Przejdź do zawartości

Strona:PL Wszystkie dzieła polskie Jana Kochanowskiego (wyd.Turowski) t.1 018.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
VI.
Złoto wszystko zwycięża; jednak więcej umiarkowanie, niż bogactwo, czyni człowieka szczęśliwym.

W twardej kamiennej wieży i za troistemi
Drzwiami siedząc Danae nieprzełomionemi,
Pod strażą nieuspionych spartańskich złajników,[1]
Mogła wiecznie nie uznać nocnych wszeteczników:
By była z Akryzego Wenus nie szydziła,
Stróża zamknionej panny; bo ta obaczyła,
Że Jowisz, w upominku złotym utajony,
Miał mieć bezpieczny przystąp i gmach otworzony.
Złoto środkiem janczarów zbrojnych pójdzie snadnie,
A przez twardą opokę gwałtowniej przepadnie,
Niźli raz piorunowy; upadł nieszczęśliwy
Dom proroka greckiego, prze zysk niecnotliwy
Z grunta wykorzeniony. Przebił bramy[2] twarde
Zacnych miast Macedończyk i podkopał harde
Tyrany datkiem; datkom hetmani hołdują,
Którzy daleko świetnym nawom rozkazują.
Wielkich pieniędzy wielka troska naśladuje,
A im człowiek w pokładzie swoim więcej czuje,
Tem jeszcze więcej pragnie; słusznie moje oko,
I nigdy przedtem, i dziś nie zmierza wysoko.
Im sobie człowiek więcéj pomierny ujmuje,
Tem mu więcej od boga z łaski przystępuje;
Nic nie mając, z tymi, co nic nie chcą, przestaje,
A buntów dobrowolnie bogatych się kaje.
Pan znaczniejszy, gdy państwem wzgardzę, niż bych[3] wszytki
Zoławskie urodzaje i gdańskie pożytki
W jednym szpichlerzu zamknął, a sam, siedząc w cieniu,
Nie mógł się chleba najeść, nędznik w dobrem mieniu.
Zdrój przeźroczystej wody, lasu średnia miara,
I zasiewku mojego niepochybna wiara,
Rządcy płodnej Afryki szerokowładnemu
Nie da się znać, że w szczęściu przyrównana[4] jemu.
Acz mi miodu podolskie pasieki nie dają,
Ani w mym lochu wina seremskie stawają,
Ani bogate stada owiec niezliczonych
Strzygą odrosłą trawę po górach zielonych:
Przedsię nazbyt ubóstwa nie znać w domu moim,
Aby mi więcej trzeba, ufać w Bogu swoim;
Ale gdy niepotrzebne chciwości odprawię,
Lepiej daleko płatu sobie tem poprawię,

  1. Pies mieszany, obacz Knapskiego słownik.
  2. W wyd. 1629 brany.
  3. W wyd. 1629 wzgardzi, niżby; w Most. wzgardzi, niżby.
  4. W wyd. 1604 przerównana.