Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 280.jpeg

ut apud Dominum pro me, peccatore intercedatis. Protestanci zaliczają go do pierwszych ofiar swojej wiary. Kalwin wszakże nazywa go bezbożnikiem.
 Dollinger Jan Józef Ignacy, najstarszy syn sławnego fizjologa (f 1841), nr. 28 Lntego 1 799 w Bambergti; tamże 15 Kw. 1822 r. wyświęcony na kapłana, otrzymał doktorat teologji w Landshueie, został wikarjuszem w Markt-Scheinfeld, 1823 r. profesorem prawa kanonicznego i hist. kościelnej w Aszafenburgu (w liceum), 18 28 r. nadzwyczajnym, a od 1 82 7 zwyczajnym profesorem historji kość. i prawa kanonicznego w Monachium. Pewien czas dla studentów wszystkich fakultetów wykładał filozofję religji, a później historję ostatnich czasów. Gdy uniwersytet monachijski za czasów Gorresa i Moblera stał na czele żywszego ruchu katolickiego w Bawarji, D. należał do przedniejszych obrońców Kościoła w kwestjach bieżących, jak małżeństw mieszanych (1838), przyklękania w Bawarji żołnierzy protestanckich, w czasie procesji z Najśw. Sakramentem (1843). Zostawszy 1845 posłem uniwersytetu w bawarskiej izbie deputowanych, bronił żarliwie praw Kościoła, należał tu do najznakomitszych mówców i szczególniej zdumiewał swoją pamięcią. R. 184 7 stracił katedrę i krzesło w izbie deputowanych. Wszakże wprzód jeszcze na proboszcza infułata kollegjaty św. Kajetana przedstawiony, był 1847 na tę godność zatwierdzony. B. 1848 był członkiem parlamentu frankfurckiego, r. 184 9 znów został posłem bawarskiej izby deputowanych i profesorem historji kościelnej w uniwersytecie monachijskim (katedrę prawa kanon, otrzymał wówczas Permaneder). D. brał czynny udział w corocznych zebraniach stowarzyszenia Piusa IX. Wiadomość, że wybrany został (1850) na arcybpa salzburgskiego, dobrze przez katolików była przyjęta; używał on wówczas opinji jednego z najznakomitszych uczonych katolickich w Niemczech. Zwrot w jego życiu objawia się prelekcjami, jakie około Wielkanocy 1861 r. miewał w Odeonie monachijskim, a w jakich mówił o możliwości odjęcia Papieżowi władzy świeckiej i dawał swoje reformy państwa kościelnego. Na słusznie czynione mu zarzuty wystąpił z obroną w czasie ogólnego zebrania w Monachium katolickich stowarzyszeń (1861 w jesieni) i t. r. jeszcze wydał w tym celu dzieło: Kościół i kościoły, papieztwo i państwo. Ale druga część tego dzieła więcej jeszcze obnażyła antykościelny nowy ten kierunek D-a. Nic tedy dziwnego, że zawiązane przezeń 1863 r. (wraz z Alzog’iem i Haneberg’iem) katolickie stowarzyszenie uczonych, budziło niepokój i podejrzenia. Na pierwszćm i ostatnićm tego stowarzyszenia zgromadzeniu, mowa D-a o przeszłości i obecnym stanie teologji katolickiej była przedmiotem żywej bardzo krytyki ze strony samych członków stowarzyszenia. Szczególniej, zasłużyła się Cimlta cattolica, dwutygodnik wydawany w Rzymie, wytykaniem niebezpiecznej drogi, na jaką wstąpił D. Rozdrażniony w swej dumie profesorskiej, pominięty na liście wezwanych na sobór watykański teologów, marzący ambitnie o roli jakiejś wielkiej w Kościele, wystąpił D. nieprzyjaźnie względem soboru watykańskiego, najprzód bezimiennie, w głośnych swego czasu artykułach o soborze, pomieszczanych w Gazecie augsburgskiej (1869, Marzec), a wydanych następnie w nowej przeróbce pod pseudoninem Janus’a, p. t. Der Papst u. das Concil, LeiPz’g 1869. T. r. wydane przezeń w Regensb. Erwdgungen fur die Bischrife des Conciliums ubcr die Erage der peipstl. Unfehlbarkeit, rozwijały