Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 638.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
621
Brygida. — Brygitki.

tak zwane Revelationes extravagantes, Jan Turrecremata, później kardynał, z polecenia soboru bazylejskiego zbadał te objawienia i uznał, że nie ma w nich nic przeciwnego nauce Kościoła i że tak dobrze mogą być czytane, jak inne pisma i legendy świętych (ob. Mansi, Concilior. Supplem. t. IV p. 910). Takie samo zdanie wyrzekła komisja kardynałów, badająca te objawienia za Pap. Grzegorza XI i Urbana VI. Benedykt XIV (De Canonisat. SS. II c. 32 n. 11) mówi, że jakkolwiek nie zasługują na tę samą wiarę, co prawdy wiary, wszelako pobożném sercem czytane być mają. Objawienia św. Brygidy drukowane były w Lubece 1492 r., w Norymberdze 1521 r. (z illustracjami), w Rzymie 1521, 1530, 1606 i 1608 roku, w Anvers 1641 r., w Kolonji 1628, w Monachjum 1680 r. Przełożono je na różne języki i na polski, p. t. Skarby niebieskich tajemnic, to jest księgi objawienia niebieskiego ś. matki Brygitty, b. m. 1698 f. (tłumaczem miał być Bernard Krupski, bernardyn). Oprócz objawień i reguły zakonnej, mamy jeszcze ś. Brygidy bardzo żarliwe modlitwy o Męce i miłości Jezusa Chrystusa (Orationes 15 de Passione Domini, Supraslii 1725), traktat o wielkości Najśw. Panny i cztery długie modlitwy o głównych tajemnicach życia N. Panny i o Wcieleniu Słowa Przedwiecznego. Ob. Vita seu chronicon de S. Brigitta, auctore Margaretha abbatisa Vastenae (ok. r. 1430), ed. Ericus Benzelius, Upsalae 1710. Toż samo ap. Rietz, Scriptor. Suec. medii aevi t. III. Diarium Vazstenense sive annales monasterii Wadstena iu Ostrogothia siti ab an. 1344—1545 (ed Eric. Benzelius, Upsalae 1721). Inne żywoty ś. B. mało co późniejsze ap. Bollandist. Acta ss. Octobr. t. IV. Cf. Vastovius, Vitis aquilonia, Colon. 1623 s. 97....; L. Clarus, Das Leben d. h. Brigitta, Regensb. 1856. Na obrazach przedstawiają ś. Brygidę w habicie jej zakonu, trzymającą w ręku serce, czerwonym naznaczone krzyżem. Albo też malują ją jako pielgrzymującą, w kapeluszu i z kijem pielgrzymim, lub też jeszcze klęczącą przed krucyfiksem, ze świecą, z której wosk stopniały kapie na jej ramię. Atrybutem świętej jest także stodoła, ponieważ napełniła ją zbożem, siłą swojej modlitwy. Ognista około jej głowy korona oznacza święty żar jej duszy.

Brygitki i Brygittanie, inaczéj zwane zakonem Zbawiciela (ordo S. Brigittae s. Salvatoris). 1. Po śmierci męża, S. Brygida (ob.) zbudowała klasztor Wadstena na 60 zakonnic, a w oddzielnym przy tym klasztorze budynku pomieściła 13 kapłanów zakonników, na cześć 12 Apostołów i św. Pawła (jako trzynastego), 4 djakonów, mających przypominać 4 doktorów Kościoła (SS. Ambr. Aug. Grzeg. W. i Hieron.), wreszcie 8 braciszków na opatrywanie doczesnych potrzeb zgromadzenia. Zakonnice (60), wraz z laikami (8) i djakonami (4) przypominać miały 72 uczniów Chrystusowych. Nowe to zgromadzenie nazwane zostało zakonem Zbawiciela, ponieważ sam Zbawiciel miał w widzeniu tej świętej obiecać, że poda jej przepisy do utrzymania życia zakonnego. Opierając się też na objawieniach swojej założycielki, brygitki utrzymują, że reguła ich podaną jest dosłownie przez Zbawiciela. Wszelako już o. Piotr z Alwastry, spowiednik świętej, miał od niej pozwolenie robienia poprawek i dodatków podług reguł patrjarchów zakonnych, i Papieże, którym reguła brygitek była podawaną do zatwierdzenia (Urban V, Urban VI i Marcin V), nie uważali jej za objawioną, bo przed jej zatwierdzeniem (1370 r.) komissja papiezka porobiła pewne w niej zmiany, jak świadczą Bollandyści. Wyrażenie też brewjarza rzymskiego „regula ab ipso Domino accepta“ rozumieć należy, że pobudkę do założenia nowego zakonu i myśl jego