Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 507.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

nikiem kollegjaty Najśw. Panny w Regensb, gdzie od 1864 jako radca duchowny i zwyczajny członek ordynarjatu przemieszkuje, zajmując sig szczególniej filozofją. Napisał: Predigten iiber die Ehe, Schaffh. 1841; Symbolische Brie/e, Miinch. 1845; Die Glaubensregel, Regensb. 1845; G0t-tliche Nachtlampe, ib. 1856; Monotheistische Philosophie, Miinch. 1861; Kritik des bayer. Schulgesetzes im Entwurf, 1867.—3. Baltazar, ur. 3 Cz. 1831 w Trewirze, 1854 został kapłanem i wikarjaszem w Koblencji, od 1856—58 uczył sig teologji w Monachium, gdzie otrzymał stopień doktora teol. i kaznodziejstwo w katedrze trewirskiej, r. 1861 tamże pro-fesorstwo teol. pastoralnej. Napisał: Die Betheiligung des Epiphanius am Streite uber Origenes, Trier 1859. Eberlill (Ebertem) Jan, ur. pod koniec XV w. w Gfinzburgu, w Szwa-bji, franciszkanin w Tybindze, a późnićj w Ulmie, głośny swojego czasu kaznodzieja, jeden z najwcześniejszych odstępców od Kościoła w Szwabji. Jeszcze przed zrzuceniem sukni zakonnej 1519 wystąpił w Ulmie z naukami w duchu Lutra, 1521 opuścił klasztor i w Bazylei oraz Rheinfel-den głosił protestantyzm. Wygnany ztąd, wszedł w stosunki z Ulrycbem von Hutten i Franciszkiem von Sickingen. Schroniwszy sig do Fr. von Sickingen, pisał gwałtowne pamflety, w duchu swego protektora, przeciwko Kościołowi i cesarstwu. Późnićj pomiarkował sig cokolwiek w nienawiści do Kościoła, i jakkolwiek nie przestawał walczyć przeciwko nauce i urządzeniom katolickim, wyrzucał wszakże reformowanym ich błgdy i winy, oraz dopominał sig poprawy życia i obyczajów w wyznawcach nowostek religijnych. Dla tego niedługo pozostawał w Wittenbergu, dokąd się przeniósł 1'. 1522. R. 1524 udał się do Erfurtu, ożenił się, lecz i tu z tych samych przyczyn na rozmaite przykrości był narażony. 1525 otrzymał miejsce kaznodziei w Wertheim nad Menem. W pismach swoich i kazaniach E. powstaje przeciwko religijnemu i moralnemu upadkowi protestantów, a szczególnićj ich kaznodziejów. W traktacie: Jak sługa losy winien się sprawować, powiada, że dziełem jest to szatana, iż tak wielu ewangelików i reformowanych żadnej karności poddać się nie chce. Niejednokrotnie powtarzał, że niereligijność i moralny upadek cięższy jest między protestantami niż między katolikami; że kaznodzieje po większej części szerzą tylko zgorszenia, nieszczęścia i zawichrzenia. Prawdopodobnie umarł on wkrótce po 152 6 r. — Cf. Strobel, Liter. Museum. I p. 36 5 sqq.; Bolermund, Andenken der MSnner, die fur und gegen die Reforma-tion Luthers, etc.; Dollinger, Die Reformation. (Schrodl). J. N. Ebjonici. Chrystjanizm znalazł pierwszych wyznawców między ludem żydowskim, w skutek czego pierwszymi chrześcjanami byli tak nazwani judaeo-christiani, t. j. chrześcjanie żydowskiego pochodzenia. Ci przenieśli do nowego Kościoła obrządki i przepisy prawa Mojżeszowego. Lecz chrystjanizm miał być wiarą całego świata, jak to sam Zbawiciel zapowiedział przed swojem Wniebowstąpieniem (Mat. 2 8, 19). Wolę swoją pod tym względem objawił także przy nawróceniu Korneljusza (Dz. Ap. r. 10), a cokolwiek później na soborze apostolskim ustanowiono, że poganie wprost i bez obrzezania mogą wstępować do Kościoła, oraz, że po przyjęciu Chrztu mają pozostawać wolnymi od dawnego prawa. Niektórzy jndeo-chrześcjanie wszakże utrzymywali, wbrew uchwale Apostołów, że przestrzeganie prawa Mojżeszowego powinno być obowiązkowem, zarówno dla chrześcjan, którzy poprzednio byli poganami, jak i dla judeo-chrześcjan.