Encyklopedja Kościelna/Eustatjusz arcbp tessalonicki
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom V) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
3. Eustatjusz arcbp tessalonicki, żył w XII w. za panowania Komnenów: Jana, Manuela, Aleksjusza i Andronika. Data urodzenia jego i śmierci niewiadoma; jeżeli dokładną jest data jednej z mów jego u Fabrycjusza (Bibl. Gr. v. X lib. 5 c. 42), żył on jeszcze 1194 r. Ur. w Konstantynopolu, kształcił się tamże w klasztorze ś. Eufemji, został zakonnikiem w klasztorze S. Flori, uczonością swoją i krasomówstwem pozyskał przyjaźń cesarza Manuela (1143— 1180), był z kolei djakonem w kościele ś. Zofji, libellorum supplicum magister i nauczycielem wymowy. Na czas nauczycielstwa przypadają wielkie jego uczone prace, jak: Kommentarz na Iljadę i Odyseę (Rzym 1542—50, 4 t.; Lipsk 1825—30, 6 t.), prawdziwa skarbnica nauki klasycznej; Kommentarz do Djonizjusza Periegetes’a i hymnów Pindara (tego ostatniego tylko wstęp się dochował, wyd. Schneidawin, Gött. 1837). Z magistra retorów przeszedł E. na biskupa Myry, ale zanim tę stolicę objął, rozkazem cesarskim przeniesiony został na arcybiskupstwo tesalonickie (r. 1175). Starał się tu podnieść upadłe bardzo nisko życie zakonne: celem zreformowania go napisał: O polepszeniu życia zakonnego (tłum. na język niemiecki Tafel, Beri. 1847), list Do jednego stylity w Tessalonice i O obłudzie. Jako czujny pasterz bronił swoją owczarnię przeciw uciążliwym wyzyskiwaniom, jakich się przy ówczesnym stanie państwa dopuszczali pretorowie i poborcy podatków. Gdy Manuel zanadto mieszał się w rzeczy kościelne, E., pomimo swojej dla niego przyjaźni, energicznie mu się oparł (Cf. Nicetas Choniates, Hist. Manuel. Comn. lib. 7). Nieprzyjaciele E’a sprawili, iż na czas jakiś musiał opuścić swoją stolicę; prawdopodobnie było to za nieprzyjaznego mu Andronika (1180—83). Wówczas napisał E. list do swoich owieczek, który świadczy o niezłomnym jego charakterze. Gdy r. 1185 hrabia Alduin, z Normandami króla Wilhelma, zdobył i gnębił Tessalonikę, E. nie uciekał, pocieszał swoje owieczki, prośbami łagodził surowość wodza łacińskiego i, wreszcie, opisał Historję zdobycia, gdzie ze spadłych nieszczęść chce wydobyć korzyść moralnego i religijnego ducha. Po śmierci Andronika, E. powitał Izaaka II Angelusa, mianowicie w mowie mianej po zwycięztwie nad Scytami, jako zwiastuna szczęścia dla państwa Byzantyńskiego. Prócz kilku mów świątecznych i postnych, pozostało jeszcze po E’u 74 listów do cesarza i innych osób, ciekawe podających szczegóły o publiezném i prywatném życiu ówczesnej epoki. E’a, znanego oddawna jako filologa, ze strony jego kościelnej działalności dał poznać dopiero Tafel, który poraz pierwszy wydał teologiczne jego prace i listy (Frankf. 1832; Uzupełnienia, Berl. 1839).
