Encyklopedja Kościelna/Ferja

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Tytuł Encyklopedja Kościelna (tom V)
Redaktor Michał Nowodworski
Data wyd. 1874
Druk Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

Ferja. U Rzymian feriae a feriendis victimis, były dniami świątecznemi, wolnemi od obowiązków, dniami spoczynku. W języku kościelnym jest to nazwa dni w tygodniu, w Wulgacie w księdze Lewityku (r. XXIII) kilkakroć powtórzona. Chrześcjanie, zatrzymawszy nazwę soboty na pamiątkę stworzenia świata, a niedzielę (ob.) nazwawszy dniem pańskim (dies Dominica), reszcie dni tygodnia nazwę ferji dali, a to dla tego, że duchowni zwłaszcza zaniechawszy trosk doczesnych każdodziennie tylko się służbą Bożą zajmować powinni; wierni zaś pracować na potrzeby życia, ale występków zaniechać (a vitiis feriari seu vacare); ztąd dla duchownych i świeckich poniedziałek to ferja 2, wtorek ferja 3, środa ferja 4, czwartek ferja 5, piątek ferja 6. Zwyczaj ten pierwiastkowy zwania dni ferjami utwierdził św. Sylwester, Papież, jak w Brewjarzu 31 Grud. czytamy. Ferje dzielą się na większe i mniejsze. Więsze są te, których się mówi officium albo wspomnienie (commemoratio) przynajmniej, jakiemi są wszystkie ferje adwentu, wielkiegu postu, dni kwartałowe i poniedziałek dni krzyżowych; inne wszystkie są mniejsze, tak, że gdy w nie przypada święto jakowe, chociażby najmniejsze (simplex), albo wigilja, o nich nie masz w nabożeństwie najmniejszej wzmianki, wyjąwszy dwie ferje, t. j. wtorek i środę dni krzyżowych, o których we Mszy robi się wspomnienie. Ferje większe dzielą się na uprzywilejowane i nieuprzywilejowane. Uprzywilejowane żadnemu świętu nie ustępują, takiemi są: popielec i dni wielkiego tygodnia, a także dni tygodnia wielkanocnego i zielonych świątek. U Rzymian dni ferjalne były świętami, dni feralne (dies ferales) były dniami zadusznemi, żałobnemi, piekielnemi, pamiątce zmarłych poświęconemi: ztąd poszedł zabobon uważania dni niektórych za nieszczęśliwe, jakoby się w nie nie godziło wyjeżdżać w drogę, lub pracę ważniejszą poczynać. Ob. ks. Łunkiewicza Wykład Obrzę. p. 2 i n.; ks. Putiatyckiego Chronologja p. 3. X. S. J.