wybór Augusta III, od którego najwięcej i dostojeństw i korzystnych otrzymał potem urzędów. Na stolicy kamienieckiej okazał się gorliwym i troskliwym pasterzem. Podniósł moralnie i umysłowo swe duchowieństwo, wizytował parafje, katechizując i przemawiając do ludu, kościoły wznosił lub restaurował, katedrę zniszczoną przez Turków naprawił i przyozdobił, wznowił przy niej seminarjum dla kleru, odzyskawszy dawne jego fundusze; kilku renegatów i odstępców z mahometanizmu do cbrześcjaństwa przywiódł, praw kościelnych i krajowych odważnie bronił i przestrzegał ściśle; dla tego wprowadził w wykonanie dawniejszą ustawę państwa, która w mieście Kamieńcu, będącem główną Polski fortecą przeciwko Turkom, nie pozwalała przebywać żydom, trudniącym się często szpiegostwem: wypędził ich przeto z miasta i okolicy. Gdy znowu między samymi żydami na Podolu powstał spór zacięty o talmud, D. popierał antytalmudystów, którzy, tem ośmieleni, 1756 2 Sierp, zanieśli do władzy djecezjalaej piśmienną skargę na swych przeciwników, silniejszych liczbą i bogactwy. Sprawę roztrząsano gorliwie i ściśle, z czego ciekawy urósł proces, ogłoszony drukiem p. t.: „Processus judiciarius in causa, inter infideles judaeos dioecesis Camenecensis Podoliae, in materia judaicae eorum perfidiae, aliorumąue mutuo objectorum: per recolendae memoriae Magnum Antistitem, Nicolaum a Dembowa Góra Dembowski, Ep. Camenec. et Postulatom Archiep. Metropolitanum Leopeliensem, die 2 7 Aug. 175 7 expeditus. Nunc demum per Casim. Franc. Kleyn, U. J. D. et Can. Catli. Camen. etc. die 3 Oct. 1758 in cleri totius usum publicatus. Leopoli“ in-4. Niektóre szczegóły o tym procesie i działaniu bpa D. podaje ks. Gaudenty Pikulski w dziele „Złość żydowska“ (Lwów 1758 i 1 7 60), oraz Hip. Skimbormcicz w broszurze: „Żywot, skon i nauka Jakóba Józefa Franka“ (Warsz. 1866). Koniec zaś sprawy był ten, że r. 17 57 bp potępił talmud, jako księgę pełną blużnierstw na Boga i Chrystusa Pana, oraz rozniecającą nianawiść żydów przeciwko chrześcjanom i uczącą bredni zabobonnych; wyrok wykonany został przez magistrat miasta, który publicznie na rynku, przez swego kata, rzucił talmud na ogień. Rozkazauo także, aby w całej djecezji kamienieckiej żaden z żydów nie ważył się trzymać u siebie talmudu, lub zwać się talmudystą; tudzież, aby od żydów nic nie kupowano do użytku kościelnego i to pod klątwą ipso facto. Po zgorzeniu w Miechowie miasta z kościołem i klasztorem bożogrobców (19 Kwiet. 1 745 r.), mniej pokazał się gorliwym, bo nie chciał się przyłożyć (jako proboszcz jeneralny) do odbudowania opactwa i miał z tego powodu nieprzyjemny proces z Jakóbem Radlińskim, przeorem miechowskim, który, stosownie do ustaw zakonnych, upominał się od D-go składki i z trudnością takową od niego wydobywszy, rozpoczął budowę dopiero 1 749 r. Rzepnicki wprawdzie (Yitae Praes. Polon. III 219) chwali i tutaj gorliwość D-go, lecz mu jej stanowczo odmawiają inni (Bibl. warsz. 1849, I 402; Encykl. powsz. VI 958). Mimo to wszakże, i tak już dobrze go zalecały biskupie czynności i usługi niesione krajowi, które gdy poparł jeszcze wpływ brata, otrzymał Mikołaj nominację Augusta III na arcybiskupstwo lwowskie, osierocone po śmierci Mik. Wyżyckiego. Wkrótce wysiał król prośbę do Papieża o prekonizację, a kapituła lwowska przybyła do Kamieńca złożyć nominatowi swoje hołdy, gdy bp, zakończywszy kanoniczną wizytę katedry, odjechał na chwilowy spoczynek do dóbr swych stołowych Czarnokozienic i tam
