braci a drugiej sióstr, żywym i umarłym sprzyjających zamknięty.“ — R. 1856 wyszły w Warszawie reguły żywego różańca, mającego na celu, przez codzienne rozmyślanie tajemnic różańca św., ożywienie miłości ku P. Jezusowi i Marji w sercach wszystkich, nawet grzeszników, o których nawrócenie żywy różaniec ustawicznie prosi. Na tę intencję każdy członek bractwa odmawia codziennie jedno Ojcze nasz, 10 Zdrowaś M. i w końcu „Chwała Ojcu“. Piętnaście osób, wpośród których jedna jest przełożoną, stanowi różę żywego różańca. Jedenaście takich róż, czyli 165 osób, wyobraża kwitnące różowe drzewo, a znowu 15 tak kwitnących różanych drzew, czyli 2,475 osób, daje marjański różowy ogród. Do założenia bractwa potrzeba jdnej róży żywej. Do obowiązków należy, aby każdy członek przez jeden miesiąc codziennie jednę z 15 tajemnic różańca rozmyślał i na chwałę tejże Ojcze nasz, 10 Zdr. M. i „Chwała Ojcu“ odmówił: tym sposobem cały różaniec codziennie przez 15 te osób odmówiony będzie. Jaką zaś komu tajemnicę do rozmyślania podać, losem wyznacza przełożony, lub przełożona. Nie poprzestają na tém stowarzyszeni, przyjmują jeszcze obowiązek, przez jedną godzinę na rok, modlić się przed Najśw. Sakr. i pół godziny poświęcić na odprawienie drogi krzyżowej. Grzegorz XVI nadał bractwu temu odpusty. — Arcybr. Pocieszenia N. M. P., z noszeniem paska rzemiennego, przy zakonie kks. augustjanów. Zowie się też br. ś. Augustyna, lub ś. Moniki, bo Grzegorz XIII d. 12 Listop. 1579 r. połączył je w jedno. Kazimierz W. z Pragi czeskiej sprowadził augustjanów do Krakowa i osadził przy kościele ś. Katarzyny. Wkrótce potém założono tam br. paska przy kaplicy ś. Doroty. Ks. Jakób Mojski, prowincjał. upoważniony od swego jenerała, w r. 1604 zreformował bractwo to, stosownie do dekretu Pap. Grzegorza XIII, i dziś tak istnieje. Obchodzi główne swe nabożeństwo w niedzielę po ś. Augustynie, a ks. Piotr Geszka spisał jego odpusty i obowiązki w książce: „Źródło łask nieprzebrane odpustów od ś. Stolicy Ap. nadanych arcybrac. Pocieszenia N. M. P. (Krak. 1766).“ — Arcybr. literackie, ztąd tak zwane, że członkowie jego po łacinie psalmy i inne modły odprawiali, lubo i nieumiejących czytać potém przyjmowano; było zwyczajnie pod opieką N. M. Panny. Powszechnie utrzymnją, że ok. r. 1350 u nas powstało i przy każdym niemal miejskim kościele niegdyś się znajdowało (ks. Fabisz, O synod. p. 73 i 104). W Krakowie u ś. Barbary oddawna istniało pod wezwaniem Narodzenia N. M. P., po oddaniu zaś kościoła tego jezuitom roku 1583, bp Myszkowski przeniósł je do ś. Wojciecha na rynku; lecz gdy tu ustawiczne z rządcą kościoła zatargi wzniecało i obowiązków brackich nie dopełniało, wyrokiem bisk. Sołtyka r. 1775 zniesione zostało. Podobne stowarzyszenie od XIV w. istniało we Lwowie u P. Marji, zkąd r. 1406 do kościoła parafjalnego przeniesione. U augustjanów w Krakowie było także br. literackie, które r. 1423 bisk. Wojciech Jastrzębiec zatwierdził. W Warszawie znowu przy kościele św. Jerzego kanon. regularnych od r. 1540, pod wezwaniem ś. Trójcy, Narodz. N. P. i ś. Jakóba, pomnażając chwałę Bożą swemi śpiewami i muzyką. Ztąd r. 1579 przeszło do kościoła ś. Ducha, a po klęskach wojen szwedzkich r. 1657 do kolegjaty ś. Jana i w części do jezuitów. Podczas różnych nieporozumień między braćmi, magistrat miasta, za upoważnieniem bisk. Stef. Wierzbowskiego, spisał ustawy brackie, obrał króla Michała protektorem i stale do kościoła ś. Jana przeniósł wznowione bractwo. R. 1840 przyjęło
