Rajmundowi Schlossowi, na swobodny przejazd zarówno w dzień jak w nocy do zamku Fenestranges w Lotaryngii, przez linię wojsk niemieckich“.
„Dan w głównej kwaterze w zamku Ferrieres, d. 14 września 1870 r.
Przyłożył pod podpisem dwie pieczęcie niejednakowej wielkości, poczem wręczył dokument wikaremu, mówiąc ironicznie:
— Przed upływem pół roku Lotaryngia będzie ostatecznie należała do Niemiec i hrabia Emanuel d’Areynes, jeżeli będzie żył, zostanie poddanym króla Wilhelma, a później cesarza niemieckiego. Niech ksiądz nie rozpacza, to próżno! Przekonasz się ksiądz, że jestem dobrym prorokiem.
— Dziękuję Waszej Ekscelencyi, — odrzekł ksiądz głosem złamanym i, odprowadzony przez lokaja, wyszedł z salonu.
Dzięki troskliwej opiece d-ra Pertuiset hr. Emanuel d’Areynes odzyskał władzę mówienia.
Lekarz miał nawet nadzieję usunąć paraliż i z pozostałych członków, wszakże z warunkiem, by hrabia trzymał się ściśle przepisanego sposobu życia, przyjmował pokarmy lekkie, nie pił wina, bardzo mało palił i zachowywał spokój absolutny.
Hrabia, wielki smakosz i palacz, szemrał na wymagania doktora, ale ponieważ pragnął żyć jeszcze, poddał się im z rezygnacyą.
