Encyklopedja Kościelna/Cerastes
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Cerastes, hebr. szfifon (Gen 49, 17), u późniejszych pisarzy cefa (Isai 14, 29), częściej cifeoni (Prov. 23, 32. Isai 11, 8. 59, 5); Wulgata raz tylko (w Gen. l. c.) tłumaczy cerastes, w innych miejscach regulus.; 70 opuścili ten wyraz w Gen. l. c., a zamiast: coluber in via, cerastes in semita, przełożyli: wąż na drodze, zaczajony na ścieżce; zresztą tłumaczą przez ἀσπίς (Isai 11, 8. 14, 29), βασιλίσκος; (Isai. 59, 5) i κεράστης (Prov. 23, 32. W przekładzie Wujka: Prov. l. c. żmija, w Gen. l. c. tak samo, a we wszystkich miejscach Izajasza: bazyliszek). Według powszechnego rozumienia ma to być żmija rogata (Coluber cornutus, v. Coluber cerastes), znana pod nazwą bazyliszka (βασιλισκος, regulus) u Greków i Rzymian, o której bajecznie mniemano, że samém spojrzeniem zabija swoją ofiarę. Żmija ta ma się jeszcze znajdować w Egipcie i na Synaickim półwyspie: jest koloru brunatno-żółtego z wierzchu, od grzbietu do końca ogona nacentkowana brunatnemi plamami. Na spłaszczonym łbie nie ma żadnych plam, pod spodem jest pięknego koloru perłowego, ogon wpada w kolor żółty. Nad każdą z górnych powiek wznosi się sztywny rożek, przy osadzie obwiedziony podobnym do korony pierścieniem z łuski. Z powodu zapewne tego pierścienia nazwaną została ta żmija królewską (basiliskos). Ze szczęki górnej wystają dwa zęby z pęcherzykami jad zawierającemi, a że dolna szczęka jest węższą od górnej, przeto zęby wspomniane pozostają bez żadnej osłony. W Egipcie mają tego bazyliszka za bardzo niebezpiecznego: od ukąszenia bowiem jego podobno człowiek, a nawet wielbłąd, w godzinę umiera. Długość jego dochodzi do półtory stopy, grubość na cal blizko. Na ofiarę swoją zaczaja się w jamach i na ścieżkach. W Palestynie i Syrji są podobnego nieco koloru węże (el-bachah), t. j. dmuchające, syczące, z ciemno-brunatnemi centkami na łbie, długie 3—3½, stóp, cienkie jak mały palec, lecz nie kąsają, tylko wypluwają swój jad na nadchodzącego nieprzyjaciela. Ob. Furrer w Bibel-Lexicon, wyd. D. Daniel Schenkel. X. W. K.
