Geopolityka (Sykulski)/Geopolityka jako nauka

Dodaj linki
Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Leszek Sykulski
Tytuł Geopolityka
Wydawca Wydawnictwo Naukowe Grategia sp. z o.o.
Data wyd. 2014
Miejsce wyd. Częstochowa
Źródło Skany na Commons
Inne Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
›››


1.2.1. Geopolityka jako nauka

Aby najlepiej zobrazować charakter semantyczny pojmowania geopolityki w nurcie naukowym, poniżej zostaną przedstawione przykładowe definicje z różnych okresów historycznych.

• „Geopolityka to nauka o państwie jako organizmie geograficznym lub zjawisku w przestrzeni” (Rudolf Kjellén, 1916);
• „Geopolityka – badanie politycznej formy życia w naturalnej przestrzeni życiowej” (Karl Haushofer, 1943);
• „Geopolityka – nauka pozwalająca na dokonanie oceny ciężaru politycznego mocarstw na tle ich specyficznej pozycji w świecie. Umożliwia badanie problemów bezpieczeństwa kraju w kategoriach geograficznych” (Nicolas Spykman 1944);
• „Geopolityka jest nauką o związku politycznych form życia z przestrzenią” (Kurt Vowinckel, 1944);
• „Geopolityka – nauka o zastosowaniu zasad geografii do polityki światowej” (Columbia Encyclopedy, 1956);
• „Geopolityka – nauka badająca stosunki między polityką międzynarodową a bazą geograficzną (przestrzenią), na której ta polityka jest prowadzona” (Pierre Marie Gallois, 1990);
• „Geopolityka – nauka o politycznej formie życia w naturalnej życiowej przestrzeni rozpatrywanej w powiązaniu z ziemią i ruchem historii” (Tomasz Gabiś, 1995);
• „Geopolityka bada zależność zewnętrznej i wewnętrznej polityki państw oraz stosunków międzynarodowych od systemu powiązań politycznych, wojskowych i ekonomicznych, uwarunkowanych geograficznym położeniem państwa i jego regionów oraz innymi czynnikami fizycznoekonomiczno-geograficznymi. Tradycyjnie geopolitykę można rozpatrywać jako naukę o wpływie geoprzestrzeni na polityczne cele i interesy państwa” (Władimir Kołosow, 1996);
• „Geopolityka – dziedzina nauki zajmująca się zmiennymi układami sił na niezmiennej przestrzeni. Zajmuje się badaniem przestrzennej struktury politycznej na tle fizycznej struktury geograficznej” (Leszek Moczulski, 1999);
• „Geopolityka jest nauką o związkach geograficznych uwarunkowań z historią społeczną i polityczną oraz strategią pojmowaną historycznie i współcześnie” (Selim Chazbijewicz, 2005);
• „Geopolityka – interdyscyplinarna dziedzina naukowa zajmująca się relacjami czasoprzestrzennymi, występującymi między państwami i ich zgrupowaniami” (Zbigniew Lach, Julian Skrzyp, 2007);
• „Geopolityka – nauka o charakterze interdyscyplinarnym badająca zależności między wpływem czynników geograficznych i historycznych na powstawanie i funkcjonowanie państw/ośrodków siły” (Leszek Sykulski, 2009)[1].

 Powyższe przykłady wskazują, że wielu autorów traktujących geopolitykę jako naukę umiejscawia ją na styku nauk o polityce, nauk geograficznych i nauk historycznych. W tym rozumieniu dziedzina ta prowadzi badania relacji między państwami, czy też ośrodkami siły (rozumianymi szerzej, nie tylko jako państwa, ale także jako np. zgrupowania państw w różnego rodzaju sojuszach i organizacjach) poprzez pryzmat przestrzeni geograficznej i jej roli na kształtowanie się ww. stosunków w kategoriach długookresowych[2].
 Leszek Moczulski porównuje gamę znaczeniową geopolityki do wielości znaczeń medycyny. Twierdzi, że zarówno geopolityka, jak i medycyna mogą być uprawiane jako nauka, umiejętność, mitologia, czy też hochsztaplerstwo. Wszystko zależy od warsztatu i metod, jakimi posługują się osoby uprawiające te dziedziny wiedzy. Na marginesie warto dodać za L. Moczulskim, że przymiotnik „geopolityczny” niejednokrotnie nie ma zbyt wiele wspólnego z samą geopolityką, traktowaną jako dziedzina wiedzy, jest często traktowany instrumentalnie, jako swoiste dowartościowanie danego zdania czy sytuacji. Mówiąc, że dane wydarzenie ma „znaczenie geopolityczne” niejednokrotnie jego autor chce tylko podkreślić jego duże znaczenie, odwołujące się do kontekstu globalnego, a nie zaakcentować właściwe geopolityce teoretycznej ujęcie tematu[3].





  1. ↑ Wykaz definicji opracowano na podstawie: S. Chazbijewicz, Geopolityka, [w:] S. Opara, D. Radziszewska-Szczepaniak, A. Żukowski, Podstawowe kategorie polityki, Olsztyn 2005, s. 108; Z. Lach, J. Skrzyp, Geopolityka i geostrategia, Warszawa 2007, s. 194-196; T. Klin, Geopolityka. Spór definicyjny we współczesnej Polsce, „Geopolityka” 2008, nr 1, s. 5-12; J. Macała, Czym jest geopolityka…., op. cit., s. 10; L. Sykulski, Wybrane problemy współczesnej ontologii i epistemologii geopolityki, [w:] Z. Lach, J. Wendt, Geopolityka. Elementy teorii, metody i badania, Częstochowa 2010, s. 24; L. Sykulski, Geopolityka akademicka – między nauką a paradygmatem. Spór wokół semiotyki geopolitycznej, [w:] R. Domke (red.), Między historią a geopolityką, Częstochowa 2009, s. 174-177.
  2. ↑ Por. J. Macała, Czym jest geopolityka…, s. 13.
  3. ↑ L. Moczulski, Strategia a geopolityka, [w:] M. Galon, A. Gorgosz. J. Szajnert (red.), Politikon. Publikacja pokonferencyjna, Kraków 2009, s. 93, p. 2; L. Moczulski, Geopolityka: korzyści i niebezpieczeństwa, „Przegląd Geopolityczny” 2009, t. 1, s. 9-26.





Tekst udostępniony jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Geopolityka_(Sykulski)/Geopolityka_jako_nauka&oldid=1373995”