Granice opodatkowania/Część II/III

	<<< Dane tekstu >>>
Autor	Janusz Libicki
Tytuł	Granice opodatkowania
Wydawca	Towarzystwo Ekonomiczne w Krakowie
Data wyd.	1936
Druk	W. L. Anczyc i Spółka
Miejsce wyd.	Kraków
Źródło	Skany na Commons
Inne	Cała część II; Pobierz jako: EPUB • PDF • MOBI Cały tekst; Pobierz jako: EPUB • PDF • MOBI
	Indeks stron

›››

III

STOSUNEK ŚWIADCZEŃ PUBLICZNYCH DO DOCHODU W POLSCE, W LATACH 1927 — 1934

By móc z danych, zawartych w powyższych tablicach, wyciągnąć pewne konkretne wnioski, należy teraz przeprowadzić dokładne porównanie między przeciętnym dochodem społecznym, przypadającym na jednego obywatela w Polsce, a obciążeniami tego jego dochodu z tytułu świadczeń na rzecz gospodarki publicznej. Przede wszystkim więc należy obliczyć, jakim procentem dochodu przeciętnego na głowę ludności wyrażały się w latach 1927 — 1934 przeciętne na głowę realne wpływy z podatków i monopoli. Przedstawia nam to Tablica XI.

Tablica XI

WPŁYWY Z PODATKÓW I MONOPOLI NA GŁOWĘ LUDNOŚCI W PROCENCIE DOCHODU NA GŁOWĘ W LATACH 1927 — 1934

ROK	WPŁYWY REAL. W PROCENCIE DOCHODU		WSKAŹNIK 1928 — 100
ROK	łącznego	przechodzącego przez rynek	WSKAŹNIK 1928 — 100
1927	9.2	13.4	88
1928	10.3	15.1	100
1929	10.5	15.4	102
1930	11.3	16.4	109
1931	11.4	16.7	111
1932	12.2	17.7	117
1933	13.6	19.8	131
1934	14.2	20.7	137

Z tablicy tej widzimy jasno, że w całym tym okresie czasu obciążenie przeciętnego na głowę dochodu społecznego w Polsce z tytułu wpływów z podatków i monopoli wykazuje [46]nieustanny wzrost. O ile obciążenie to w roku 1927 wynosiło 9.2% dochodu (łącznego, a 13.4% dochodu przechodzącego przez rynek), przypadającego na jednego obywatela, to w roku 1934 wzrasta ono do 14.2% dochodu (łącznego i aż 20.7% dochodu, przechodzącego przez rynek). W stosunku do roku 1928 wzrost udziału wpływów z podatków i monopoli w przeciętnym dochodzie obywatela wyniósł 37%.
Jak wspomniane już było poprzednio, pełny obraz całości obciążeń dochodu obywatela świadczeniami na rzecz gospodarki publicznej może dać tylko ogólna suma wydatków budżetowych. Tablica XII przedstawia ciężar finansowania ogółu wydatków państwowych w procencie przeciętnego dochodu, przypadającego na jednego obywatela.

Tablica XII

WYDATKI BUDŻETOWE NA GŁOWĘ LUDNOŚCI W PROCENCIE DOCHODU NA GŁOWĘ W LATACH 1927 — 1934

ROK	WYDATKI REAL. W PROCENCIE DOCHODU		WSKAŹNIK 1928 — 100
ROK	łącznego	przechodzącego przez rynek	WSKAŹNIK 1928 — 100
1927	10.8	14.6	90
1928	11.2	16.3	100
1929	11.7	17.1	105
1930	13.4	19.6	120
1931	15.4	22.4	137
1932	16.7	24.4	150
1933	18.4	26.7	164
1934	19.7	28.6	175

Tablica XII jeszcze dobitniej odzwierciedla pogorszenie się sytuacji dochodowej przeciętnego obywatela w Polsce w omawianym okresie. Jego współudział w finansowaniu wydatków budżetowych państwa pochłaniał mu w roku 1927 10.8% jego dochodu (łącznego, a 14.6% przechodzącego przez rynek). W roku 1934 ten jego współudział w finansowaniu wydatków państwowych wzrasta do 19.7% jego dochodu (łącznego, a 28.6% dochodu przechodzącego przez rynek). Wzrost obciążenia przeciętnego dochodu społecznego, przypadającego na głowę ludności w Polsce, spowodowanego finansowaniem [47]wydatków budżetowych państwa, wynosi 75% w roku 1934 w porównaniu do roku 1928.
Dla dopełnienia tego obrazu przemian, jakie dokonały się w zakresie dochodu społecznego w Polsce z jednej strony oraz w zakresie obciążeń tego dochodu świadczeniami na rzecz gospodarki publicznej, należy jeszcze przekonać się, jakim zmianom ulegała w badanym okresie czasu ta część dochodu jednostki gospodarującej, która jej pozostaje do swobodnego rozporządzenia dla zaspokojenia jej potrzeb indywidualnych po pokryciu kosztów zaspokojenia jej potrzeb zbiorowych. Obrazuje nam to Tablica XIII.

Tablica XIII

DOCHÓD NA GŁOWĘ, WYDATKI BUDŻETOWE NA GŁOWĘ ORAZ POZOSTAŁOŚĆ DOCHODU NA GŁOWĘ NA ZASPOKOJENIE INNYCH POTRZEB WRAZ Z KAPITALIZACJĄ W LATACH 1927 — 1934

ROK	DOCHÓD	WYDATKI	POZOSTAŁOŚĆ	WSKAŹNIK POZOSTAŁOŚCI
1927	769	77	692	94
1928	831	93	738	100
1929	836	98	738	100
1930	781	105	676	92
1931	708	109	599	81
1932	633	106	527	71
1933	604	111	493	67
1931	605	119	486	66

Tablica XIII syntetyzuje właściwie rezultaty wszystkich poprzednich zestawień. Widzimy z niej, że spadek przeciętnego na głowę ludności dochodu społecznego został jeszcze bardziej pogłębiony przez wzrost części dochodu, pochłanianej finansowaniem wydatków państwowych. Dzięki temu zmniejszanie się rozporządzalnej części dochodu, jaka przypada przeciętnie na jednego mieszkańca Polski, i która służy do zaspokojenia wszystkich jego potrzeb indywidualnych, wraz z kapitalizacją, jest znacznie większe, niż zmniejszanie się całego przeciętnego dochodu na głowę ludności. Wskaźnik przeciętnego dochodu na głowę ludności w roku 1934 wynosi 73.1 w stosunku do 100 w roku 1928, podczas gdy wskaznikwskaźnik pozostałoscipozostałości, [48]czyli wskaźnik przeciętnej, swobodnie rozporządzalnej części dochodu, przypadającej na głowę ludności, wynosi dla roku 1936 66, wobec 100 dla roku 1928. Nawet lekki wzrost przeciętnego dochodu społecznego w roku 1934, a mianowicie 605 zł., w porównaniu do 604 w roku 1933 został tak dalece skompensowany wzrostem przeciętnego udziału w finansowaniu wydatków budżetowych państwa (111 zł. w r. 1933 i 119 zł. w r. 1934), że swobodnie rozporządzalna część wykazała dalszy spadek z 493 zł. na 486 zł.

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Janusz Libicki.