menty jego w dwukrotnym pożarze spłonęły, powszechnie fundacja ta przypisywaną bywa Katarzynie z Rokszyc Warszyckiej, żonie Adama, podkomorzego sieradzkiego, r. 1624; ztąd zakonnice w r. 18 69, staraniem gubernatora piotrkowskiego, przeniesione zostały do Przyrowa, gdzie objęły klasztor zbudowany r. 1609 bernardynom, zniesionym tu w r. 1864; piotrkowski zaś klasztor dominikanek obrócono na czteroklasowe progimnazjum żeńskie. Płock, fundacji mieszczan i szlachty w XVI w.; zniesione. Poznań, fundował Przemysław, książę wielkopolski, r. 1 283, był tu i drugi klasztor tercjarek; obadwa zniesione. Przemyśl, założyli kl. mieszczanie i szlachta ok. r. 1 606, zniesiony r. 1 782. Racibórz, miał tu uczynió pierwotną fundację Przemysław, książę na Raciborzu i Opawie r. 1236, i to zapewne dla tercjarek, które ok. r. 12 90 zakonnicami zostały; zniesiony. Sochaczew, kl. założony ok. r. 1613; zniesiony. Wilno, fundował Aleksander Hilary Połubinski, marszałek litew., około r. 1 678, zgorzał klasztor r. 1748 i więcej nie powstał. Wrocław, przez książąt wrocławskich fundowane zakonnice, a tercjarki przez mieszczan i szlachtę; obudwóch klasztory zniesione. Żółkiew, przez króla Jana III sprowadzone r. 1 682, a w sto lat, 1 782, zniesione. Obecnie z wymienionych klasztorów dominikanek dwa tylko istnieją; w Krakowie i Przyrowie.—Jest także i trzeci zakon św. Dominika dla osób świeckich, czyli tercjarze i tercjarki. Wówczas bowiem, gdy herezje we Francji wiele sprawiły zniszczenia i krzywd kościołowi katol., a duchowieństwu pozabierały majątki tak dalece, że z jałmużn tylko utrzymywać się musiało, św. Dominik przedsięwziął stawić przeciwko nim liczny zastęp, z samych wiernych katolików złożony, którzy zobowiązywali się żyć w duchu pokuty, pomagać kapłanom do ożywienia gorliwości religijnej w bliźnich, bronić wiary, zapobiegać szerzeniu się błędów i nawracać heretyków. Znalazłszy wielu ochotników, zobowiązał ich przysięgą, iżby gotowymi byli na ten cel poświęcić majątek swój, a choćby i życie. Gdy jednak w tak zbawiennem dziele, żony mogły sprzysiężonym nie małą czynić przeszkodę, postarał się przeto święty Dominik, że kobiety weszły również do tego stowarzyszenia, które ubiorem białym i czarnym wyróżniało się od reszty wiernych. Bracia i siostry, dla utrzymania się w postanowieniu i ebudzania gorliwości, odmawiali codziennie pewne modlitwy, mieli przepisane posty i umartwienia. Odważny ten zastęp dusz gorliwych zatytułowany został mianem: fratres et sorores de militia Jesu Christi, rycerstwo Chrystusowe. Jaki duch ożywiał to zgromadzenie w pierwiastkach, widać ztąd, że przy kanonizacji św. Dominika, nastąpionej r. 12 34, dowiedziono, że zakon dominikański, przy spółdziałaniu tercjarzy swoich, więcej niż sto tysięcy heretyków na łono Kościoła katol. powrócił. Odtąd tercjarze na cześć swego zakonodawcy, który zachęcał ich zawsze do pokuty, zamienili dawną nazwę militiae J. Chr. ua inną: fratres et sorores de poenitentia B. Dominici, pokutnicy św. Dominika, i dotąd jej używają. Pod obydwoma temi tytułami byli przez Papieży potwierdzeni, otrzymali wiele przywilejów, i przypuszczeni zostali do uczestnictwa duchownych łask i odpustów, udzielonych zakonowi dominikańskiemu. Niektóre z kobiet tercjarek, wdowy i panny, żyły często spoinie w domach poblizkich kościołom zakonnym, ubierały się jak zakonnice dominikanki, lubo nie zrywały zupełnie ze światem i nie miały klauzury jak tamte. W Krakowie oddawna dom taki istniał,
