Śpiżarnia i zapasy zimowe/Rozdział XXV

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Marta Norkowska
Tytuł Śpiżarnia i zapasy zimowe
Wydawca Gebethner i Wolff
Data wyd. 1925
Druk Zakł. Graf. „NASZA DRUKARNIA“
Źródło Skany na Commons
Inne Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
KALENDARZ
najważniejszych robót w ogrodzie warzywnym
podług St. Schönfelda.

Styczeń.

Siać w doniczki szpinak nowozelandzki.
Czyścić i przejrzeć zapasy nasion własnych i zamówić brakujące w składach.
Rozwozić nawozy.
Reperować narzędzia, robić koszyki, maty, paliki i t. p.
W razie odwilży przewietrzać kopce, doły i piwnice z warzywem; jeśli ziemia nie jest za mokra, to kopać, i regulować, nie grabiąc powierzchni.

Luty.

Stratyfikować: buraki, marchew, pietruszkę.
Siać w skrzynkach: majeranek, selery (przepikować, gdy powschodzą), szpinak nowozelandzki Wietrzyć kopce, doły i piwnice z warzywami, zapasy przebierać, psujące się usuwać, zadołowane w piasku podlewać, jeśli mają za sucho.
Jeśli ziemia nie jest zmarznięta, ani zbyt mokra, należy kopać lub regulować, nie grabiąc powierzchni. Gromadzić i przerabiać komposty.

Marzec.

Siać na miejscu: anyżek, buraki, cykoryą, czarnuszkę, cząber, groch, kminek, kozibród, koper, majeranek, mak, marchew, pasternak, pietruszkę, rzepę, rzodkiewkę, rzodkiew letnią, siedmiolatkę słonecznik, szczaw, szpinak, wężymord.
Siać na rozsadniku: brukiew, brukselkę, cebulę na rozsadę, kalafiory, kalarepę, kapustę głowiastą włoską, sałatę, szparagi.
Siać w skrzynkach: cebulę na rozsadę, dynie, fasolę, groch, kalafiory, kalarepę, kapustę, ogórki, pomidory, pory, sałatę.
Sadzić chrzan, rozsadzać dymkę, siedmiolatkę szczaw, szczypiorek.
Oczyścić zagony z truskawkami, siedmiolatką, szczawiem i szczypiorkiem.
Wietrzyć piwnice, kopce i doły i przebierać zapasy.

Nieuprawione kwatery przekopać lub przeorać, szykować zagony i rabaty; szparagarnię nawieźć i przekopać widłami amerykańskiemi, nie grabić powierzchni.
Kwiecień.

Siać na miejscu: anyżek, buraki, cebulę na dymkę, cykoryę, czarnuszkę, groch, kolender, koper, majeranek, ogórki, pasternak, rabarbar, rzepę, rzodkiew letnią, letnią, rzodkiewkę, słoneczniki, szpinak.
Siać na rozsadniku: brukiew, cebulę na rozsadę, kalarepę, pomidory (ochraniać od przymrozków), sałatę, szparagi.
Siać w skrzynkach: fasolę, pomidory.
Rozsadzać: cebulę, kalarepę, kalafiory, kapustę wczesną, pory, sałatę głowiastą.
Sadzić: czosnek, dymkę cebulową, poziomki i truskawki.
Strzedz rozsady kapust od pchełki, niszczyć starannie chwasty, gdy tylko się ukażą.
W szparagarni ziemię pozgarniać w wały ponad rzędami.
Wietrzyć piwnice, oczyszczać i przebierać zapasy, resztę warzyw z kopców i dołów przenieść do piwnic. Pomieszczenia opróżnione oczyszczać, siarkować i wietrzyć.

Maj.

Siać na miejscu: bób, brukiew (lepiej na rozsadniku), czarnuszkę, dynię, fasolę, groszek, kolender, koper, majeranek, ogórki, rzodkiew zimową, rzodkiewkę, szpinak.
Siać na rosadniku: brukiew, jarmuż, kalafiory (odm. wczesne na zbiór późny), kalarepą, sałatą głowiastą, i rzymską.
Rozsadzać: brukselką, brukiew, cebulę, kalafiory, kalarepą, kapustą głowiastą i włoską, pomidory, sałatę głowiastą i rzymską, selery.
Sadzić: dymkę cebuli (w początku m-ca) i szalotki; wysadzać dynie, pomidory, ogórki, gdy miną przymrozki; zakładać szparagarnie i plantacye rabarbaru.
W szparagarni wycinać ukazujące się łodygi.
W truskawczarni, zanim się rozpocznie zbiór owoców, ziemią opleć, wąsy wyciąć, zostawiając tylko tyle, ile potrzeba do nowej plantacyi, i te przypiąć kulkami; rozpostrzeć pod krzakami prostą słomę lub mech.
Przerywać: anyżek, buraki, czarnuszką, cykoryą, kminek, kozibród, majeranek, mak, marchew, marek cukrowy, pasternak, pietruszkę, rzodkiew wężymord.
W razie suszy zagony obficie polewać.
Pleć i spulchniać ziemią: stosy kompostowe utrzymywać czysto i zlewać gnojówką: gracować drogi.

Czerwiec.

Siać na miejscu: dynie i ogórki w pierwszej połowie miesiąca, groszek na zbiór późny, koper, rzodkiew zimową, rzodkiewką, szpinak.
Siać na rozsadniku: endywię, jarmuż, sałatę rzymską.
Rozsadzać: brukiew, buraki, brukselkę, jarmuż, kalafiory, kalarepę, kapustę, sałatę głowiastą i rzymską.
Okopać: dynie, fasolę, groch, kalafiory i kapustę zasilić saletrą chilijską, ogórki, pory.
Przerywać warzywa korzeniowe.
Pomidory ciąć i podwiązywać.
W szparagarni po ukończeniu zbioru (20/VI) wały rozgarnąć, ziemię zasilić nawozami, karpy nieprzyjęte dosadzać.
Niszczyć na kapustach jajka motyli.
Pleć chwasty, warzywa podlewać i zasilać, ziemię spulchniać; zagony opróżnione przekopać i utrzymywać czysto.

Lipiec.

Siać na miejscu: fasolę szparagową, rzepę, rzodkiewkę, szpinak na zbiór jesienny.
Siać na rozsadniku: endywię, sałatę rzymską na zbiór zimowy.
Rozsadzać: endywię, jarmuż, kalafiory na zbiór zimowy (odm. wczesne), sałatę rzymską.
Okopać: brukselkę, buraki, jarmuż, kalafiory i kapustę powtórnie i zasilić saletrą, pory.
Przerywać warzywa korzeniowe.
Załamywać liście nad zawiązującymi się kwiatami kalafiorów.
Łodygi dyń i ogórków rozkładać, pod owoce podkładać chróst, dachówki lub kamienie.
Pomidory ciąć i podwiązywać, liście poskracać, Chrzan i selery główkowe oczyścić z drobnych korzonków.
Truskawki po ukończonym zbiorze oczyścić z chorych liści, obrać z wąsów, opleć, zasilić, odrostki zakorzenione przesadzić na inne zagony, ziemię przekopać.
Niszczyć liszki i mszyce na kapustach i pokrewnych.
Szparagarnię oczyszczać z chwastów i zasilić gnojówką.
Pleć, wzruszać, polewać i zasilać ziemię, zagony opróżnione nawozić i przekopywać, chwasty składać na stos kompostowy.

Sierpień.

Siać: kapustę do przezimowania na zbiór wczesny, szpinak zimowy.
Zbierać pojawiające się na kapustach liszki.
Selery główkowe i chrzan oczyścić z drobnych korzonków, jeśli nie było to wykonane w miesiącu ubiegłym.
Bielić cykoryę, endywie i selery naciowe.
Pomidory podwiązywać, część liści odjąć, wierzchołki pędów uszczknąć, boczne wycinać.
Zakładać nowe truskawczarnie.
Wybierać głąby, pozostałe po wczesnej kapuście i kalafiorach, ziemię pleć, wzruszać, polewać i zasilać.

Powyrywać do przesuszenia dojrzałą dymkę cebulową, szalotkę, anyżek i majeranek.
Wrzesień.

Siać sałatę zimową i szpinak zimowy.
Bielić endywię, cykoryę, sałatę rzymską i selery.
U brukselki przyciąć wierzchołki, jeżeliby się główki do połowy miesiąca nie pokazały.
Pomidory podwiązywać, liście stopniowo odejmować, pędy uszczykiwać, boczne wszystkie wycinać.
Rozpocząć zbiór: cebuli, czosnku, marchwi, buraków, selerów, maku.
Rozsadzać krzaczki szczawiu, szczypiorku, siedmiolatki i rabarbaru.
Założyć dołki z nawozem dla wyłapywania podjadków.
Zagony opróżnione przekopywać, nie grabiąc, chwasty wyrywać i składać na stos kompostowy; robić regulówki.
Piwnice i składy warzyw oczyszczać, siarkować i wietrzyć, przygotować zapas piasku do dołowania warzyw.

Październik.

Siać pod koniec miesiąca: marchew, pietruszkę, koper, szpinak nowozelandzki, cząber, marek, szparagi.
Sadzić chrzan, sałatę zimową, rozsadzać krzaczki szczawiu.
Wykopywać: brukiew, brukselkę (lepiej, jeśli przemarznie), buraki, chrzan, cykoryę, kalafiory, marchew, pietruszkę, pory; ciąć kapustę, po pierwszym przymrozku zebrać wszystkie ogórki, dynie i pomidory.
Łęty w szparagarni obcinać, gdy pożółkną, siemię przekopać, nie grabiąc.
Truskawki pokryć nawozem.
Cebulę na strychach przebierać i chronić od mrozu.
Przygotować rozsadniki do wczesnych zasiewów wiosennych.
Całą przestrzeń opróżnioną przekopać lub przeorać, z nawozem lub bez niego, jak wypada z płodozmianu. Wykonywać regulówki. Przekopać kompost.

Listopad.

Siać, póki ziemia nie zamarznie: marchew, pietruszkę, szpinak nowozelandzki, cząber, marek cukrowy, szparagi, wężymord.
Kończyć zbiór i dołowanie warzyw, wietrząc jednak piwnice, doły i kopce, ażeby się zapasy nie zagrzewały.
Kwatery nawozić i kopać, lecz nie grabić.
Z nastaniem mrozów przykryć drobnym nawozem lub słomą zagony z sałatą zimową, siedmiolatką, szczawiem, szczypiorkiem i szpinakiem.
Cebulę na strychach zgarnąć na grubszą warstwę i przykryć słomą, matami lub plewami.

Przekopywać stosy kompostowe.
Grudzień.

Doglądać zapasów na strychach, w piwnicach i kopcach, wietrzyć w czasie odwilży lub przy lekkim mrozie w dzień pogodny.
Jeśli ziemia niezbyt zmarznięta, regulować i kopać ogród. Rozwozić nawóz, reperować ogrodzenia i narzędzia: układać płodozmian, przejrzeć zapasy nasion i chronić je od myszy i pleśni.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Marta Norkowska.