Przejdź do zawartości

Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 422.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

Inny druk dawny, tamże przechowywany, jest: Rubricella Horarum Anni domini Millesimi Quingentesimi vigesimi sexti currenti pro dyobesi Cracouiensi, pod tym napisem herb. bpa, niżej herb Krakowa i liczbą rok 1526, także w 16-ce, arkusz. I tu not rubrystycznych mało, na każde święto wystarcza jeden wierSz, gdzie zaś ferja, tam miejsce próżne; podaje czasem jakie brać psalmy, homilje i responsorja, lecz w skrótach, trudnych dziś do odczytania, bo nigdzie nie używanych, iż zdaje się, że na to czcionki drukarskie wyłącznie były odlane. Natomiast w końcu każdego miesiąca i stronicy razem przytacza zdania, jakie naówczas uważano za praktyczne w życiu codziennem, a cechują one pojęcia i obyczaje domowe wieku; przytaczamy je dla tego w całości, z zachowaniem ortografji, a tylko dodaniem niekiedy przecinków, dla łatwiejszego rozumienia. In Januario de yino optimo bibe. jcjunus sanguiuem non minuas (naczczo krwi niepuszczaj). potionem non accipias ad ventrem solyendum. balneo sepe utere. mane comede et non nimium. quia superflua comestio febres nirnias generat. In Februario sanguinem minue et potionem accipe. et orania que vis comede et amara, caput te custodi a fri« gore. vinum atq. bonam cerevisiam in balneo bibe. In Martio sepe łavare et balneate et purga dentes tuos et frica cum sale, sanguinem non minuas. provoca vomitum propter cottidianas febres, fac cocturas propter paralisim. semper comede semen ruthe, salvie, apij. In Aprili sanguinem minue propter pulmonem et alia impedimenta. crudas radices non comede propter scabiem et pruriginem. recentes carnes comede non fumigatas (wędliny), quia sincopum morbum generant. Majus ąuibusdam infirmis est sanus quibusdam autem non. Si vis sanus fieri, absinthium in vino, sed plus ralet in munda limpha coctum, bibe. polipodiura comede, salviam rutam. In Junto aquam fontaneam propter pulmonem jejuno stomacho bibe, lac coctum in cena, sume cytebar. betanica agrimonia utere. In Julio si vis sanus esse custodi te a nimia dormitatione, ab assato balneo, a piscibus palustribus, et a minutatione sanguinis, a caulibus et a calidis cibis. potio tua sit gamandria, tuta (sic, zam. rutha), saliva, anetum et apium. Auguetus est periculosus si non custodieris te a frigore infirmus eris, custodi te (a) frigidis cibis sepe balneate, agrimonia, polegium, et plantaginem summe in refectione. In Heptembri aliquas buccellas lacte perfusas jejunus comede et omnis fructus maturos sume, poto (potatio) tua sit agrimonia, et si yolueris sanguinem de vena minue. In Octobri tam yolatilia quam quadrupedia bona sunt escepto cancro, quia tunc leditur a marino serpente. mustum bibe cum ansere cocto, potio tua sit cytebar, galganum et cynamonum. In Novembri non balneate calide, quia balneum est yeneris officium. Si opus est cubcutaneum (sic) sanguinem minuas. Sed custodi te a frigore, potio tua sit zinziber, cynamonium, charabe. In Decembri custodi cerebrutn tuum a frigore ut per totum annum sis sanus in capita (sic), aperi cephalicam: et balneare quantum vis. piretrum et Zincziber manduca.—Odkąd do dyrektorjów dodawać poczęto katalogi duchowieństwa, stały się one ważnemi jeszcze pod względem statystyki i dziejów djecezji. Nastąpiło to w drugiej połowie przeszłego wieku, w ten sposób, iż najprzód podawano listę samych tylko prałatów i kanoników katedry, potćm dołożono kollegjaty i dziekanów, oraz nazwiska kapłanów zmarłych, aż w końcu zdobyto się na zupełny wykaz dekanatów i kościołów, z ich rządcami. Trudno powiedzieć ściśle, odkąd