunków ptaków osiadłych i przelotnych (wróbel, sikora, dzięcioł, szczygieł, jaskółka, gawron, wrona, wilga, szpak, bocian, skowronek, zięba, rudzik). 2. Wie czym się żywią, jakie mają zwyczaje, jak się gnieżdżą, jakie wydają głosy. 3. Umie poznać po głosie najmniej trzy dowolnie wybrane ptaki, naśladuje głos jednego z nich. 4. Pozna bliżej jednego dowolnego ptaka; jego życie, wychowanie młodych, żywienie się, obyczaje itd.; podpatrzy ciekawą scenę z jego życia. 5. Wie jaki pożytek przynoszą ptaki, jak się je chroni, czym żywi. 6. Zbuduje karmnik dla ptaków, utrzymuje go w zimie. 7. Postara się o legendę lub opowiadanie o ptakach i opowie je na zbiórce. 8. Zbierze kolekcję obrazków z ptakami.
19. Kwiaciarka.
1. Skopie i przygotuje grządkę na kwiaty. 2. Zasieje lub zasadzi kwiaty na grządce lub w skrzynkach i doniczkach. 3. Wykaże się umiejętnością pielęgnowania kwiatów w ciągu co najmniej 6 tygodni (piele, podlewa, broni przed szkodnikami). 4. Zna nazwy kwiatów przez siebie hodowanych. 5. Umie ścinać kwiaty i ułożyć je w bukiet. 6. Tańczy dowolny taniec kwiatów w stroju zrobionym przez siebie. 7. Zna conajmniej jedną legendę o kwiatach.
20. Ziolarka.
1. Zna zasadnicze części rośliny (korzeń, łodyga, liście, kwiat, owoc) oraz wie jaka zachodzi różnica między rośliną trwałą a ziołem. 2. Zna siedem gatunków roślin lekarskich z podanych: rumianek, macierzanka, rozchodnik, mięta, piołun, centuria, podbiał, babka, ślaz, borówka, bez lekarski, lipa oraz kilka dowolnych. Wie, gdzie rosną, kiedy i jak należy je zbierać. 3. Przedstawi zbiór ususzonych poznanych ziół, powie jakie mają zastosowanie i jak je należy przyrządzać. 4. Przygotuje jeden lek z podanych ziół (rumianek, kwiat lipowy, ślaz). 5. Wie, jakie zioła święcą w danej okolicy na Boże Ciało i w dniu Matki Boskiej Zielnej zgodnie z miejscowym zwyczajem, uplecie wianek lub zrobi wiązankę.
21. Grzybiarka.
1. Wie z jakich części składa się grzyb, jak się rozmnaża. 2. Zna grzyby jadalne: borowiki, koźlaki, maślaki, rydze, pieczarki, gołąbki, kurki lub inne występujące w danej okolicy. Wie, gdzie one rosną, jak i kiedy je zbierać. 3. Zna grzyby trujące: muchomory, szatany. 4. Rozpozna w atlasiku znane przez siebie grzyby. 5. Wstanie rano, pójdzie na grzyby i ugotuje z nich potrawę. Ususzy co najmniej 10 dkg grzybów. Potrafi upiec rydze. 6. Opowie bajkę o grzybach.
22. Przyjaciółka lasu.
1. Lubi przebywać w lesie i interesuje się życiem lasu. 2. Zaprowadzi zuchy do lasu i przeprowadzi grę leśną z gromadką. 3. Odbyła trzy wycieczki do lasu. Samodzielnie przewędruje 1 klm lasu i opowie co widziała. 4. Szanuje ciszę leśną. 5. Zna gatunki drzew szpilkowych i najważniejsze liściaste: dąb, buk, brzoza, olcha, grab; wie, jakie rośliny składają się na podszycie lasu. 6. Określi w przybliżeniu wiek drzewa (po słojach, okółkach). 7. Wie jaki pożytek mamy z lasu. 8. Dowie się samodzielnie, jak człowiek strzeże lasu i jak w nim gospodaruje (szkółki, przecinanie lasu, ochrona). 9. Wskaże na mapie przynajmniej jeden rezerwat i okolice Polski, w których mamy najwięcej lasów. 10. Przeczyta fragment z książki „Żywoty drzew“ Ejsmonda, lub opowiadanie o lesie z książek Dyakowskiego, Weryho i in.
23. Miłośniczka gier.
1. Umie bawić się w 15 gier: 5 bieżnych, 6 towarzyskich, w tym 2 ze śpiewem. 2. Umie wytłumaczyć innym dzieciom: jedną grę bieżną, jedną rzutną i jedną towarzyską. Umie pokierować zabawą. 3. Gra w serso, toczy obręcz, skacze przez długi i przez krótki sznur.
24. Gimnastyczka.
1. Lubi gimnastykować się, wykonuje sprawnie ruchy z lekcji gimnastyki, trzyma się prosto. 2. Przeskoczy przez sznur na wysokości (trzeba ustalić indywidualnie), skacze w dal. Trafia piłeczką do celu. Rzuca piłkę w dal. 3. Wejdzie na drzewo, przejdzie przez płot, przeskoczy przez rów. 4. Fika koziołka. 5. Bawi się żwawo w 10 gier ruchowych i 2 gry drużynowe np.: kwadrant, dwa ognie. 6. Zręcznie tańczy taniec gromady i dwa inne.
25. Rowerzystka.
1. Potrafi sama wsiadać i zsiadać z roweru. 2. Wprawnie jeździ. 3. Wyminie wprawnie przeszkody. 4. Wie, gdzie dzieci mogą jeździć, od ilu lat trzeba mieć prawo jazdy. 5. Zna nazwy ważniejszych części roweru. 6. Utrzymuje w porządku rower.
26. Łuczniczka.
1. Zrobi łuk i strzałę. 2. Po 10 strzałach z odległości 8 metrów trafi najmniej 5 razy do tarczy o promieniu 15 cm. 3. Strzela w postawie stojącej lub klęczącej. 4. Zachowuje środki ostrożności przy strzelaniu.
27. Łyżwiarka.
1. Wprawnie jeździ na łyżwach. 2. Robi przekładankę na lewą i na prawą nogę wtył i wprzód, półłuki i łuki do wewnątrz i na zewnątrz. 3. Sama zakłada łyżwy. 4. Umie przechowywać łyżwy i paski. 5. Wie co robić, jeśli buty stwardnieją. 6. Zachowuje się na ślizgawce tak, aby nie szkodzić innym. 7. Umie sobie poradzić w wypadku odmrożenia.
28. Narciarka.
1. Jeździ wprawnie po równinie. 2. Prawidłowo trzyma kijki. 3. Zjedzie z górki. Umie zatrzymać się w zjeździe. 4. Umie podnieść się na zboczu. 5. Zjedzie podnosząc przedmioty. 6. W zjeździe przejedzie pod bramką. 7. Zakręca dreptaniem i oporowaniem. 8. Wchodzi sosenką (choinką) i schodkowaniem. 9. Umie nosić narty. 10. Umie przechowywać narty i wiązadła. 11. Nasmaruje tłuszczem swoje buty. 12. Potrafi nasmarować narty podkładowym smarem.
29. Tancerka.
1. Zręcznie tańczy taniec gromady. Dwa tańce narodowe (np. oberek, krakowiak). 2. Bierze udział w przedstawieniach amatorskich z tańcami, oraz korowodach ze śpiewami. 3. Zna przynajmniej dwa tańce plastyczne, umie dostosować do łatwiejszych granych melodyj. 4. Tańczy fantastyczny przez siebie skomponowany taniec.
30. Śpiewaczka.
1. Zaśpiewa sama pięć piosenek zuchowych i kilka innych. 2. Nauczy gromadę nowej ładnej piosenki. 3. Zainscenizuje piosenkę wspólnie ze swoją gromadą.
31. Grajek.
1. Umie wygrać z pamięci łatwe melodie na jakimkolwiek instrumencie (fujarka, organki, cymbałki, mandolina). 2. Gra kilka pieśni zuchowych oraz trzy tańce ludowe np.: krakowiak, oberek, mazur, zbójnicki. 3. Umie zagrać na zbiórkach i uroczystościach gromady do inscenizacji, pląsów, tańca i marszu. 4. Zna kilka instrumentów muzycznych, rozpozna jakie dźwięki wydają. 5. Opowie ciekawą historię z życia grajka.
32. Mała szydełkarka.
1. Umie zasadnicze ściegi: łańcuszek, półsłupki, słupki nawijane, dziurki. 2. Przedstawi zrobiony przez siebie szalik dla siebie lub dla młodszego rodzeństwa. 3. Przedstawi czapkę lub pantofle dziecinne. 4. Przedstawi kapkę ozdobną na łóżeczko lalki, lub chusteczkę do nosa, odrobioną koroneczką z zastosowaniem wyżej wymienionych ściegów.
33. Guzikarka.
1. Przedstawi tuzin guzików zrobiony przez siebie. 2. Robi guzik z szybkością jednego na 20 minut. 3. Umie robić guziki trzech rodzajów.
34. Mała praczka.
1. Czysto upierze i uprasuje: a) kołnierzyki dziecięce miękkie, b) fartuszek, c) pończoszki, d) chustkę do nosa, e) inny drobny przedmiot.
35. Mała kucharka.
1. Rozpali ogień pod kotliną. 2. Przygotuje wodę i mleko, ugotuje kaszkę, jajka i zacierki. Obierze i ugotuje ziemniaki. Przygotuje do gotowania buraki, marchew i pietruszkę. Poda przyrządzoną przez siebie rzodkiewkę. 3. Z wyżej wymienionych potraw ugotuje na dwie osoby obiad z dwóch dań.
36. Dobra siostrzyczka.
1. Lubi dzieci i potrafi je zabawić. 2. Wyręcza matkę w opiece nad młodszym rodzeństwem. 3. Zaceruje pończochy i przyszyje guziki. 4. Dba o czystość dzieci, którymi się opiekuje, potrafi umyć dziecko. 5. Przegotuje mleko, ugotuje kaszkę.
Jeśli chcesz, by zuchy twoje stawały się coraz lepsze, opowiadaj im bajki i zdarzenia prawdziwe, które znajdziesz w książkach:
1) „W gromadzie Zuchów“ — J. Zwolakowska
2) „Opowiadania Zuchowe“ — J. Zwolakowska
3) „Książka Wodza Zuchów“ — A. Kamiński
4) „Antek Cwaniak“ — A. Kamiński
i wielu innych.
Zuch w domu:
1. „Jaką wigilię miała Marysia“ — książka „W gromadzie Zuchów“ — str. 175.
2. „Dobre uczynki Jędrka“ — książka „W gromadzie Zuchów“ — str. 180.
3. „Zaczarowana kraina grzeczności“ — książka „W gromadzie Zuchów“ — str. 212.
Praca dla innych:
1. „O zuchach i chorej Rózi“ — książka „Opowiadania Zuchowe“ — str. 25.
2. „Złoty klucz od pałacu szczęścia“ — „W gromadzie Zuchów“ — str. 225.
3. „Wróżki Anglii“ — „Opowiadania Zuchowe“ str. 109.
4. „Aksamitne bratki“ — „Opowiadania Zuchowe“ — str. 122.
Zuch kocha Boga i Polskę:
1. „Skąd się wzięły srebrne nici“ — „Opowiadania Zuchowe“ str. 15.
2. „Boży roczek“ — Zarembina.
3. „Mały Jezus“ — Żulińska.
4. „Kasia Lewicka“ — „W gromadzie Zuchów“ str. 184.
5. „Dzielny chłopiec“ — „W gromadzie Zuchów“ — str. 187.
6. „Mały bohater“ — „W gromadzie Zuchów“ str. 193.
7. „Ocalili“ — „W gromadzie Zuchów“.
8. Jak zuchy Grzybowe Ludki uczciły 75-letnią rocznicę „powstania“ — „Opowiadania Zuchowe“ str. 35.
9. „Morski Duszek“ — „Opowiadania Zuchowe“ — str. 22.
Zuch jest dzielny:
1. „Wśród wichru i fal“ — „W gromadzie Zuchów“ — str. 204.
2. „Liść kaliny“ — „Opowiadania Zuchowe“ str. 68.
3. „Tydzień dla zwierząt“ — „Opowiadania Zuchowe“ — str. 171.
Zuch jest samodzielny, zaradny:
1. „Chata czarownicy“ — „W gromadzie Zuchów“ — str. 170.
2. „Małe duszki Walli“ — „Opowiadania Zuchowe“ — str. 42.
Zuch jest karny i posłuszny.
1. „Ul macierzysty“ — „Opowiadania Zuchowe“ — str. 280.
2. „Nieposłuszna mewa“ — „Opowiadania Zuchowe“ — str. 159.
Zuch umie się bawić i pracować zgodnie:
1. Zdarzenie na kolonii“ — „Opowiadania Zuchowe“ — str. 66.
Zuch jest silny i zdrowy:
1. „Szczotka do zębów“ — „Opowiadania Zuchowe“ — str. 160.
2. „Prawdziwy Zuch“ — „Opowiadania Zuchowe“ — str. 165.
3. „Ucieszna historyjka o Fipciu Brudasku“ — Porazińska.
4. „Klimcia Straszek“ — Porazińska.
Zuch jest przyjacielem wszystkiego co żyje:
1. „Morski Duszek“ — „Opowiadania Zuchowe“ str. 22.
2. „Przygoda Krysi“ — „Opowiadania Zuchowe“ str. 50.
3. „Bocian“ — „Opowiadania Zuchowe“ str. 58.
4. „Kucyki“ „Opowiadania Zuchowe“ str. 178.
5. „Muchomor w lesie“ — „Opowiadania Zuchowe“ str. 188.
6. „Przygoda wiewiórki“ — Ejsmond.
7. „Las“ — M. Weryho.
8. „Najmilsi“ — Szelburg-Zarembina.
9. „Wąż Władka“ — Dyakowski.
10. „Topsy i Lupus“ — Kossak-Szczucka.
Piosenki i tańce:
Urozmaici i uzupełni zbiórkę zuchów piosenka lub taniec. Szukajcie ich w zbiorku:
1. „Piosenki i tańce zuchów“ — J. Zwolakowskiej.
2. „W gromadzie Zuchów“ str. 251.
3. „Książka Wodza Zuchów“ — A. Kamińskiego str. 311.
4. „Wesołe piosenki“ — Hławiczki.
Ważnym działem zbiórki, jeśli ma stać się ona żywą i interesującą, są gry. Poprzez nie nauczycie zuchy karności, rzetelności, grzeczności, spostrzegawczości i wiele innych cech. Muszą się one jednak wiązać z programem zbiórki.
Gry znajdziecie:
1. w książce „W gromadzie Zuchów“ strony 273—302.
2. „Książka Wodza Zuchów“ — A. Kamińskiego str. 90—197.
3. „Zuchowe Gry“ — J. Zwolakowska — zawiera 107 różnych gier dla dzieci.
4. „Zabawy i gry“ — Skierczyński i Krawczykowski.
Sprawności zuchowe:
Ciekawym działem pracy gromady są sprawności zuchowe, które wyrabiają samodzielność, pomysłowość, zaradność i dają dziecku wiarę we własne siły. Programy ich znajdziecie w tej broszurce.
Jak należy przeprowadzać sprawności zuchowe, dobierać materiał — opowie wam książeczka p.t. „Sprawności zuchowe“ — wydawn. G. K. Harcerzy i rozdział z książki „W gromadzie zuchów“ — Zwolakowskiej pt. „Sprawności zuchowe“ — str. 98.
Majsterkowanie:
Ze sprawnościami zuchowymi łączy się ściśle majsterkowanie. Co można robić, z czego i jak, dowiecie się z książki: „Książka Wodza Zuchów“ A. Kamińskiego rozdz. „Majsterkowanie“ — str. 243—297.
Samo życie gromady dostarczy wiele okazji do majsterkowania. Trzeba będzie wówczas wziąć nożyczki, nici, nóż, papier kolorowy, sznurki, tekturę, dyktę, szyszki, zapałki, kasztany, szpulki, czy korki — by zrobić godło gromady, urządzić kącik zuchowy, uszyć piłeczkę, przybory do gier, zbudować model osady ludzkiej, model mostu, uszyć strój itp.
O tym, jak należy zorganizować gromadę zuchów — dowiecie się z książek:
1. „W Gromadzie Zuchów“ — str. 45—54.
2. „Jak zorganizować Gromadę Zuchów“ — Z.H.P. G.K. Harcerzy.
Tyle znajdziecie w książkach, a Wasza pomysłowość i spryt dokonają reszty!
A więc do roboty...
