da tam wcześniej opada. Żniwa odbywają się w Marcu. Podczas wylewu mieszkańcy wynoszą się na miejsca górzyste, jakby na wyspy, i przypatrują się z niecierpliwością, do jakiej wysokości woda przybiera, bo od tego zależy pomyślność zbiorów: jeśli wylew jest mały, urodzaje będą małe, lub żadne. Tylko przy wysokim stopniu wody E. staje się prawdziwym Spichlerzem; ziemia dostarcza w obfitości pszenicę, jęczmień, fasolę, cebulę, pory, ogórki, dynie, melony, konopie, bawełnę, wszystko w wyborowym gatunku. Z drzew rosną tam akacje, sykomory, drzewa figowe, daktylowe i in. Ze zwierząt domowych chodują się woły, owce, kozy, konie i wielbłądy. Deszcze w górnym E. wcale nie padają; ziemię odwilżą rosa obfita. Temu przypisać należy, że kilkudziesięcio-wiekowe pomniki przechowały się dotąd w jak najlepszym stanie. Na południowej granicy dawnego górnego Egiptu leżało miasto Syene (dziś Assuan), l.lizko lej katarakty. Ezechiel (30, 6) przepowiadał jego upadek. Nie daleko od Syeny na środku rzeki są dwie wyspy: Elephantina (dziśEl-iSag) z tej strony katarakty, i Phylae (v. Philae) na południu, o milę za kataraktą. Na obu wyspach, a zwłaszcza na Philae, znajduje się wiele wspaniałych ruin dawnej architektury egipskiej (larthey, De Philis insula ejus-que monumcntis commentatio, Berolini 1830). Idąc dalej ku północy z biegiem Nilu, spotykamy najprzód m. Edfu (Apollinopolis magna), gdzie była świątynia; napisy z niej wydał Lepsius- (w Abhdlgen d. konigl. Akad. zu Berlin 185 5 s. 69). Edfu leży na półowie drogi między Tebami a Syene; idąc zaś z Edfu do Tcb, przechodzi się przez dawne Chnubi, blizko La topól is (dziś Esne); ztąd o 4 mile dalej Hermon this (Er-mont), stolica nomu (okręgu) tegoż nazwiska; o 2 mile za Ermontem Tc-by (Thebae, v. Diospolis magna), sławna na cały świat stolica górnego, a przez niejaki czas i całego Egiptu. Homer (Iliad. 9, 381) nazywa ją miastem o 100 bramach. W Biblji (tekstu hebr.) Teby nazywają się No, v. No-Amon; 70 nazwali AióairciXię, a Wulgata mylnie Aleksandrją (w Jer. 4 6, 25. Ezech. 30, 14. 16. Nali. 3, 8). Teby rozciągały się po obu brzegach Nilu, zburzone zostały przez Asyryjczyków r. 665. Dziś na tej samej przestrzeni, jaką zajmowały dawne Teby, wznoszą się 4 wioski: Luksor i Karnak po prawej stronie Nilu, Kumu i Meilinet-Abu po lewej. W promieniu 2cli mil po jednej i po drugiej stronie rzeki wznoszą się ruiny dawnej stolicy, nekropolis ze swemi grobami murowanemi i w skałach kutemi, wielka świątynia bożka Ammona w Karnaku, pałac i kolosy Memnona i inne pomniki Dla nas mają szczególniejszy interes napisy w Karnaku się znajdujące, bo opisują wyprawę S«aka przeciw Roboamowi,—i Sny, dążącego na pomoc Ozeaszowi. Za Tebami (idąc zawsze od południa ku północy) jest Tenthori (Tentyra, dziś Bendera, pod 25° szer. póln.) na zachód od Nilu, miasto sławne świątynią Izydy i zodjakałnym obrazem, w niej znalezionym (cf. tej Enc. III 3 2 2). Ho (Diospolis pana), dalej Ab y d o 8 (niegdyś także Thinis, egip. Tent, dziś ruiny El-Birbeh), miasta stołeczne nomów tychże nazwisk, mają dziś jeszcze ruiny, świadczące o dawnej świetności. Strabo (Geogr. XVII 813) powiada, że Abydos, niegdyś drugie miasto po Tebach, za jego czasów było już tylko nędzną wioską. Na ścianach świątyni tegoż miasta znaleziono sławną tablicę z Abydos, która pierwotnie zawierała listę 50 królów, poprzedników Ramsesa II, t. j. pewną liczbę wybranych nazwisk królewskich z pierwszych 18 dynastji; lecz pozostało tylko około 30 nazwisk i to nie
